Dileyen herkesin giriş ücretini ödeyerek ziyaret edebileceği Tohum Otizm Vakfı Yılbaşı Alışveriş Festivali'ne katılanlar yılbaşı öncesi sevdikleri için hediyeler alırken aynı zamanda otizmli çocukların eğitimine de katkıda bulunmuş oluyorlar. Etkinlik ile ilgili Vakıf Başkanı Mine Narin başta olmak üzere vakfın sosyal komite üyeleri; Deniz Konuralp, Ebru Kohen, Nil Bentürk Uyguner, Okşan Bozkır Mirap ve Rosella Karabacak ve vakfın destekçileri Sara Rodrik ve Ardan Özmenoğlu ile bir araya geldik.
Mine Narin
Tohum Otizm Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
Otizmi nasıl tanımlayabiliriz, aileler otizmi hangi belirtilerden anlayabilirler?
Otizm, doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen karmaşık bir gelişimsel farklılıktır. Beynin ve sinir sisteminin yapısını ya da işleyişini etkileyen bir sürecin sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Otizmin genetik temelleri olabileceği, çevresel faktörlerle tetiklendiği görüşü hakimdir. Otizmli çocukların fiziksel gelişimleri ve dış görünümleri diğer çocuklardan farklı değildir. Davranışlarında farklılıklar vardır. Otizmin belirtileri en erken yaşamın ilk 6. ayında fark edilebilir. Bugün doğan her 36 çocuktan biri otizm riski ile dünyaya gelmektedir. Otizmin belirtilerini "Sosyal İletişim ve Etkileşim Sorunları" ve "Tekrarlayan/Takıntılı Davranışlar ve Sınırlı İlgi ya da Etkinlikler" olarak 2 ana başlıkta toplayabiliriz. Sosyal İletişim ve Etkileşim Sorunlarında; ismini söylediğinde bakmamak, göz kontağı kurmamak, sanki orada değilmiş gibi davranmak, arkadaşlık ilişkisi geliştirememek, kişilerin ilgisine kayıtsız kalmak, konuşma başlatamamak ya da garip konuşmak, sohbet sürdürememek, bazı sözleri anlamsızca tekrarlamak, arkadaşlarının oyunlarına katılmamak gibi belirtileri sayabiliriz. Tekrarlayan/Takıntılı Davranışlar ve Sınırlı İlgi ya da Etkinliklerde ise; bazı objelere aşırı ilgi duymak örneğin çamaşır makinesini saatlerce izlemek, düzenine ve rutinlerine aşırı bağımlı olmak, ani düzen değişikliklerine aşırı tepki vermek sallanmak ya da çırpınmak, ayak ucunda yürümek, belli ses, doku, koku gibi duyusal uyanlara karşı aşırı tepkili olma ya da tepkisiz kalma gibi davranışları sayabiliriz. Aileler çocuklarında aynı yaştaki diğer çocuklardan farklı davranışlar ve az önce saydığım belirtileri gözlüyorsa, hemen vakit kaybetmeden otizm konusunda uzman bir çocuk psikiyatristine başvurmalarında fayda vardır. Belirtiler tek başına bir anlam ifade etmez. İki alanda da belirti olursa dikkat etmek gerekir.
Erken tanı almak ve eğitime kavuşmak, otizmli çocukların hayatını nasıl değiştirir?
Otizmin çaresi ilaç değil; erken, yoğun ve kesintisiz eğitimdir. Erken tanı ve doğru eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde 50'sinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabiliyor, gelişim sağlanıyor, büyük ilerleme kaydedilebiliyor ve hatta bazı otizmli çocuklar ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmayabiliyor. Dolayısıyla bizim için burada en önemli şey küçük yaşta erken tanı koyabilmek ve haftada 30 saati bulan yoğun bir eğitim almalarını sağlamak. Bu, uyumadıkları her zaman eğitime tabi tutulmaları demek. Kurumlarda eğitmenler, evlerde ebeveynler durmaksızın eğitimi devam ettirmeli. Bundan hareketle ailelerin otizm konusunda eğitilmeleri de büyük önem taşır. Özellikle 3 ile 5 yaş arası bu yoğun ve doğru yani Uygulamalı Davranış Analizi yöntemi ile eğitim almaları en etkili yoldur. Bizim vakfımızın da kuruluş amacı bu zaten, erken tanı ve eğitimle çocukları topluma, eğitim, iş ve sosyal hayata kazandırmak ve ailelerine ve topluma yük olmaktan çıkıp katkıda bulunacak bağımsız bireyler haline getirebilmek.
