Neolitik dönemden bu yana tahılları gün içinde yediğimiz birçok yiyecekte tükettiğimizi biliyor musunuz? Tahılların atası olarak bilinen arpa ve ardından da buğday ilk ekilen tahıllar olup bugün insanoğlunun yaşamını sürdürebilmesi için gerekli besin kaynaklarının da başında geldiği doğrudur. Günümüzde bizlerin besin olarak tüketebileceği 193 binin üzerinde bitki türünün yaşadığına işaret etmektedir.
Bunlardan tahıl bitkisi olan sadece % 17’sini ama günlük besin ihtiyacının da %90’ını karşılamaktadır. Dünyada 614 milyon hektar üzerinde farklı tahıl çeşitlerinin işlendiği bilinmektedir. Tam tahıl çeşitleri vitaminler, mineraller, karbonhidratlar (nişasta, lif) ve antioksidan içerirken proteinleri az miktarda içerir. Proteinin kalitesi düşük olduğu için mutlaka kuru baklagiller, et, yumurta ve yoğurt gibi besinlerle bir arada tüketildiklerinde protein kalitesi artar. Tahıllarda, çok az yağ bolca E vitamini bulunur. A ve C vitamini bulunmazken B12 dışındaki B grubu vitaminlerinin de en iyi kaynaklarıdır.
Öncelikle tahıllar tok kalmanın en doğal besin kaynaklarıdır. Kilo vermede, kolesterol ve tansiyonun düşürülmesinde, içerdiği B grubu vitaminleri tiamin, riboflavin ve niasin sayesinde tahıllar metabolizmanın hızlanmasında ve folat sayesinde de vücut kırmızı kan hücrelerinin oluşmasında faydaları olan çok önemli bir besin grubudur. Bu eşsiz özellikleri nedeniyle tahıllar olmadan bir beslenme yerine aşağıda size faydalarının da ne olduğunu sıraladığım bu besin değeri yüksek yiyecekleri mutlaka yeme düzeninizde bulundurmanızı öneririm.
1 -Karabuğday: Karabuğday diğer tahıllara göre biyoyararlılığı fazla olan çinko, bakır ve manganez içerir. Yulaftan sonra yüksek protein içeren ikinci tahıldır. Bağırsaklarda sindirilemeyen dirençli nişasta için potansiyel bir kaynaktır. Çözülebilen posa içeriği ise yüksektir. İçerdiği fenolik asit, tokoferol, indirgenmiş glutatiyon, inositol fosfat ve melatonin ile antioksidan özellik gösterir. 3 yemek kaşığı karabuğdayda yaklaşık 3.2 gram lif bulunur.
2 -Buğday: Manganez açısından zengin olan buğdayın içeriğine bakacak olursak; A, C, E, K, B6 ve B12 vitaminleri, demir, kalsiyum, fosfor içerdiğini görürüz. Bunun yanında fosfor kadar potasyum açısından da oldukça zengindir. Buğday E vitamini, çinko ve niasin açısından zengin olduğu için makula dejenerasyonu ve katarakt riskini azaltır. İçerdiği fenolik bileşik ile antioksidan özelliği gösterir. 3 yemek kaşığı buğdayda yaklaşık 4 gram lif bulunur.
3 -Yulaf: Yulaf kahvaltılık tahıllar için favori bir lezzete sahiptir. Aynı zamanda yulaf benzersiz bir tahıldır çünkü yulafın kabuk ve tohum kısmı hiçbir işlemle ayrılamaz. İçerdiği fenolik ile antioksidan özelliği gösterir ve 3 yemek kaşığı yulafta yaklaşık 3,7 gram lif vardır.
4 -Çavdar: Çavdar endosperminde en çok lif bulunan tahıldır. Ve çavdar düşük glisemik indekslidir ve zayıflamak isteyenler ile diyabetliler için en doğru tahıl çeşididir. İçerdiği ferulik asit kuvvetli bir antioksidandır. 3 yemek kaşığı çavdarda yaklaşık 4,8 gram lif vardır.
5 -Sorghum: Sorghum ucuz olması ve dünyadaki birçok bölgede kolay yetişmesi nedeniyle dünya genelinde çok yaygındır. Bu özellikler onu dünya açlığı ile savaşmada ideal bir araç konumuna getirmektedir. Sorgumun kepek katmanlarında kalp hastalıkları ile savaştığı bilinen proantosiyanidin, fenolik asit, bitki sterolü ve polikosanol gibi yüksek oranda fotokimyasallar barınmaktadır. 3 yemek kaşığı sorghumda yaklaşık 2.0 gram lif bulunur.
6 -Amaranth: Azteklerin temel gıda maddesi olan ‘Amaranth’ özellikle tahıllarda az bulunan bir amino asit olan lizin bakımından oldukça zengin bir besindir. Ayrıca çok iyi bir amino asit karışımı vardır. Amaranth lif içeriği yüksek bir tahıldır. Bu kanser ve kalp hastalıklarına karşı etkin bir rol oynar. Bitkisel antioksidan özelliği veren fitoesterolü önemli miktarda içeren tek tahıl çeşididir. 3 yemek kaşığı amaranthda yaklaşık 2.2 gram lif bulunur.
7 -Kinoa: Ülkemizde yeni tanınan kinoanın içerdiği aminoasit miktarı neredeyse ete yakındır, filizlendirilmiş kinoanın etten daha yüksek protein emilim gücü vardır. Kinoanın protein yapısı buğdaydaki gibi gluten içermediği için çölyaklılar da rahatça tüketebilir. İçerdiği hidroksibenzoik, kumarik ve vanilik asit ile antioksidan özelliği gösterir. 3 yemek kaşığı kinoada yaklaşık 2.2 gram lif bulunur.
8 -Teff: Etiyopya'da yetiştirilen teff en çok kalsiyum içeren tahıldır. 1 tabak pişmiş teff 123 mg kalsiyum içerirken, yarım tabak pişmiş ıspanak ile kalsiyum oranı eşdeğerdir. Aynı zamanda teffte %20-40 oranında dirençli nişasta bulunur. Gluten içermez. Diyet lif ve demir açısından zengin bir içeriğe sahip olması ve insanların sentezleyemediği 8 aminoasiti içermesi sebebiyle etkileyici bir besleyicilik profiline sahiptir. İçerdiği fenolik asit ile antioksidan özelliği gösterir. 3 yemek kaşığı Tefte yaklaşık 2,56 gram lif bulunur.