“Bizans'a Yelken Açmak” Sergisi
4 dakika okunma süresi
Çin halk kültüründe bir ruh veya hayalet uyuyan insanın üzerine oturur diye ifade edilir. Japonya'da ise metal içerisinde bağlanmış olmak olarak belirtilir. Bunun gibi daha birçok ülke ve kültürde farklı şekillerde açıklanır. Fizyolojik belirtiler gösteren bu rahatsızlığın dini olaylar ya da inanışlarla hiçbir alakası yoktur.
Bilimsel adı Hipnopompik olan uyku felci fizyolojik bir rahatsızlıktır. Bu olayın nasıl gerçekleştiğini anlayabilmek için uykunun evrelerine bakılmadır. Birinci evre uykuya dalış evresidir. İkinci evre ise hareketlerin yavaşladığı ve uykuya geçiş evresidir. Üçüncü evrede uyku derinleşir ve kas hareketleri minimuma iner.
Dördünce evrede beynin yaydığı delta dalgası artar ve artık uyuyan kişiyi uyandırmak çok zordur. Son evre olan beşincisi REM uykusudur. Beşinci kısımda beyin REM durumundan tamamen uyanık duruma geçse bile fiziki felcin devam etmesi halidir. Yaşanan bu olaya uykuda felç denir.
REM uykusu esnasında vücut derin bir uyku içerisin olur ve zihin faaliyete geçerek rüyalar görür. Görülen rüya sırasında beyin vücudun hareketsiz kalması için kasların hareketini engeller. REM uykusu sırasında henüz döngü sona ermeden bilinç açılırsa beyin kasların hareketini engellediği için vücut hareket edemez.
Hipnopompik sanrı temel nedenleri arasında bazı etmenler rol oynar. Başlıca görünen nedenleri arasında uykusuzluk, uyku düzenin bozulması, anksiyete ve kalıtsal sorunlar gibi rahatsızlıklar vardır. Bunların dışında sırt üstü yatmak, çeşitli madde bağımlılığı, stres, üzüntü ve ruhsal bunalımlar da neden olabilmektedir.
Uykulu felç yaşayan insanlar o anın çok uzun sürdüğünü ve bitmeyecek gibi hissettirdiğini belirtirler. Fakat geçmeyecek hissinin nedeni ise bilinç açık olduğu için o anda yaşanan korku ve paniktir. Yaşanan bu uyku problemleri bazen birkaç saniye bazen ise 1-2 dakika sürmektedir.
Hipnopompik sanrı yaşamak veya yaşadığınız esnada dikkat etmeniz gereken durumlar vardır. Bu durumlar;
Uyku problemi yaşayan kişilerde Hipnopompik sanrı sıklıkları artış gösterebilir. Bunun en temel nedeni stres ve yorgunluktur. Aşırı yorgun olduğunuz dönemlerde vücut REM evresinde kaslarınızın hareketlerini tamamen etkisiz bırakır ve ani bilinç açılmalarıyla uyku felçliği yaşarsınız. Bu durum işinizin yoğunluğuna, uykusuz kalma sürenize bağlı olarak sıklaşabilir.
Sıklıklar belirli zaman aralıklarıyla yaşanabileceği gibi art arda olacak şekilde de yaşanabilir. Bir sanrı yaşayıp tekrar uykuya dalabilir ve yeni bir sanrıyla karşılaşabilirsiniz. Pek sık görülmese de yaşanması mümkündür. Yaşanan bu rahatsızlık uyku düzeninizi bozabilir ve kaliteli bir uykudan sizi mahrum bırakabilir.
Sürekli hale gelen uyku problemleri vücutta herhangi bir hasara sebep olur mu sorusu çok merak ediliyor. Yapılan bilimsel araştırmalar her insanın en az bir kere Hipnopompik sanrı geçirdiğini ya da geçireceğini söylüyor. Sürekli uyku felçliği geçirmek vücuda kalıcı bir zarar vermeyeceği belirtiliyor.
Hipnopompik sanrıların yaşanma sıklığı arttıkça bu rahatsızlığı yaşayanlar üzerinde psikolojik bir kaygı oluşuyor. Korku ve paniğe kapılarak daha ileri gidip ölüme sebebiyet verebileceğini düşünüyorlar. Sakın korkmayın sadece beyin ve kaslar arasındaki kopukluktan kaynaklanan bu rahatsızlığın ölümle sonuçlanmış herhangi bir örneği yoktur.
Hipnopompik sanrı tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Eğer bu durum sizi çok rahatsız ediyorsa ilaçla tedavi yöntemi almak için bir doktora başvurabilirsiniz. İlaç yönteminin dışında ise meditasyon veya MR tedavilerine başvurabilirsiniz. Bu tedaviler alanında uzman doktorlarla birlikte yapılmaktadır. Kullanılan bu yöntemleri öğrenmek için yazının devamını okuyunuz.
Uyku anında felç MR yöntemi ile dört aşamada incelemektedir.
Birinci aşama: atak yeniden değerlendirilir. Kişi gözlerini kapayarak, panikten kaçınır ve bu atağın hayati bir tehlikesi olmadığını şeklinde yeniden değerlendirir.
İkinci aşama: psikolojik ve duygusal mesafe almadır. Uyuyan kişi kendine durumu abartmanın durumu kötüleştireceğini ve panik süresini uzatacağını hatırlatır.
Üçüncü aşama: Dikkati içe odaklama meditasyonudur. Kişi dikkatini iç dünyasındaki duygusal olarak önemli nesnelere odaklar.
Dördüncü aşama: kasları gevşetmektir. Uyuyan kişi nefes kontrolünü sağlamalı ve kaslarını ani hareket ettirmeden kaçınmalıdır. Kendini serbest bırakmalıdır.