Tohum Otizm Vakfı'nın model bir özel eğitim okulu olduğunu biliyoruz. Sunduğunuz eğitim programlarından bahsedebilir misiniz?
Otizmli çocukların eğitimi konusunda 2006 yılında kurduğumuz model okulumuz ülkemize otizm konusunda uzmanlaşmış ve örnek olabilecek, dünyadaki gelişmeleri takip eden, bilimsel dayanaklı ve etkililiği ispat edilmiş bir sistem ile eğitim veren bir model kazandırdı. Özel Tohum Otizm Vakfı Özel Eğitim Okulu, otizmli çocukların eğitiminin içerik ve uygulama açısından doğru bir örneğini Türkiye'ye getirmekle kalmadı, aynı zamanda otizm konusunda etkili bir müfredat da hizmete sunuldu. Okulumuz, PCDI (Princeton Child Development Institute - Princeton Çocuk Gelişimi Enstitüsü) gibi ABD'nin otizm konusunda önde gelen bir kurumunun know-how'ı ile 17 yıldır model okul olarak çalışmalarını sürdürüyor. Şişli'de yerleşik Özel Tohum Vakfı Özel Eğitim Okulu'nda 3-21 yaş aralığındaki otizmli çocuklara 1.600 beceriyi kazandırabilecek müfredat ve donanım bulunmakta. Okulumuzda her çocuk için özellikleri ve gereksinimlerine göre bireysel eğitim programı çıkartılır, her çocuk için ayrı eğitim materyalleri geliştirilir ve hazırlanır. Her öğretmenimiz yaklaşık 100 saatlik hizmet içi eğitimden geçerek bu modelin uygulamasını öğrenirler. Okulumuzda eğitim 11 ay devam eder ve her çocuğa birebir eğitim sunulur. Bir öğretmen ve onun fomatörü, tek çocukla ilgilenir. Ülkemizde yasal düzenlemelere göre 2 çocuğa 1 öğretmen düşmesi gerekirken, Özel Tohum Otizm Vakfı Özel Eğitim Okulu'nda bir çocuğa bir buçuk öğretmen düşer. Çocuğun eğitim programı her gün düzenli olarak okul ve aile tarafından takip edilir, okulda öğrenilen beceriler evde ve dışarıda da yapılabilmelidir. Bu yüzden aile de eğitilir ve evde aynı programa devam edilir. Burası sadece çocukları ve aileleri değil; öğretmenleri, uzmanları, stajyerleri ve öğrencileri de yetiştiren bir eğitim kurumudur.
Tohum Otizm Vakfı'nın bu yıl 20. yılı. 20 yıl içerisinde yaptığınız çalışmalara ve önümüzdeki 20 yıllık süreçte vakfın yapmak istediklerine dair neler söylemek istersiniz?
