Z Raporu: Mina Derman
22 dakika okunma süresi
Avukat bir annenin ve hukukçu bir babanın tek kızı olan Raygo Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Almila Dönmez, Avusturya Lisesi'nden sonra eğitim hayatını İTÜ'de tamamlamış. Ardından Amerika'ya taşınan ve orada 10 yıl boyunca emlak ve inşaat sektörlerinde çalışan Dönmez, 2023 yılında aile şirketlerine destek olmak için Türkiye'ye dönüş yapmış. Kısa sürede şirketin operasyonel sistemlerindeki hataları düzelterek, diğer ortakların da talebiyle YDC Group Yönetim Kurulu Başkanlığı'na ve CEO'luğuna kadar yükselmiş. Bu süre zarfında; YDC Group çatısı altındaki Taşkent firmasıyla üretim hattını, Mila firmasıyla tren turizmini, Bego firmasıyla da trende online satış projesini başlatan ve şu an 280 personel, beş şehir, beş depo, altı perakende satış ünitesi ve üç üretim istasyonundan oluşan operasyonu yönetmeye devam eden Almila Dönmez ile unutulmaz bir deneyime dönüştürmeyi hedefledikleri demiryolu yolculuklarını keşfediyoruz.
Amerika'dan Türkiye'ye dönüş süreciniz nasıl oldu? Buradaki iş kültürüne adaptasyon sürecinde zorluklar yaşadınız mı?
Türkiye'ye mühendislik bilgimle bir sistem kurup aile işimize destek olmak için kısa süreliğine gelmiştim. Fakat geri dönüş yapmayı planladığım halde operasyona, hıza, kaosa aşık olarak kendimi şirketin CEO'su olarak buldum. Üzerinden tam iki yıl geçti. Açıkçası beni buradaki iş kültürüne, yabancı ülkelerde edinmiş olduğum hiçbir tecrübe hazırlayamazdı. Görerek öğrenmem ve bizzat tecrübe etmem gerekiyordu ve Amerika'da çok sık eyalet değiştirerek yaşadığım için güçlendirdiğim adaptasyon yeteneğimin bu konuda bana yardımcı olduğunu düşünüyorum.
Hata kabul etmeyen dakik bir tren operasyonunda, oldukça yüksek personel sayılı bir şirket olarak, başarılı olmak için tamamen kendimize özel bir hibrit bir sistem oluşturduk. Klasik anlamda kurumsal yapı, istediğimiz disiplini sağlasa da öngöremediğimiz anlarda aksiyon almamız hususunda hantal kalıyordu ve bazı anlarda daha "patron şirketi" olarak hareket etmemizi gerektiriyordu. Bu sebeple yönetim olarak personelimizi dinlediğimiz, kendi zırhımızı stratejik olarak deldiğimiz ve belki klasik kurumsal yapılarda görülmeyecek bir şirket içi iletişim ve dayanışma ağı kurduk. Bunlara bir örnek olarak, oluşturduğumuz "personel şikayet/öneri" hattımızdan personelin direk bana mesaj atıp derdini anlatma imkanı bulmasını verebilirim. Biz operasyonumuzu verimli hale getirmek için personelimize yatırım yapıyoruz.
Tren üstü satış personeli, bistro şefleri, depo çalışanları, üretim departmanı, süpervizörler, bölge sorumluları, temizlik ekibi, kasa ekibi, denetim ekibi ve üst yönetim ile herkesin birbirine bağlı olduğu ve kusursuza yakın hareket etmek zorunda olduğu 7/24 aktif olan ve zamana bağlı bir sistemi yönetiyorum. Bu dinamik yapımızı, kurduğumuz hızlı ve efektif iletişim sistemine borçluyuz. Depo sayımları, trene hangi ürünler yüklendi, hangi ürünler satıldı, yolcu memnuniyeti gibi tüm konular çok hızlı bir şekilde gerekli birimlere aktarılıyor. İnanılmaz hızlı çalışan bir data analiz sistemimiz var. Örneğin, Sivas-Ankara treninde yolcunun ürünle ilgili geri bildiriminden benim İstanbul ofisindeyken haberim oluyor ve çok hızlı bir şekilde birkaç saat içinde üretim hattımızda ürün ile ilgili gereken düzeltmeleri aksiyona geçirebiliyoruz.
Bu projemiz, ülkemizde daha önce yatırım yapılmamış tren yolu turizmini canlandırmak adına başlatmış olduğumuz bir girişim. Ülkemiz turistik, arkeolojik ve tarihsel açıdan zenginliklerle dolu olmakla birlikte bunları tren yolculuğu yaparak ziyaret etmenin apayrı bir deneyim olacağını düşündük. İzmir-Kayseri ve Kayseri-İzmir arasında yapılacak yedi gece sekiz gün sürecek kültür ve gastronomi turlarımız, Aziz Pavlus Yolu ve 7 Kilise'nin görülebileceği rotadan ilerleyerek Nisan ayından itibaren hizmet vermeye başlayacak. Tren menüsü için Anadolu Gastronomi Derneği ile yürüttüğümüz çalışmada kendi kültürümüzü hem gezdirerek hem de yedirerek tanıtacağız.
