Gotham Ödülleri 2024 Kazananlar Listesi
7 dakika okunma süresi
Bitkisel Sütlerden Hangisini Tercih Etmeliyiz?
Bitkisel sütlerin birbirinden farkı nedir? Soya sütü mü? Fındık sütü mü? Badem sütü mü? Bitkisel sütlerden hangisini tercih etmeliyiz? Bitkisel sütlerle ilgili bilmeniz gerekenleri mercek altına aldık.
Diyetisyenler olarak danışanımıza önereceğimiz besin seçiminde birçok faktörü göz önünde bulundururuz. Bu faktörler kişiye göre değişeceği için seçim noktasında bir genelleme yapmak çok zordur. Size en uygun besin seçimi için diyetisyeninize başvurunuz.
Proteinler eğer günlük beslenmemizde yeterli derecede karbonhidrat alınıyor ise kas yapımı, onarımını sağlamada görev alabilir. Proteinlerden istediğimiz etkiyi alabilmemiz için yeterli derecede karbonhidrat tüketilmelidir. Bitkisel sütler arasında en yüksek protein miktarına sahip süt, soya sütüdür, en az olan ise Hindistan cevizi sütüdür. Ancak soya vücudumuzda östrojen hormonunun yerine geçebilen bir biyoaktif bileşen (fitoöstrojen) içerir. Fitoöstrojen'lerin potansiyel etkileri ve etki 'yolağı' henüz tam olarak belli değildir. Bu nedenle soya ve soya ürünlerinin tüketiminin güvenilirliğini ve etkilerini kesinleştirmek için daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyacımız var.
Eklenti şeker, bir ürüne üretim sürecinde iken dışarıdan şeker eklenmesidir. Dolayısıyla besinin içerisinde doğal olarak bulunabilecek şekerden farklıdır. Örneğin laktoz hayvansal sütlerde doğal olarak bulunur ve tüketimi için belirli bir sınırı yoktur. Ancak eklenti şeker tüketilecek ise günlük beslenmemizde belirli bir sınırın altında tutulmalıdır. Tabloda eklenti şeker olan ürünleri karşılaştırdım. Bitkisel sütler arasında eklenti şekeri en fazla içeren yulaf sütü, en az içeren ise Hindistan cevizi sütüdür.
Diyet lifinin yeterli derecede tüketimi bağırsak mikrobiyota'sını olumlu yönde etkiler. Aynı zamanda kolesterol düşürücü etkileri vardır. Yetişkin bireyler için günde toplamda 25-30 gr diyet lifi tüketimini öneriyoruz. Bitkisel sütler arasında en yüksek miktarda diyet lifi içeren yulaf sütüdür, en az içeren ise Hindistan cevizi sütüdür. Ancak az önce bahsettiğimiz gibi yulaf sütünde eklenti şeker fazladır.
Glüten arpa, buğday, bulgur, çavdar gibi besinlerin içerisinde doğal olarak bulunan bir proteindir. Çölyak hastaları ve glüten intoleransına sahip olan bireyler, glüten bazı rahatsızlıklara neden olduğu için tüketemezler. Ancak sağlıklı bireylerin glüten tüketiminde bir sakınca yoktur. Glütensiz beslenmek kilo verdirmez veya sağlığınız için ek bir fayda sağlamaz. Tam tersine, çölyak hastaları ve glüten intoleransı olan bireyler haricinde glütensiz beslenmenin sağlık üzerine olumsuz etkileri olduğunu rapor eden bilimsel çalışmalar mevcuttur.Badem, fındık, soya, Hindistan cevizi doğal olarak glüten içermeyen besinlerdir. Ancak yulafın glüten içerip içermediği, işlenme sırasındaki bulaş riskinden dolayı değişkendir. Yulafın veya yulaf sütünün glüten içermediğinden emin olmak için ürün üzerinde glütensiz sertifikası bulunmalıdır.
Doymuş yağ asitleri diyette belirli bir seviyenin üzerinde alındığında kalp damar hastalıklarına olan yatkınlığı artırır. Günlük beslenmemizde mümkün olduğunca düşük miktarda tüketilmesi yarar sağlayacaktır. Bitkisel sütler arasında doymuş yağ asitleri en fazla Hindistan cevizi sütündeyken en az badem ve yulaf sütünde bulunur.
Beslenmede yalnızca kalori saymak ve ilk olarak kaloriyi önemsemek doğru bir yaklaşım değildir. Besin seçimi yaparken mutlaka besin öğesi içerikleri de incelenmelidir. Bitkisel sütler arasında en az kaloriye sahip olan süt, Hindistan cevizi sütü iken; en fazla kalori yulaf sütünde bulunur.