20 yıl önce Vakıf başkan yardımcımız değerli dostum Aylin Sezgin ile Türkiye'de otizm spektrum bozukluğu olan çocukların erken tanılanması; tanı alan çocukların ve ailelerin sağlık, eğitim, meslek edinimi, istihdam, bağımsız yaşam ve kaynaştırma gereksinimlerinin dünya standartlarında karşılanması vizyonu ile Tohum Otizm Vakfı'nı kurduk. O yıllarda otizmin diğer gelişim bozukluklarından ayrı bir sorun olduğu, otizmli bireyleri topluma kazandırmanın önemi çok az insan tarafından biliniyordu. Farkıdalık kampanyalarımız, yürüttüğümüz tüm savunu çalışmaları ve projelerimiz ile otizmin ayrı bir sorun olduğunu anlatabildik, halen de bu konuda yapacak çok işimiz var. Geride bıraktığımız 20 yılda; Türkiye'de ilk defa 55.919 çocuğu otizm taramasından geçirdik. 2.565 otizmli çocuğa okulumuzda eğitim verdik, 1.161 öğrencimize burs desteği sağladık. 2.606 sağlık personeline, 18.046 öğretmene otizm konulu eğitimler verdik. 170 devlet okuluna eğitim ve materyal desteği sağladık. Ülkemizin her yerinden ücretsiz olarak faydalanılabilen bir Otizm Eğitim Portalı geliştirdik ve 35 binin üzerinde kullanıcıya otizmli çocukların eğitimine ilişkin bilgi ve beceri sunduk. Erken eğitimin ülke çapında geliştirilmesi için materyal ve müfredat geliştirilmesi, öğretmenlerin otizm konusunda eğitilmeleri ve mesleki kapasitelerinin artırılması, ailelerin eğitimi ve kamunun otizm konusunda bilgi ve farkındalık düzeylerinde artış sağlanması gibi pek çok konuyu temeline alan büyük çapta 39 ulusal ve uluslararası proje gerçekleştirdik. 2018 yılında Tohum Otizm Vakfı İş Koçu Destekli İstihdam Modeli'ni geliştirdik ve bugüne kadar 3 farklı firma için iş koçları ve iş koçu süpervizörleri yetiştirdik. İş koçu destekli istihdam modeli ile toplam 21 otizmli genç istihdam edildi. 6 Şubat 2023'te ülkemizde meydana gelen depremlerden etkilenen otizmli çocuklar için Eğitici Oyuncak ve Teknolojik Eğitim Kiti Projesi'ni hazırladık. Bu proje kapsamında 841 adet eğitici oyuncak kiti ile 697 teknolojik eğitim kitini depremden etkilenmiş otizmli çocuklarla buluşturduk. Adıyaman, Hatay ve Malatya 'da konteyner okullar içinde 6 özel eğitim sınıfı açtık. Vakıf olarak kurulduğumuz günden bugüne gerek okulumuzda okuyan öğrencilerimiz ve gerekse yurt çapında yaptığımız projeler ile 802.059 otizmli çocuğun ve ailesinin hayatına dokunduk. İleriye dönük olarak da hedefimiz ülkemizdeki her otizmli çocuğun birebir eğitim alabilmesini sağlamak, mümkün olduğu kadar çok çocuğa burs desteği sağlayabilmek. Bu vesile ile Alışveriş Festivalimize destek veren sponsorlarımıza, Alışveriş Festivali'ne katılan 100'ün üzerindeki değerli markaya, fotoğraf çekimlerimizi gerçekleştiren Cengiz Dikbaş'a ve sesimizi duyurmamıza destek olan Alem Dergisi'ne çok teşekkür etmek istiyorum. 20 yıl boyunca; çalışmalarımıza emek veren Vakıf'ımızda ve okulumuzda görev almış çalışma arkadaşlarımıza, kurucularımıza, yönetim kurullarımıza, bilimsel danışma kurulumuza, sosyal komitemize ve bize destek olup bağışlarını esirgemeyen tüm destekçilerimize tekrar teşekkürler.
Deniz Konuralp, Ebru Kohen, Okşan Bozkır Mirap ve Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Öğrencileri Defne ve Kerim
Nil Bentürk Uyguner, Mine Narin, Ayşe Sever ve Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Öğrencileri Defne ve Çınar Reşat
Ardan Özmenoğlu, Rosella Karabacak ve Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Öğrencileri Selin ve Yiğit
Ardan Özmenoğlu
Doğan her 36 çoçuktan 1'inin otizm tanısı aldığını biliyor musunuz? Ben de otizmli çocuklarımızın eğitimine destek olmak için en sevdiğim eserlerimden birini 20. yıla özel 20 hediye çekilişine bağışladım. 5-6 Aralık'ta Divan Kuruçeşme'de Tohum Otizm Vakfı Alışveriş Festivali'ni ziyaret ederek siz de otizmli öğrencilerin eğitimine katkı sağlayabilirsiniz.
