Hamid Merati-Kashani'den Unutulmaz Parfümlerin Sırrı
9 dakika okunma süresi
Doğal afet (Yangın, deprem, sel vb.) trafik kazaları ve beklenmedik ölümler gibi ani olaylar, psikolojik travmalara neden olabilir. Psikolojik travma, insanı olağanüstü zora sokan kişisel bir yaşantının sonucu meydana gelir.
Psikolojik travma yaşayan kişilerde; depresyon ve üzüntü, anksiyete, iştah ve uyku bozuklukları, hayattan zevk alamama, sıklıkla kabus görme, travmatize eden olayın sık sık hatırlanması, yeniden yaşıyormuş gibi hissetme, sosyal ilişkilerde bozulma, kolay irkilme, dikkat ve konsantrasyon problemleri gibi travma sonrası stres bozukluğu belirtileri görülebilir. Bu belirtiler görülmeye başlandıktan bir süre sonra zamanla azalıp sönebilir. Bu belirtiler, olaydan birkaç gün sonra başlayıp bir ay içinde azalarak geçiyorsa buna akut stres bozukluğu denir. Olaydan birkaç hafta ya da birkaç ay sonra ortaya çıkıyorsa post travmatik stres bozukluğu olarak adlandırılır. Yapılan araştırmalarda birçok vakada orta şiddette stres tepkileri, herhangi bir müdahale yapılmadan 6-16 ay içinde ortadan kalkabiliyor. Psikolojik belirtilerin takibi ve müdahale gereken durumlarda destek alınması, travma sonrası stres bozukluğunun üstesinden gelebilmek açısından çok önemli.
Psikolojik travmaya yol açan durum ortadan kalkmasına rağmen olaya verilen tepkilerin ortadan kalkmaması, psikolojik travma mağdurlarının en önemli problemidir. Yeniden deneyimleme denilen bu süreç, psikolojik travma etkilerine bağlı ortaya çıkan birçok belirtinin açıklamasında önemlidir. Bu süreçte kişinin yaşayabileceği problemler, istemediği halde zorla aklından geçen anılar, kabuslar ya da kişinin başa çıkmakta zorlandığı yoğun duygular olarak da özetlenebilir.
Yaşanan felaketlerden sonra stres tepkilerini azaltmak ve uyumu artırmak için önlemler almak gerekir. Bu süreçte aile üyeleri ve diğer yakınların desteği, travmatize olmuş kişide yaşanması muhtemel olan ümit, amaç ve özgüven yitiminin engellenmesi açısından çok önemlidir. Deneyimleri paylaşmak, travmatik durumlarla baş etmekte oldukça etkili bir terapi yöntemidir. Aile üyeleri, arkadaşlar ve psikolojik danışmanlarla bağlantı kurulması, grup terapilerine katılım son derece faydalı olacaktır. Böylece yaşanan felaketin yarattığı stresin yavaş yavaş yatışması mümkün olabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri her travma yaşayan kişide gözlemlenmeyebilir. Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri, bu duruma maruz kalan ve olayın etkisinden çıkamamış kişilerde görülür. Travmatik olayın ardından, kişilerin psikolojik olarak desteklenmesi bu sürecin daha kolay üstesinde gelmeleri konusunda yardımcı olacaktır.