Bir Tenorun Hikayesi: Mario Frangoulis'in Sanatla Geçen 35 Yılı
20 dakika okunma süresi
Hollandalı sanat uzmanları geçtiğimiz günlerde, Fransız kübist ressam Fernand Léger'nin bir asırdan fazla süredir başka bir tuvalin arkasında saklanan önemli bir tablosunu keşfetti. Sanat tarihi için önemli bir keşif olan bu tablonun 1911-12 yıllarına ait olduğu düşünülüyor. Adı bilinmeyen eser, sanatçı tarafından bir yıl sonra yapılan "Bastille Day"in arka yüzeyinde bulundu.
Fernand Léger'nin "Bastille Day" tablosunun arka yüzeyinde yeni keşfedilen eseri
Sanatçının ünlü "Smoke over the Rooftops" serisinin bir parçası olduğu düşünülen eserde Léger'nin, stüdyosundan Notre Dame'a bakan Paris silüetini resmettiği görülüyor. Seri, Léger'nin daha önceki çalışma tarzından radikal bir şekilde ayrıldığını ve giderek daha soyut, renkli olana geçtiği sanatsal gelişiminde bir dönüm noktasını işaret ediyor. "Smoke over the Rooftops" serisinin başlangıcı olduğu kabul edilen tablonun, sanatçının çok tanınan kübist eserlerine yol açan yapıtların başlangıcı olduğu savunuluyor.
Léger, "Smoke over the Rooftops" serisini çizdiğinde, kariyeri bir dönüm noktasındaydı. Paul Cézanne'dan esinlenerek yeni sanatsal olanakların arayışında olan sanatçı, önceki çalışma tarzından radikal bir şekilde ayrıldı. Bacalar ve duman bulutları arasındaki Paris'in çatılarına bakan stüdyosundan gördüğü manzara ona biçim, renk denemeleri için ilham verdi. Nispeten gerçekçi ve monokrom olan tarzından, giderek daha soyut ve renkli olana geçti. Bu arayış, nihayetinde I. Dünya Savaşı arifesinde yapılan "Formların Zıtlığı" (Contrastes de formes) (1913-1914) gibi kübist eserlere yol açtı.
Fernand Léger, "Smoke over the Rooftops", 1911
Fernand Léger, "La partie de cartes", 1917
Léger'nin yeni keşfedilen eserinin hikayesi ise hayli ilginç: Léger 1913'te arkadaşı Marc Duchene'e "Bastille Day" tablosunu düğün hediyesi olarak verir. Duchene, I. Dünya Savaşı'nda ölür ve resim ailesine kalır. 1999 yılında özel bir sanat vakfı olan Triton Collection tarafından Duchene'in mirasçılarından satın alınan "Bastille Day" sonrasında birçok galeride sergilense de, arkasındaki eser bu zamana kadar gün yüzüne çıkmaz... İkinci bir tablonun arka yüzünde olduğu bilinmesine rağmen, bu eserin onarılamayacak kadar hasar gördüğü düşünülür ve günümüze kadar ulaşır.
Fernand Léger, "Nus dans la forêt", 1909-1911
Amsterdam Van Gogh Müzesi'nde daha önce koleksiyon başkanı olan Van Heugten başkanlığındaki konservatörler, "Bastille Day"in arka yüzeyinde yer alan sert tabakayı geçtiğimiz günlerde ayırarak, eseri ortaya çıkardılar. Sanat tarihine ışık tutan bu tablo ilk defa Kröller- Müller Müzesi'nde sergileniyor. Fernand Léger'nin eserlerine ve sanatsal gelişimine odaklanan sergi, sanatçının "Smoke over the Rooftops" serisinin yanında yer alıyor. 2 Nisan 2023'e kadar devam edecek sergide, yeni keşfedilen eser, izleyicilerin her iki tarafı da görmesini sağlayacak cam dolapta sergileniyor.