Sara Rodrik, Tohum Otizm Vakfı Eğitim Kurumları Öğrencileri Koray ve Yiğit
Sara Rodrik
Otizmin tek çaresi eğitim. 20. yılını kutlayan Tohum Otizm Vakfı'nın ben de 20 yıllık destekçisiyim. Bu yıl Alışveriş Festivali'ne ben de hem 20. yıla özel 20 hediye çekilişine eserlerimden biri ile katkı sağlıyorum hem de 20. yıla özel olarak fotoğraflarımın baskısının yapıldığı Güral Porselen fincan ve tabak setleri ile destek veriyorum. Ürünlerin satışından elde edilecek tüm gelir otizmli öğrencilerin eğitim çalışmalarında kullanılacak. Bu yıl 20. sanat yılımda düzenleyeceğim fotoğraf sergimin tüm gelirini de Tohum Otizm Vakfı'na bağışlıyorum. Sizleri otizmli daha fazla çocuğa destek sağlamak için 5-6 Aralık'ta Divan Kuruçeşme'de Tohum Otizm Vakfı Alışveriş Festivali'ne bekliyoruz
Ebru Kohen
Tohum Otizm Vakfı Sosyal Komite Üyesi
Tohum Otizm Vakfı Yılbaşı Alışveriş Festivali'ne sayılı günler kaldı! Bu yılki projenin detaylarını sizden öğrenebilir miyiz?
Otizmli çocuklar yararına 2006 yılından beri geleneksel olarak düzenlediğimiz ve büyük ilgi gören Tohum Otizm Vakfı Yılbaşı Alışveriş Festivali; 5 Aralık'ta saat 11.00-20.00, 6 Aralık'ta saat 10.00-20.00 saatleri arasında Divan Kuruçeşme'de gerçekleşecek. Ziyaretçiler, yılbaşı öncesi sevdikleri için hediyeler alırken otizmli çocukların eğitimine de katkıda bulunmuş olacaklar. Her yıl olduğu gibi etkinlik kapsamında elde edilecek gelirlerin tamamı Tohum Otizm Vakfı'nın projelerine ve eğitim bursuna ihtiyaç duyan otizmli çocuklara aktarılacak. Ziyaretçiler, 100'ü aşkın birbirinden seçkin ve özel markanın ürünlerini ve koleksiyonlarını bir arada bulabilecekler. Bu yıl yine birçok tanınmış marka, sosyal sorumluluk bilinci ile Alışveriş Festivali'nde yerini alacak. Bilinen birçok markanın yanı sıra tarzı ile öne çıkan yeni firmalar da İstanbullulara farklı seçenekler sunacak. Bu sene en az 4 bin ziyaretçinin katılmasını bekliyoruz. Bireyler ve kurumlar arasında sosyalleşme olanağı da sağlayan özel bir sosyal sorumluluk projesi olan Alışveriş Festivali, sadece otizmli çocuklara katkıda bulunmakla kalmayıp ziyaretçilerine de unutulmaz deneyimler yaşayacakları fırsatlar sunuyor.
Okşan Bozkır Mirap
Tohum Otizm Vakfı Sosyal Komite Üyesi
5-6 Aralık'ta gerçekleştirilecek Yılbaşı Alışveriş Festivali'nde 20. yıla özel ziyaretçileri ne gibi sürprizler bekliyor?
