Türkiye'nin Tarihi ve Turistik Yerleri| Alem Dergisi

Türkiye’nin En Popüler Tarihi Yerleri

Toprak ve bereket tanrıçası Demeter’i bileniniz çoktur. Peki onun kızı güzeller güzeli Persephone’yi? Sanırım Hades’i de duymuşsunuzdur. Hani şu ölülerin tanrısı olan Demeter’in amcası Hades’i. Hades bizim Persephone’ye aşık olunca kızı kaçırıp yerin altındaki dünyada yaşamaya mahkum bırakıyor. Annesi o kadar üzülüyor ki bu duruma, toprak artık ürün vermez oluyor ve dünyada kıtlık başlıyor. En sonunda amca ve anne bir anlaşma yapıyorlar. Persephone her bahar yeryüzüne annesinin yanına gelecek, Demeter de, her kış bitiminde sevincini, yeryüzünü yeşile bürüyerek gösterecek. Sonbahar geldiğinde ise Persephone geri dönmek zorunda... Anne Demeter’in hüznü tabiatın renklerine yansıyor bu yüzden, yeşil yerini sarı ile kahverenginin tonlarına bırakıyor. İşte şimdi anlatacağım yerler Demeter’ in hüznünü, neşesini, coşkusunu, mutluluğunu, mutsuzluğunu yaşamış yüzlerce, binlerce yıldır. Bu coşkusunun peşinden gitmeye karar verdim ve çıktım yollara. Neler mi yaptım, nerelere mi gittim? Tamam anlatıyorum işte haydi çıkalım yola; başlıyorum ilk durağım Asos’u anlatmaya.

Bergama Antik Kenti Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yeni durağım Bergama. Akropol’deki Trajan Tapınağı tam 1900 yıllık. O dönemde, dünyada iki büyük kütüphane varmış. Bunlar İskenderiye ve Bergama’daymış. İskenderiye’dekinde 500 bin, Bergama’dakinde 200 bin kitap varmış. Mısırlılar hayli endişenmişler Bergama kütüphanesinin kendi kütüphanelerinden daha büyük olacağından hatta Bergama’ya papirüs ihracatını bile durdurmuşlar. Kral II. Eumenes çok sinirlenmiş bu ambargoya. Papirüsün yerine geçecek bir şey bulmalarını emretmiş hemen bilim insanlarına. Papirüs’ün alternatifi kurutulmuş hayvan derisi olmuş. Buna da Bergama kağıdı demişler. Bu isim günümüze kadar evrile evrile gelmiş, parşömen olmuş. Papirüs rulo olduğundan her defasında açıp kapamak zormuş. Parşömeni daha çok sevmiş dünya hatta dünyada ilk defa parşömen sayesinde yaprakları üst üste koyup ciltlemek mümkün olmuş. Bergama’da bulunan Asklepieion ise M.Ö 4. yüzyıldan kalma eski bir hastane. girişinde, “Ölüm buraya giremez” yazılı.

