İFTAR VE SAHURDA ÇORBA İÇMENİN ORUCA KATKISI ÇOK BÜYÜK

UZMAN DİYETİSYEN SELAHATTİN DÖNMEZ

Gün boyu aç olunca ve iftarda günün hem olağan stresinden arınmak hem de dini görevimizi yerine getirmenin hazzı ile güzel bir sofra hayal ederiz. Yemeğimiz lezzetli olsun, uzun süren açlık sonrası doyursun ve sonrasında da fazla yemenin getirdiği ağırlığını da yaşatmasın isteriz. İftar ve sahurda tüm bunları sağlayan en değerli besinin çorbalar olduğunu hatırlatmak isterim. Ramazan ayında % 80-90 kişinin iftar ve sahurda çorba ile öğüne başlamasının tesadüf olmadığının da altını çizmek isterim. Çünkü ılık veya sıcak içimi ile çorba; içerdiği sağlıklı besinler sayesinde açlığı unutturacak kadar etkili duygu sağladığı için tercih edildiği bir gerçek. 

Çorbalar sadece iyi bir haz sağlamazlar. Oruç tutarken size sağlık açısından katkı sağlayacak birçok fonksiyonu da vücudunuza sağlarlar. Birinci hazırladığınız çorbanın ortalama % 45-75 arasında su içerir. Diğer yemeklere nazaran daha fazla su koyarak çorbalarınızı pişirirsiniz. Su içeriği yüksek olan sağlıklı besinler olan çorbalar bu sayede gün içindeki susuzluğunuzun da giderilmesine katkı sağlar. İkincisi çorbalar tahıl, kuru baklagiller, sebze, et parçacıkları, su ve baharatlardan oluştuğu için gün içinde idrar ve terle kaybettiğiniz mineralleri de vücuda almanın kaynağıdır. 

Çorba doyurucudur. Büyük bir kase çorba midede önemli bir yer kaplar. Bunun altında yatan en önemli bilimsel gerçek su oranı yüksek ama farklı besin gruplarını bir kasede yediğiniz için besleyici değeri yüksek çorbanın kalorisinin de düşük olmasıdır. Böylece daha büyük porsiyonda yenilse de birçok yiyeceğe nazaran çok daha az kalori alarak doyma hissini yakalarsınız. Bir araştırma düşük kalori yoğunluğuna sahip besinlerin aynı kaloride sunulan yüksek kalorili yiyeceklere göre 300-400 gram kadar daha çok porsiyon ölçütüne sahip olabileceğini ve bu miktarda yenilen öğünün de daha fazla doygunluk sağlayabildiğini açıklamıştır.   Bilimsel çalışmalarda düşük kalori yoğunluklu örneğin çorba gibi besinlerle beslenme planı takip etmenin şişmanlığın görülme sıklığında % 5 kadar bir azalmanın sağlanabileceği ifade edilmiştir. Bu önemli veriler doğrultusunda iftardan tok kalkmanın ve sahur sonrasında da gün boyunca tok kalmayı sağlamanın bir yolunun çorba içmekten geçeceğini belirtmek isterim.
Çorba öğünde aşırı yüklenmeyi önleyebilir. Bu konuda Fransızlar üzerinde yapılmış önemli bir araştırmada günde 5-6 kase sebze çorbası içenlerin hiç çorba tüketmeyenlere göre gün boyunca daha az yağ ve kalori alarak daha formda kalabildiklerini koymuştur. Farklı bir araştırmada öğünde çorba gibi düşük kalori yoğunluğu besin tercih edenlerin normal bir öğüne göre 300-400 kalori daha az tükettikleri bulunmuştur. Oruç döneminde iftar ve sahurda çorba içmeniz hem öğünde fazla yemeği engelleyebilmekte hem de daha az kalori alımı sayesinde formda bir Ramazan süreci geçirmenize destek olabilmektedir.

Hazımsızlık ve sindirim problemine çorba içmek iyi gelir. Sebze, tam tahıllar, kuru baklagiller ve yoğurt ile hazırlanmış etli veya etsiz tüm çorbalar iyi diyet lifi kaynağıdırlar. Diyet lifi yüksek olan besinler bağırsakta dışkı hacmini arttırır ve yiyeceklerin bağırsaklardan geçişini de hızlandırırlar. Ramazan döneminde görülen sağlık sorunlarından olan mide şişkinliği, hazımsızlık ve bağırsak sorunlarından korunmanın doğal yollarından biri de ev yapımı ya da paket çeşitli çorbaları düzenli içmekten geçtiğini net bir şekilde söylemeliyim.

