Sanatta Rengin Tarihi

Renk teorisinden yola çıkarak sanatta renklerin peşine düştük.

ABONE OL
28 Temmuz 2020 Salı 20:43 | Son Güncellenme:
4 dakika okunma süresi
Sanatta Rengin Tarihi

Edvard Munch, Çığlık, 1893, © Oslo Ulusal Galerisi

Hangimiz Edvard Munch’un “Çığlık” tablosunu ya da Henri Matisse’in “Dans” tablosunu görünce renklerin dünyasında kaybolmuyoruz? Dışavurumculuk akımının orantısız çizgileri ya da Fovizm akımının cesur renkleri hangimizde duygusal bir uyarılmaya sebep olmuyor? Aristotle’dan günümüze sanatta renk kullanımı üzerine yazılıp çizildi, yağlı boyanın kanvasa uygulanmasından günümüze sanatçılar renk ile türlü  deneyler yaptılar. Peki nedir renk? Aristotle’a göre bütün renkler siyah ve beyazın türevleri. 

Claude Monet, İzlenim Gün Doğumu, 1872-1873, © Musée Marmottan Monet

Temel renkler ise ateş, su, toprak ve havayı simgeliyor. Aristotle’dan sonra renk teorisine önemli katkıları olan, optik çalışmaları ile bilinen Sir Isaac Newton’ı anmalıyız. Newton tarafından geliştirilen renk tekerleğinde üç tip renk çeşidi bulunuyor: Birincil, ikincil ve üçüncül renkler. Newton’a göre birincil renkler kırmızı, sarı ve mavi. Birincil olmalarının sebebi ise başka renkleri karıştırarak bu renkleri elde edemememiz. Newton’ın renk teorisine göre birincil renkleri turuncu, yeşil ve mor takip ediyor. İkincil olmalarının sebebi, iki birincil rengi karıştırarak bu renkleri elde edebilmemiz. Renk tekerleğinde birincil ve ikincil renkleri takip eden üçüncül renkler ise bir hayli fazla. Newton’a göre bir adet birincil ve ikincil rengi karıştırarak üçüncül renk elde edebiliyoruz. Renk tekerleğimizde birbirine karşı gelen renklere ise birbirini tamamlayan renkler diyoruz. Birbirini tamamlayan renklerin resimde kullanılmasının yarattığı tezatı pek çok sanatçının resminden tanıyoruz aslında.

Van Gogh, Kafe Terasta Gece, 1888, © Kröller-Müller Müzesi

Van Gogh’un 1888 tarihli “Kafe Terasta Gece” tablosunda kullanılan sarı ve mavi renklerin yarattığı kontrastın canlılığını hissederken, Paul Gauguin’ın “Merhaba Bay Gauguin” isimli tablosunda kullanılan mavi, sarı; yeşil, turuncu renklerin kontrastı ile duygusal olarak uyarılıyoruz. Ya da Edvard Munch’un orantısız çizgilerine ve kıvrımlarına eşlik eden mavi ile turuncu kontrastının yarattığı dehşet duygusana ne demeli? Kontrastın yarattığı duygu durumlarını, kuşkusuz sıcak ve soğuk renklerin kullanımı, renklerin konumlandırılması, tonlama ve yoğunluk, gölgelendirme gibi teknik unsurlar etkiliyor.

Paul Gauguin, Merhaba Bay Gauguin, 1889, © Prague Ulusal Galerisi

Gölgelendirme ve ışık kullanımının sanat tarihindeki en önemli ustaları olarak Caravaggio ve Rembrandt’ı sayabiliriz. Renklerin konumlandırılmasının önemini anlamak istiyorsak natürmort  resimler aracımız olabilir. Işık ve renkten kaynaklanan izlenimleri  tuvale yansıtan İzlenimciler’e değinmeden rengin tarihinin izini sürmek mümkün değil. Claude Monet’nin 1872 tarihli “İzlenim: Gün Doğumu” tablosunun yarattığı izlenim ise bugün hala konuşuluyor.