Assos Seyahat Rehberi – Assos Antik Kenti’nin Hikayesi ve Tarihçesi

Çanakkale üzerinden çıktım yola. İlk durağım Assos’a gittim. Selçuklu köprüsünü geçerken daha, Assos’un silueti çıktı karşıma. Çıktım şehrin en yüksek noktasındaki Athena Tapınağı’na, oturdum tapınağın altına, tüm güzellikleri aldım karşıma. Kaz Dağları ve Edremit Körfezi manzarasına hâkim bir konumda Adatepe’ye geçtim sonra. Taa antik çağlardan beri ev sahipliği yapmış insanlara. Bulunduğum bölge Troya’nın, Leleg’in, Midilli’nin, Pers’in, Atina’nın, Roma’nın, Selçuklu’nun, Osmanlı’nın hizmetine adamış yüzyıllardır benliğini. Ve izlerini saklamış bugüne dek, bu kez de bizlere sunmak için kendisini. Binalarda gördüğünüz her taş yüzyılların öğrettiği ile şekillenmiş, yüzyılların birikimi ile işlenmiş. Köy 1989 yılında SIT alanı ilan edilmiş. Böylece Türkiye’nin en iyi korunmuş köylerinden biri oluvermiş.Bugün, daha önceden mevcut evlerden başka yeni ev yapılmıyor şükür ki. Ayakta olan evlerse aslına uygun restore ediliyor, yıkık durumda olanları köydeki mimariye uygun yeniden inşa ediyorlar. Elbette Anıtlar Kurulu’nun proje onayı ile. Rumlardan kalan 550 evin büyük bir kısmı restore edilmiş. Türkler bu köyü Selçuklu döneminde kullanmaya başlamışlar. Orta Anadolu’dan gelmişler bu güzelliklere. Midilli Adası’ndan pek çok Rum gelmiş 19.yüzyılda. Rum nüfus ve Türk nüfus birlikte büyümüş bu topraklarda. O yüzden de evlerin mimarileri de iki tip olmuş Türk ve Rum tipleri diye. “Mübadele” dönemleri... Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Rumlar Yunanistan’a gitmiş. Boşalan yerlere de Girit’ten, Midilli’den Türkler yerleşmiş. 1950’lerde köyden göç olmuş pek çok nedenden. Sahil kesimlerine yerleşim başlayınca da ticaretle tanışmış sahiller. İyi de köydeki geçim kaynakları azalmış bu kez de. Köyün geri kalan nüfusu duramamış sahil ve büyük şehirlerin cazibesine karşı. Gitmişler... Mevcut evler sahipsiz kalınca dayanamamışlar yalnızlığa, bükmüşler boyunlarını doğaya teslim olmuşlar bir bir. Yıkılmaya başlamışlar, yüzyıllardır ayakta kalabilmenin gururunu bir yana bırakıp. Hem de Çanakkale’ ye sadece 105 km uzaklıktayken. Çevrem zeytin ağaçlarıyla dolu. Önceleri zeytinyağı değerli bir maddeymiş. Sonra aydınlatmada kullanmışlar. Yaygınlaşınca sofraların ve sağlığımızın değişmezi mertebesine ulaşmış. Geçmişi günümüzden yedi bin yıl öncesine dayanıyor zeytin ağacının. Her dönemde kutsal sayılmış ve birçok efsanenin de kaynağı olmuş. Mitolojide de zeytin çok önemli olmuş. M.Ö.17.yy’da yeni kurulan Atina’yı hangi tanrının koruyacağını bulmak için Zeus Tanrılar Meclisi’ni toplamış. Atina’ya en değerli armağanı veren tanrı veya tanrıça Atina’nın koruyucusu olacakmış. Akıl, bilim ve sanat tanrıçası ağaç olup yüz yıllarca yaşayacak bir zeytin dalı hediye etmiş. Öyle ki ağacın meyvesi sağlıklı bir sıvı yağ veriyormuş. Bu yağ yaraları iyileştirecek, geceleri aydınlatacakmış. Ağacı soğukta odunuyla insanları ısıtacak, sıcakta gölgesiyle onları kucaklayacakmış. Bu zeytin ağacıymış. Bu ödül yarışmayı kazanmış, ağaç Akropolis’e dikilmiş ve barışın sembolü olmuş.

Didim Gezilecek Tarihi Yerler

Yunanca’da ikiz anlamına geliyor Didim. Apollo’nun ikizi Artemis’e adanan tapınak nedeniyle bu ismi aldığı düşünülüyor. Yunan mimarisinin şaheserlerinden Apollo Tapınağı, 108 sütunlu, tam 109 metre. Girişteki rölyef kendine bakanı taşa çeviren yılan saçlı kadın Medusa. Sezar tapınağın sınırlarını büyüttürerek gördüğümüz ölçülere ulaştırmış. Didim geçmişte bir yerleşimden ziyade kehanet merkezi olarak kullanılmış. Apollo Tapınağı’na tarihin ünlüleri kafalarındaki soruların cevaplarını bulmak için gelmişler bu şehre pek çok kez. Tapınaktaki kahinler mesela Büyük İskender’e Persleri yeneceğini söylemiş. Kahinlere danışmaya gelenler tapınaktaki kuyunun suyunda arınıp, tanrılara hayvanlar adarlarmış. Sonra iş, kısmet, eş neyse dertleri, danışırlarmış kahinlere. Hıristiyanlık döneminde şeytan işi olarak görülen kehanet merkezleri yasaklanmış ve tapınağın içine bir kilise inşa etmişler.

