Aralık Ayı Sergileri
6 dakika okunma süresi
Dünya nüfusu arttıkça doğal kaynaklarımızı korumanın yollarını bulmak giderek daha önemli bir konu haline geliyor. Bunun için su ve enerji gibi kaynakların koruması, çevre kirliliğinin azaltılması ve sürdürülebilir bir şekilde yaşam için pek çok alanda çalışmalar yapılıyor. Sanat dünyasından da pek çok sanatçı bu konuda farkındalık oluşturmak için elini taşın altına koymuş durumda. Sürdürülebilir sanat, bu açıdan literatürümüze son yıllarda hızlıca giren bir kavram oldu. Peki sürdürülebilir sanat nedir? Bu soruya iki yönden bakmak gerekiyor. Doğaya atıfta bulunularak yapılan çalışmalarla ya da çevrenin ekolojik dengesine zarar veren malzemelere başvurmak yerine, geri dönüştürülen nesne ve malzeme tercih edilerek yapılan eserlerle sanat dünyasına sürdürülebilirlik penceresinden bakmak mümkün. Sanat dünyasının birçok yönü gibi "Sürdürülebilir Sanat" çeşitli şekillerde tanımlanabiliyor. Bazı sanatçılar öncelikle çevre sorunlarını ifade etmeye odaklanırken, diğerleri çalışmalarında çevre dostu malzemeler ve stüdyo uygulamaları kullanıyor. Önceki kuşak sanatçılarda olduğu gibi, günümüzün sanatçıları da doğayı yakalıyor ve onun güzelliğine dikkat çekiyor. Ancak pek çok sanatçı, estetik nedenleri akılda tutarak, iklim değişikliğiyle ilgili endişelerin altını çizmeye çalışıyor. Dünya çapında çalışmalara imza atan sanatçıların eserleriyle sürdürülebilir sanatı yakından tanımaya ne dersiniz?
Kavramsal sanatçı Justin Brice Guariglia, foto muhabirliğinden güzel sanatlara geçiş yaptığı 2009 yılından bu yana doğayla ve çevreyle ilişkimizi araştıran çalışmalar yapıyor. Son 10 yılda, iklim değişikliği ve çevrenin tahribatı konusunda farkındalık yaratmak amacıyla çok sayıda kurumla çalışan Guariglia, sürdürülebilir sanat alanında eser üreten sanatçılardan. Sanatçı, Grönland'daki buzulların erimesiyle ilgili 2015'ten beri NASA ile iş birliği yapıyor. Ayrıca yerel bölgelerinin yakın gelecekte yükselen deniz seviyelerinden nasıl etkileneceğini anlatan bir uygulama da tasarlıyor. Guariglia'nın 2018 yılında İklim Müzesi ve New York Belediye Başkanlığı ile ortaklaşa sunulan "Climate Signals" çalışması, bu konudaki en önemli çalışmalardan biri. New York'un beş ilçesine yerleştirilen Guariglia'nın mesaj içeren tabelaları; yoldan geçenler için yükselen deniz seviyeleri ve iklim krizi hakkında uyarı niteliğindeydi.
İngiliz sokak sanatçısı Banksy'nin kim olduğunu bilmesek de aslında eserleri yoluyla onu yakından tanıyoruz. Banksy, toplumsal meselelere olduğu kadar çevre sorunlarına da duyarlı biri olarak öne çıkıyor. Ekolojik sorunlara dikkat çeken sanatçı bu konuda pek çok eserle karşımızda. Banksy'nin en bilinen grafitilerinden biri olan "Gasbird", "I remember when all this was trees", "I don't believe in global warming" bu eserlerinden sadece birkaçı.
2003 yılında Tate Modern'in salonuna yapay bir güneş yerleştirdiği "The Weather" çalışmasıyla dikkatleri üzerine toplayan Olafur Eliasson, bu projesiyle çevre sorununa dikkat çeken bir projeye imza attı. O zamandan bu yana Eliasson, zamanın hızla tükendiği gerçeğine dair farkındalığı artırmayı amaçlayan "Ice Watch" gibi eserlerle iklim ve küresel ısınma hakkında çalışmalar yapmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler tarafından iklim eylemi için "İyi Niyet Elçisi" olarak atanan Eliasson, heykel ve büyük ölçekli enstalasyonlarında ışık, su ve hava sıcaklığı gibi temel malzemeleri kullanıyor.
Kamusal alanlarda yaptığı eserleriyle dikkatleri üzerine toplayan sanatçı Lorenzo Quinn, küresel ısınmanın yaratacağı etkileri yaratıcı bir şekilde ifade ediyor. Çevre sorunlarına dikkat çeken sanatçının bu konuda yaptığı en önemli eserlerden biri 2017 yılında Venedik Bienali'nde sergilendi. "Support" adını taşıyan heykel özellikle Venedik gibi şehirler için yaklaşan felaketi vurguluyor. Aynı zamanda insanların bu sorunun üstesinden gelmek için neler yapabileceklerine de dikkat çekiyor. Enstalasyon, doğal çevrenin hem insan hem de doğal güçler arasındaki kırılgan durumunu açıklığa kavuşturuyor. İnsanlığı bekleyen doğal felaketleri çarpıcı şekilde ele alan sanatçı, sürdürülebilirlik alanında farkındalık yaratan sanatçılardan.
Eserlerinde doğadan malzemeler kullanan İngiliz sanatçı Andy Goldsworthy, çağımızın önde gelen çevre sanatçılarından biri. Pratiğinin kökleri doğal dünyaya dayanan sanatçı, eserlerinde genellikle yaban hayatın yaşam alanlarını taklit ediyor. İzleyiciyi bedensel bir deneyimin parçası olarak çevreyle etkileşime davet eden Goldsworthy, eserleriyle izleyiciyi bir bütün haline getiriyor. Özel heykeller üreten sanatçı doğanın gücüne odaklanıyor.