Bu sistem, yolcularımıza bizim üretim hattımızın dışındaki ürünlere de tren yolculuğu sırasında ulaşma imkanı sağlayacak. Bileti olan yolcularımız aplikasyonumuz sayesinde sipariş verebilecek ve o ürünler uygun istasyonlarda trene yüklenerek bizim personelimiz tarafından yolcuya koltuğuna kadar getirilecek. Bu projemizin de 2025 yılı içerisinde devreye girmesini hedefliyoruz.
Biz bu kadar hızlı ve karmaşık bir operasyon yürütmenin kaliteden ödün vermeye bahane olmayacağını savunuyoruz. Seyahat keyfinin, seyahat sırasında tüketilen ürünler ile ayrılmaz bir bütün olduğunu ve seyahat sırasında trende geçirilen sürenin de hayatımıza renk katan keyifli bir tecrübe olması gerektiğini düşünüyoruz. İnsanlar eski İstanbul-Ankara konvansiyonel trenlerindeki restoranları özlemle anlatıyor, biz de aynı şekilde ileride ürettiğimiz ürünlerin tren seyahati kültürünün unutulmaz bir parçası haline gelmesini hedefliyoruz.
Sağlıklı profesyonel ilişkiler kurabilmek için gerekli olan asgari saygıyı kimden beklediğinize göre değişiyor durum. Bazı insanlar bilgiye, eğitime, vizyona disipline saygı duyuyorlar ve kadın bir yönetici olarak böyle insanlarla iş yaptığınız zaman herhangi bir dezavantaj hissetmiyorsunuz. Sizinle cinsiyetinizden veya kişisel özelliklerinizden bağımsız olarak iletişim kuruyorlar. Bazı insanlar ise sadece korktuklarına, çekindiklerine ve güçlü gördüklerine saygı duyuyorlar, kendi beyinlerinde kadınları bir tehdit unsuru ya da güçlü bireyler olarak görmedikleri için maalesef bahsetmiş olduğum asgari saygıyı göstermekte zorlanıyorlar.
Özellikle servis ve üretim sektöründe aktif olan şirketlerde kadın personel istihdam oranlarının düşük olduğunu gözlemliyorum. Bunun başlıca sebeplerinden birinin işverenlerin, kadın personellerin güvenliği konusunda katı politikalar uygulamamaları olduğunu düşünüyorum. Yüzde 90'ı kadın olan yönetim ekibimle birlikte yönettiğimiz 280 kişilik operasyonumuzda, yüzde 45 oranında kadın personel istihdam ediyoruz. Personel güvenliği ve özellikle kadın personellere karşı yapılan profesyonel olmayan davranışlara karşı uyguladığımız yaptırımlar, şirketimizde asla taviz vermediğimiz konuların başında geliyor. Kadın personelimiz bize herhangi bir durumda güvenle ulaşabileceğini, yargılanmayacağını ve elimizden gelen tüm çaba ile kendisine destek olacağımızı biliyor. Kadın personel için kurumsal yapı içerisinde seslerinin duyurulabildiği bir alan yaratmanın önemli olduğunu düşünüyorum ve bu alanı bu işe başladığım günden beri koruyorum. Buna ek olarak kendim de yönetici olarak bu konular ile ilgili eğitimlere katılıp kendimi geliştiriyorum ve kadın istihdamını arttırmak için diğer yöneticilerin de bu tarz programlara katılarak kadın personel perspektifinden bakmayı öğrenip şirketlerinde gerekli uygulamaları yapmalarını tavsiye ediyorum.
"Time blocking" yaparak zamanımı idare etmek maalesef 7/24 çalışan bir operasyonda çok kolay olmuyor. Kendiniz için ayırdığınız zaman, bir anda kriz çözme anına dönebiliyor. İş hayatı-özel hayat dengesi için öncelikle her şeyi çözmemin, her şeye yetişmemin mümkün olmadığını, mükemmeliyetçiliği bırakmam gerektiğini ve sadece bir insan olduğumu kendime hatırlatmam gerekti. Mikro yönetim yapmak yerine çok sevdiğim ve güvendiğim yönetim ekibime bazı işleri delege ederek kendim için alanlar açmamın bir yönetici olarak uzun dönemde daha iyi performans sergilememde katkısı olduğunu gördüm.
Dişiliğiniz, sakinliğiniz, dengeniz, anaçlığınız, merhametiniz ve her ne kadar dezavantajmış gibi gösterilse de duygusallığınız sizin aslında güçlü olduğunuz alanlar. İş dünyasında bugüne kadar çoğunlukla erkek yöneticileri gördüğümüz için onların metotlarını otomatik olarak normal kabul etme eğiliminde olabiliyoruz. Sizin konulara yaklaşımınızdaki farklık bir dezavantaj değil, aksine değişik bir bakış açısı katar. Güçlü olduğunuz bu alanları kullanmaktan ve problemlere alternatif çözümler getirmekten çekinmeyin. Buna ek olarak kendinize güvendiğiniz insanlardan bir ekip kurun ve beraber yükselmeyi ve birlikte güçlenmeyi amaçlayın.
Röportaj: Nazlı Sancaklı
Fotoğraflar: Sancar Kemal Demir