Efes Antik Kenti Tarihi - Gezi Rehberi

Anadolu’daki çoğu şehir gibi önce Yunan sonra Roma medeniyetlerinin olmuş Efes. Roma döneminde “Küçük Asya” deniyormuş, o dönemlerde bile 300 binlik nüfusu ve Anadolu eyaletinin başkenti olması yüzünden. Efes 127 kolonun üzerinde tüm görkemiyle Artemis Tapınağı’nın yanı sıra din, ticaret, kültür ve sanatta dünyanın gözdesiymiş o zamanlarda. Bu tapınak günümüzde Dünya’nın yedi harikasından biri sayılıyor. Batının en önemli liman şehriymiş. Bu sayede dünyanın uğrak yeriymiş. Tüm dünyanın renkleri bir arada yaşıyormuş sokaklarında. Aynı zamanda Hıristiyanlığın en önemli şehirlerinden biri kabul ediliyormuş. Şehrin merkezindeki Celsus Kütüphanesi Efes ile ilgili hemen her broşürde, kaynakta, kartpostalda var. Kütüphanenin hemen yanı başındaki Agora (Pazar Yeri) kapısı nefes kesecek güzellikte. Anlatanların yalancısıyım ama Efesli erkekler kitap okumaya pek düşkünlermiş. Yıllar sonra yapılan araştırmalar kütüphaneden gizli bir tünelin karşıdaki binaya geçiş imkanı sağladığını göstermiş. Tahmin etmek zor değil, karşıda şehrin genelevi bulunuyor.

Priene Antik Kenti Hikayesi

Evet, geldik şehircilik harikası Priene’ye. Dünyada ilk olarak 2500 yıl önce Milet’te kent planlamacısı Hippodamos tarafından uygulanmış ızgara şehir planı. Priene orijinal halini koruyan nadir yerlerden biri, çünkü Romalılar şehre fazla ilgi göstermemiş. Beş bin kişilik antik tiyatro bence dünyadaki en güzel Yunan tiyatrolarından biri. Tanrıça Athena’ya adanan tapınak ise tek kelimeyle muhteşem. Büyük İskender yaptırmış bu muhteşem yapıyı, mimarı ise Bodrum’daki Dünya’nın yedi harikasından biri kabul edilen Mozole’yi de yapan Phytheos. Priene’de dolaşırken, tepedeki Demeter Tapınağı’na da ziyaret ettim. Demeter kim mi? İşte yakalandınız. Yazımın en başında anlattım ya. Hiç dikkatli okumuyorsunuz, hiç...

Afrodisias Antik Kenti Tarihi ve Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Şimdi sırada Afrodisias var. Çook çok eski yıllardayız. Assos’da büyük telaş var. Dünyanın ilk güzellik yarışması düzenleniyor. Troya Savaşı’na yol açan o meşhur güzellik yarışması yani... Yarışmacılar Afrodit, Hera ve Athena. Zeus, düzenlediği bir toplantıya tanrıça Eris’i çağırmamış. Bilerek mi yapmış bunu bilinmez. Tanrıça Eris, toplantıya “en güzel tanrıçaya” verilmek üzere altın bir elma göndermiş. Athena, Hera ve Afrodit altın elmanın kime verilmesi gerektiği konusunda anlaşamamışlar elbette. Bunun üzerine Zeus, tanrıçaları Paris’e göndermiş ve en güzel tanrıçayı kendisinin seçmesini istemiş. Afrodit uyanıklık yapmış, Paris’e kendisine eş olacak en güzel kadını bulacağını söylemiş ve Helen’i Paris’e sırılsıklam aşık etmiş. Paris de kalkmış, altın elmayı Afrodit’e vermiş. Paris, Sparta’yı ziyaretinde Helen’i görmüş ve beklenen olmuş, Helen’ e fena vurulmuş. İki aşık vakit kaybetmeden birlikte Troya’ya dönmüşler. Ama durum feci çünkü Helen evliymiş ve bu Troya Savaşı’nın başlama sebebi olmuş. İşte bu yarışmanın kahramanına adanmış bu şehir. Athena ve Hera’ya tacı kaptırmamış ama bir haller olmuş Afrodit’e, pek bir havaya girmiş. Afrodit Hephaestus’la evli ama Hermes, Dionysos, Adonis de sevgilileri. Bir de kendisine adanmış şehri var. E daha ne olsun. Üstüne üstlük bir de aşkın tanrıçası. Öyle ki, aşk meşk durumlarını alevlendiren her türlü ilaca afrodizyak deniyor. Çocukları biraz tuhaf ama. Özellikle de Hermafrodit. Bilirsiniz bu ismi, tıpta çift cinsiyetliler için kullanılıyor. Güzelliğini anneden alan genç adam bir gün Bodrum girişindeki Bardakçı Koyu’nda, çırılçıplak denize giriyor, ona aşık olan bir su perisi dayanamayıp denize koşuyor, sonra da genç adama sarılıyor ve öylece kalıyorlar, sonrasında da Hermafrodit ortaya çıkıyor! Neyse efendim biz konumuza dönelim. Depremler ve istilalar yaşamış, yetmemiş, Timur’un Anadolu’yu yakıp yıktığı dönemden Afrodisias da payına düşeni almış, yok olup gitmiş. Ama bitmedi. Kader mi bilinmez, bir gün kaybolup bugünkü adı Karya’dan türemiş olan Geyre’ye yolu düşen ünlü fotoğrafçı Ara Güler’in. Gördüklerine inanamamış, her yerde mermer kabartmalar, kolonlar, büstler... Kaçırır mı bu muhteşemlikleri? Hepsini bir bir fotoğraflamış, böylece şehirle ilgili kareler dünyaca bilinmeye başlamış. İnanır mısınız restorasyona başlamadan önce Geyre’yi yaklaşık iki kilometre kadar batıya taşımışlar. Afrodisias Türkiye’deki en iyi durumdaki ören yerlerinden biri.