Eray ERKOCA – [email protected]

 

Etiketler: sanat, Renk, TEORİ

EN ÇOK OKUNANLAR

Milano Moda Haftası 2025-26 Sonbahar/Kış Defileleri
Milano Moda Haftası 2025-26 Sonbahar/Kış Defileleri

Milano Moda Haftası 2025-26 Sonbahar/Kış Defileleri

11 dakika okunma süresi
Banyo Tuzu: İyi Yaşamın Anahtarı
Banyo Tuzu: İyi Yaşamın Anahtarı

Banyo Tuzu: İyi Yaşamın Anahtarı

2 dakika okunma süresi
Seçkin Pirim'in Yeni Sergisi Sanatseverlerle Buluştu
Seçkin Pirim'in Yeni Sergisi Sanatseverlerle Buluştu

Seçkin Pirim'in Yeni Sergisi Sanatseverlerle Buluştu

1 dakika okunma süresi
Kemer Country Club'da Anlamlı Turnuva: Beyhan Benardete Anıldı
Kemer Country Club'da Anlamlı Turnuva: Beyhan Benardete Anıldı

Kemer Country Club'da Anlamlı Turnuva: Beyhan Benardete Anıldı

1 dakika okunma süresi
Tüm Zamanların En İyi Kadın Yönetmenleri
Tüm Zamanların En İyi Kadın Yönetmenleri

Tüm Zamanların En İyi Kadın Yönetmenleri

43 dakika okunma süresi

DAHA FAZLASI

Şakir Paşa Ailesi Kimdir? Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Şakir Paşa Ailesi Kimdir? Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Şakir Paşa Ailesi Kimdir? Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

2025 Oscar Ödülleri Kazananlar Listesi
2025 Oscar Ödülleri Kazananlar Listesi

2025 Oscar Ödülleri Kazananlar Listesi

BAFTA Film Ödülleri 2025: Adaylar Açıklandı
BAFTA Film Ödülleri 2025: Adaylar Açıklandı

BAFTA Film Ödülleri 2025: Adaylar Açıklandı

2025 Altın Küre Ödülleri Sahiplerini Buldu
2025 Altın Küre Ödülleri Sahiplerini Buldu

2025 Altın Küre Ödülleri Sahiplerini Buldu

BAFTA Film Ödülleri 2025 Kazananlar
BAFTA Film Ödülleri 2025 Kazananlar

BAFTA Film Ödülleri 2025 Kazananlar

Portakal Sanat ve Kültür Evi'nde Yılın İlk Private Sales Etkinliği
Portakal Sanat ve Kültür Evi'nde Yılın İlk Private Sales Etkinliği

Portakal Sanat ve Kültür Evi'nde Yılın İlk Private Sales Etkinliği

2025 Oscar Adayları Açıklandı
2025 Oscar Adayları Açıklandı

2025 Oscar Adayları Açıklandı

Bu Sezon Mutlaka Gitmeniz Gereken Etkinlikler
Bu Sezon Mutlaka Gitmeniz Gereken Etkinlikler

Bu Sezon Mutlaka Gitmeniz Gereken Etkinlikler

2025 SAG Ödülleri Kazananlar
2025 SAG Ödülleri Kazananlar

2025 SAG Ödülleri Kazananlar

Bu Sezon Kaçırılmaması Gereken Tiyatrolar
Bu Sezon Kaçırılmaması Gereken Tiyatrolar

Bu Sezon Kaçırılmaması Gereken Tiyatrolar

Loro Piana, 100. Yılında İlk Sergisini Açıyor
Loro Piana, 100. Yılında İlk Sergisini Açıyor

Loro Piana, 100. Yılında İlk Sergisini Açıyor

Bir Dahinin Portresi: Karl Lagerfeld
Bir Dahinin Portresi: Karl Lagerfeld

Bir Dahinin Portresi: Karl Lagerfeld