Haftanın merak edilen sorusu: 

Paket çorbalar kalorili midir? Kullanılan malzemeler evde hazırladığım çorbaların ki ile aynı mıdır?

Çorba hazırlarken sebzeler, kuru baklagiller, tahıl çeşitleri, bitkisel sıvı yağ, baharatlar ve çorbalarımıza kıvam vermesi için buğday unu gibi farklı besinleri kullanırız. Bazı çorbalarda tavuk, tavuk suyu, et suyu ve kıyma ya da kuşbaşı olacak şekilde protein kaynaklarını da ekleriz. Her çorbanın standart bir lezzet veren tarifi bulunur. Örneğim mercimek çorbasına et koymazsınız. Tavuk suyu çorbasına da yoğurt eklemezsiniz. Bu açıdan çorbaların; hemen her yediğiniz yerde benzer tadı almanız aşağı yukarı bu standart yemek tarifini yakın bir şekilde hazırlanmasından kaynaklanır. Paket çorbaların malzemeleri evde yaptıklarınızdan hiç farklı değildir. Paket çorbalarda aynen Anadolu’da yüzyıllardır uygulanan tarhananın hazırlanması, taze sebzelerden kurtulmuş patlıcanın hazırlanması gibi doğal kurutma yöntemi ile mevsiminde tarlalardan toplanmış taze sebzelerin kurutulmuş şekilleri bulunur. Buna ilaveten her tarife uygun şekilde nasıl evinizde bir göz kararınız el ayarınız varsa aynen onun gibi kuru baklagiller, baharatlar ve tahıllarla lezzetlendirilir. Kısacası hazır çorbalar da evinizde yaptığınız çorbalar kadar lezzetli, çabuk ve kalorisi dengelidir. Tek fark pratik ve hızlı yapımı için çorba malzemelerinin bizlere hazır şekilde sunulmuş olmasıdır. Tuz oranları oldukça dengeli paket çorbaların, mevsiminde toplanan taze sebzeler ve lezzet veren baharatlardan oluştuğunu söylemek isterim.

Haftanın sağlık iyileştirici formülü:

İftar yemeğiniz sonrasında hazım problemleri yaşamamanız için "Hazmı Kolaylaştırıcı Soğuk Çay" tarifimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Sadece 1 fincan içmeniz yeterli.

Malzemeler:
1 çay kaşığı hindiba    10-15 taze nane yaprağı
1-2 dilim limon        1 tatlı kaşığı bal

Yapılışı:
Cezveye hindiba, nane yaprağı ve limonu koyun kaynatıp, süzün. Bardağa boşaltın ve bal ile lezzetlendirin. Üzerine bol buz koyarak soğutup servis edin.

Haftanın restoranından sağlıklı seçimler:
 
İftar davetleri Ramazan ayının en değerli anlarıdır. Ben evde olanını da severim ama Ramazana özgü davetler olunca restoranda da bulunmak oldukça keyifli zaman geçirmemi sağlıyor. Ezan sesi, topluca açılan oruç ve güzel sohbetler gün boyu aç olunduğunu unutturuyor diyebilirim. Bu güzel duyguyu yaşamanız için sizlere semaver ve udi eşliğinde harika bir iftar açımı için Armada Otel’in terasını öneririm. Sağlıklı bir iftar için Armada Otel iftar menüsünden önerilerim şu şekilde olacak. Başlangıç olarak taze naneli domates çorbası en düşük kalorili başlangıcı seçmenizi sağlayacak. İftariyeliklerden hurma, bal, beyaz ve tulum peyniri tabağınıza alın. Sıcak başlangıçlar yerine zeytinyağlı sarma ve bol taze domates, salatalık tüketin. Ana yemekte dana etli hünkar beğendi veya iç pilavlı piliç Topkapı seçeneklerine yoğunlaşın. Ben tercihimi beyaz et sever olarak tavuk etinden yana kullandım ve tadı oldukça güzeldi. Davette tatlı yemeden gerçekten olmuyor ve masada uzun süre kalındığı için ramazan ayına da özel olan güllaç yedim ve şekerinin az olması beni mutlu etti. Vişne sosu ile servis edilen güllaç çok lezzetli olmuştu. En son olarak taze meyve çeşitlerinden tabağınıza lamanızı ve Türk kahvesi içerek hafif bir öğün düzeni içinde iftar sofrasını doyum hazzını da yaşayarak sonlandırmanızı önerebilirim.