Pamukkale Tarihi ve Antik Kentleri

Romalılardan kalma antik havuzda yüzdüğünüz suyun içinde bile tarihi kalıntıların olduğu Pamukkale de sıra. Geçtiğimiz yıllarda tamamen gün ışığına çıkarılan ve İmparator Domitian’a adanan Sütunlu Cadde’yi geçtikten sonra karşınıza bugün müze olarak kullanılan çok büyük boyutlardaki Roma Hamamları var. Müze ufak ama içindeki eserler ilginç. Heykeller, kabartmalar, antik paralar göreceklerinizden bazıları. Müzenin önünde ise eşi benzeri olmayan Pamukkale var. Çal Dağı’ndan çıkan termal sulardaki, çözülmüş halde bulunan kalsiyum bikarbonat, tepelerden aşağıya doğru süzülürken içindeki karbondioksit havaya karışıyor ve teraslarda sert tebeşir biçimindeki travertenleri oluşturuyor. Tepede yer alan Roma mimarisi tarzındaki tiyatro 2. yüzyıldan kalma. İstanbul’daki Hipodrom’u yaptıran Septimius Severus’un restorasyonu sayesinde günümüze kadar gelebilmiş.

Phaselis Antik Kenti Hikayesi – Phaselis Gezi Rehberi

Ortağım Saffet Emre Tonguç Türkiye’nin en romantik antik şehri olduğunu söyler Phaselis’in. M.Ö 690’da Rodos’lular kurmuş şehri. Deniz ticareti üzerinde yer alması, üç limanının olması ve arkasındaki ormanlardan gelen keresteler ticari açıdan çok önemli bir şehir yapmış Phaselis’i. Şehirleri öyle ünlüymüş ki 100 Drahmi’ye vatandaşlık satıyorlarmış. Şehir 1158 yılında Bizanslılardan Selçuklulara geçince liman olarak önemini yitirmiş ama. Şehirdeki küçük tiyatronun sahnesinin tam arkasından tüm görkemiyle Tahtalı Dağı yükseliyor ve bir tiyatro dekoru gibi duruyor. Bir de efsanesi var Phaselis’in Kymera’sının yani Çıralı Dağı’nın. Günlerden bir gün çoook eskilerde Argos Kralı’nın yakışıklı oğlu Bellerophontes bir av partisinde erkek kardeşini kazayla öldürmüş. Bunu duyan baba masum olduğunu bilse de ızdıraplar içinde kıvranmış ve oğlunu kovmuş. Kendini yollara vurmuş Bellerophontes, Anadolu’ya kadar gelmiş, kralın hizmetkarı olarak çalışmaya başlamış. Fakat kralın karısı gönlünü bizim yakışıklı eski veliahta kaptırmış ve bunu açık açıkça söylemiş Bellerophontes’e. Ama bir kral karısıyla gönül macerası yaşamayı göze alamadığından olsa gerek, reddetmiş kraliçeyi delikanlı. Kraliçe bu işe çok sinirlenmiş, krala Bellerophontes’in kendisine zorla sahip olmak istediğini, iffetini zor kurtardığını söylemiş. Kral küplere binmiş ama delikanlıyı öldürtmek yerine hain bir planla kişinin öldürülmesi mesajının yazılı olduğu mektubu, Xhanthos Kralı olan kayınpederine götürmesini emretmiş. Mektubu alıp okuyan kral, Bellerophontes’in temiz görünümünden etkilenmiş ve elini kana bulamak yerine Khimaira canavarını