Veganlık, hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri reddeden, hayvanların yaşam haklarını koruyan bir yaşam biçimi ve felsefesidir. Buna bağlı olarak da “vegan beslenme” hiçbir hayvansal ürün tüketmeme halidir diyebiliriz.
Bu bilinç hem sağlık hem çevre bilinci hem de hayvanları korumak için gün geçtikçe artmakta. Haziran 2018 yılında hayvancılık ve tarım endüstrisinin gezegenimize etkisi üzerine yapılmış kapsamlı araştırma ve analiz sonuçlarına göre; gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak ve sağlıklı bir ömür sürebilmek için hayvansal ürün tüketimimiz azaltmak, sebze-meyve-tahıl-bakliyat-çiğ yemişler grubunu daha çok tüketmemiz gerekiyor.
Son üç yılda Amerika’da kendini vegan olarak tanımlayan inanlarda yüzde 600’lük bir artış oldu. Araştırma şirketi Global Data tarafından yapılan bir rapora göre Amerika’daki tüketicilerin 2014’te sadece yüzde 1’i vegan iken bu sayı 2017 yılında yüzde 6 ‘ya yükselmiştir.
İngiltere’de ve diğer ülkelerde de durum farklı değil. Son on yılda İngiltere’de vegan olarak tespit edilen kişilerin sayısı yüzde 350 oranında arttı. Ülkemizde de TVD’ye göre vegan olan kişi ve işletmelerin sayısı gün geçtikçe artmakta.
PEKİ VEGAN BESLENME SAĞLIKLI MI?
Son yıllarda hayvansal ürünlerin üretiminde kullanılan suni gübreler, hızlı ve verimli ürün alabilmek için kullanılan hormon destekleri ve ithal edilen ürünlerdeki çevre koşulları ve hayvanlardaki hastalık risklerinin artması ile sağlıklı hayvansal ürün bulmak zorlaşmaya başladı.
Vegan beslenme tek başına düşünüldüğünde sağlıklı olmayabilir. Hayvansal hiçbir ürün tüketmeyip sadece patates-mısır cipsi ve alkol ile yaşayarak da vegan olabilirsiniz. Fakat bu tabii ki sağlıklı değil. Tavsiye ettiğim beslenme modeli “3B beslenme” dediğimiz “bitki bazlı bütünsel” beslenmedi.
3B Beslenme , vegan beslenmeden bir adım daha ötededir. Çünkü sağlıklı beslenme esas alınarak tüm hayvansal gıdalardan uzak, işlenmiş gıdaların olmadığı, az şeker ve az tuzlu ve az yağlı bir beslenme modeli oldukça sağlıklı ve yeterli olabilmekte.
Birçok kişi için hayvansal gıdalardan uzak kalmak göz korkutucu ve imkansız gibi görünürken Türk mutfağının sebze-tahıl ve bakliyat bakımından bol çeşit içermesi ülkemiz insanları için bitkisel beslenmeyi kolaylaştırmakta.
Son yıllarda yapılan çalışmalarda iyi planlanmış bitki bazlı beslenme düzeni, kalp hastalıkları, diyabet, kanser ve otoimmun hastalıklara kadar birçok hastalık tedavisinde tavsiye edilmekte ve hastalık riskini azalttığı gözlemlenmekte.
BMJ’de yayınlanan 2018 yılında yapılan sistematik araştırmada, bitki bazlı beslenen kişilerin yaşam kalitesinde artış psikolojik sağlığı ve HAb1c düzeylerinde iyileşme, sağlıklı kilo kaybı diyabet parametreleri, kolestrol ve trigliserid düzeylerinde iyileşme gözlemlenmiştir.
“Bitkisel bazlı bütünsel” beslenme ile ilgili sağlıklı olma konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz Dr.Colin Campell’in Çin Mucizesi, Dr.Murat Kınıkoğlu’nun Vegan Sağlık ve Dr.Michael Greger’in Ölmek ya da Ölmemek kitaplarını okumanızı tavsiye ederim.