Her yıl olduğu gibi bu yıl da renkli bir festival ziyaretçilerimizi bekliyor. Bugüne kadar 36 bin kişinin ziyaret ettiği ve 1000'i aşkın firmanın katılım sağladığı Festival'de bu sene, Vakfın 20. yılına özel etkinlikler ve festivale özel tasarım ürünler de olacak. Vakfımızın kurucuları arasında yer alan ve kurulduğu günden itibaren vakfın çalışmalarına önemli katkılarda bulunan duyarlı insan ve değerli sanatçı Sara Rodrik'in çektiği fotoğraflar Güral Porselen desteği ile Alışveriş Festivali'ne özel bir seri olarak hazırlanacak. Sara Rodrik'in fotoğraflarını taşıyan Güral Porselen fincan ve tabak setlerinin satışından elde edilecek tüm gelir otizmli çocukların eğitimine destek olacak.
Rosella Karabacak
Tohum Otizm Vakfı Sosyal Komite Üyesi
20. yıla özel 20 hediye çekilişinin detaylarından bahseder misiniz?
Tohum Otizm Vakfı Alışveriş Festivali'ne katılacak ziyaretçiler için hazırlanan özel sürprizlerden biri de 20. yıla özel 20 hediye çekilişi. İş hayatının önemli kurumları, çağdaş sanatçılar ve seçkin markaların Tohum Otizm Vakfı'na bağışladığı birbirinden özel hediyeler çekilişe katılan şanslı ziyaretçilerin olacak. Çekilişte; Fairmont Maldives Sırru Fen Fushi, Four Seasons Hotel Dubai, Golden Key Kartalkaya Otel, Martı Hemithea Hotel Hisarönü, NG Hotels Sapanca, Vivamayr Maria Wörth konaklamalar, Ardan Özmenoğlu'ndan Sanat Eseri, Ergin İnan'dan Tablo, Merve Gürsel'den Özel Tasarım 3'lü Skateboard Wall Art, Nuri Kuzucan'dan Sanat Eseri, Sara Rodrik'ten Basılı Sanat Eseri, Dyson V15 Detect Elektirikli Süpürge, Dyson Airwrap Complete Long Saç Şekillendirici Set, Sephora'dan hediye kartları, Siren Ertan Couture Özel Dikim Elbise, SirMaison Özel Tasarım Lalique Bacchantes Vazo, Tiffany & Co 5'li Kahve Fincan Seti, GENART Dr. Sibel Özgül Klinik Kişiselleştirilmiş Tıp Analizi, The Peninsula İstanbul SPA ve Wellness Merkezi'nde spa yer alıyor. Bizlere bu fırsatı sağlayan bütün destekçilerimize tekrar teşekkür ederiz. Sizler de 5-6 Aralık tarihlerinde festivalimizi ziyaret ederek çekiliş biletlerinden satın alabilir ve bu birbirinden kıymetli hediyeleri kazanma fırsatı yakalayabilirsiniz.
Nil Bentürk Uyguner
Tohum Otizm Vakfı Sosyal Komite Üyesi
Festival'in en heyecanla beklenen, gelenekselleşen birbirinden güzel, renkli özel tasarım yılbaşı sepetlerini bu yıl kimler hazırladı?
Her yıl artan ilgi ile karşılanan, iş dünyasından duyarlı kişi ve kurumlardan değerli destekçilerimizin vakfın 20. yılına özel tasarladıkları, birbirinden güzel yılbaşı sepetleri otizmli çocuklar için eğitime dönüşecek. Bu özel çalışmada bize destek veren bu değerli isimlere otizmli çocuklar ve aileleri adına sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Festivale; Aslı Şen, Aylin Tahincioğlu, Betina Hakko, Caroline Koç, Eda Kosif, İrem Kınay, Pervin Ersoy, Rezzan Benardete, Serra Türker, Sevan Bıçakçı, Siren Ertan Kayalar, Şirin Yalçın & Rosella Karabacak, Ümit Boyner ve Zeynep Madra gibi özel isimler, hazırladıkları sepetler ile destek veriyorlar
Fotoğraflar: Cengiz Dikbaş