öldürmesini istemiş ondan. Bellerophontes, uçmuş ejderhanın yaşadığı topraklara. Khimaira onları görünce ateşler püskürtmüş öfke içinde ağzından, bunu gören Bellerophontes, atmış yanmaz oklarını ejderhanın ağzından içeri. Korkunç hırıltılarla hayata gözlerini kapamış bizim ejderha. Bedeni ölmüş ama yüzyıllar sonra bile ağzından çıkan ateşlerin sönmesine engel olunamamış. İşte o ateşler hala kayaların arasından fışkırıyor o efsaneye göre…

Termessos Antik Kenti Tarihi - Gezi Rehberi

Güllük Dağı Milli Parkı’nın içinde Termessos. Türkiye’deki en etkileyici antik şehirlerden biri. Yaklaşık 1000 metreye yakın yükseklikte. Ticaret yollarını kontrol altında tutan ve savaşa meyilli Termessoslular, Büyük İskender’in bile gözünü korkutmuşlar. Yaşadığı dönemde bilinen dünyanın %90’ını fethetmiş olan İskender bakmış bunlarla başa çıkmak zor, ne halleri varsa görsünler deyip yoluna devam etmiş. 5000 kişilik tiyatro inanılmaz. Kültüre verilen önem 1000 metre yüksekte böyle bir tiyatroyu yapmanın tek nedeni olsa gerek. Dağın başına böyle bir binayı oturtmayı mimari dahilik diye açıklayıp işin içinden sıyrılmak mümkün değil. Termessos’taki bu tiyatro dünyadaki en etkileyici tarihi mekanlardan biri. Dağın başına böyle bir binayı oturtmayı mimari dahilik diye açıklayıp, işin içinden sıyrılmak mümkün değil. Sadece 500 yıllık bir geçmişi olan ve sadece taşları üst üste dizerek oluşturulmuş bir köy olan Maçu Piçu dünyanın akın ettiği yer olmuş. Ama kıyaslanamayacak ölçüde muhteşem Termessos hiç bir zaman hak ettiği ilgiyi görememiş dünyadan. Diğer kalıntıların arasından yürüyüp yukarı doğru çıktığınızda şehrin mezarlığıyla karşılaşıyorsunuz. Etrafa dağılmış doğayla uyum içinde, yüzlerce lahit görüyorsunuz. Nekropolis diyorlar buraya. Nekro, ölü polis, şehir demek. Yani ölüler şehri. Zenginler kendilerine sarkofaj dedikleri lahitler yaptırıyorlarmış öldükten sonra içine konmaları için. Sarkofaj ne demek biliyor musunuz? Et yiyen. Lahitlerin içlerini bir süre sonra açtıklarında içlerinde sadece kemikleri görünce bu lahitlerin ölüleri yediğini düşünmüşler o zamanlar, insan bedeninin %70-75’inin su olduğunu bilmedikleri için. Nekropol alanı içerisinde üzerinde atlı süvari ile kartal kabartması bulunan kaya mezarının şu bizim intihar eden Alketas isimli komutana ait. Diğer kalıntıların arasından yürüyüp yukarı doğru çıktığınızda şehrin mezarlığıyla karşılaşıyorsunuz. Etrafa dağılmış doğayla uyum içinde, yüzlerce lahit görüyorsunuz. Yolun sonunda orman bekçisinin kulesi var, altınızda ise inanılmaz bir manzara, Pamfilya Vadisi sizi görsel bir şölene davet ediyor.