“Bizans'a Yelken Açmak” Sergisi
4 dakika okunma süresi
Canan Tolon'un 1997'de yayımladığı kitabı ile aynı adı taşıyan mekansal enstalasyonu "Limbo", yaşamın döngüsünü merkeze alarak sanatseverleri yaşam ve ölüm gibi zıtlıkların da içinde bulunduğu bir yolculuğa çıkarıyor.
"Limbo", kendisini sürekli yenileyen doğanın ve zamanın bıraktığı izleri yansıtarak varoluşun birbirleri üzerindeki etkisini, direncini ve belirsizliğini ifade ederek izleyicilere yaşam ve ölüm arasındaki yakınlığı deneyimleme imkanı sunuyor. Canan Tolon'un sıraladığı salıncakların çim ve su gibi doğal malzemelerle ve mekanın doğal koşullarıyla etkileşimini gösteren enstalasyonu, sanatın zamanla nasıl dönüşerek yeni formlar aldığını izleyiciye gösteriyor. Tolon, sergide suyun metal salıncaklara yaptığı korozyon ve aşınma hali üzerinden doğayı, çevreyi ve yaşamı yeniden düşünmemize olanak tanıyor. Küratörlüğünü Ayça Okay'ın üstlendiği Limbo, yer aldığı tarihi bina Fişekhane'nin 18-19 yy. da mühimmat, fişek ve ordunun ihtiyacı olan metal aksanların üretim yeri olma özelliğine gönderme yaparak, yaşam-ölüm ve inşa etme-yıkım gibi zıtlıkların hayatımızın her daim bir parçası olduğu gerçeğine vurgu yapıyor. Metalin giderek paslanmasına, çimlerin büyümesine ve zaman içerisinde kuruyarak ölmesine sergi boyunca tanıklık edecek izleyici, doğanın, zamanın ve hayatın döngüsünün bir parçası oluyor.
Sanatçı birbirileriyle etkileşen malzeme ve mekanın ilişkisinde "Onu yaşatır mı, yoksa öldürür mü?" sorusunu sorarken, izleyiciyi neden-sonuç ilişkisindeki döngünün bir parçası haline getiriyor. Canan Tolon'un yapıtlarında sıklıkla kullanmayı tercih ettiği tekrarın yarattığı ritim, mücadele ve doğal süreç "Limbo" ile yeniden karşımıza çıkıyor.
Canan Tolon, "Limbo" ile ilgili şu sözleri paylaştı: "Hayat bir döngü sistemleri üzerinde kuruludur, bunu bütün yaşayanlar bilir. Seneler, mevsimler, günlerin ritminde, tekrar eden bir şekil içinde kapılmış, doğar ve ölürüz. Bunları bilerek, bu bilgilerin beklentileriyle ve bu beklentilerin korkusuyla yaşıyoruz. Bütün bunları bilmemize rağmen tekrarlardan kaçmak içgüdüsüyle hareket ediyoruz. Her gün ayni şeyleri yapmak, aynı şeyleri duymak, görmek, hissetmek istemeyiz ve bu döngüye tutsak olmaktan kaçmak için mücadele ederiz. Bu gücümüz katı (rijit) sınırlanmış hayat çerçevemizi aşındırmayı, o kafesimizden çıkmayı, mahkumiyetimizi unutturarak yaşatmamızı sağlar. Oyun da unutmamıza yardım eden yegane faaliyettir... Vurdum duymazlığa kadar oyalar bizi. Fişekhane, bütün "hane" ile biten sözcükler gibi—hapishane, hastane, imalathane vs., bu adı taşıyan mekanların çoğu gibi—tekrar eden faaliyetlerin yeri olduğu için, askıda kalmışlığımızı tanımlayan 'Limbo'yu bu mekandan kurarken, tekrarların hapsi olmuş yaşamımızı cazip gelen tehlikeli oyunlarla tabiatın nazik döngüsünü göz ardı etmememizi hatırlatmak ve sergilemek istedim."
Canan Tolon'un, hayata yayılan üretim pratiğinde mimarlık kültürü ve doğadan aldığı ilhamı eserlerine yansıtarak, yaşam ve ölüm kavramlarına işaret ettiği "Limbo" adını verdiği sergisi, 18 Mart – 5 Mayıs 2022 tarihleri arasında Contemporary Istanbul Vakfı, Cocoon'da ziyaret edilebilir.