Monan Mücevher'den 10. Yılına Özel Sergi
1 dakika okunma süresi
İngiliz sanatçı Damien Hirst, çağdaş sanat dünyasının önde gelen figürlerinden biri. Dikkat çekici ve provokatif eserleri ile tanınan Damien Hirst'ün aklınıza gelen ilk eserleri doldurulmuş hayvan heykel ve enstalasyonları ise muhtemelen bunun nedeni, en sansasyonel işlerinin bunlar olması. Turner Ödüllü, Yeni İngiliz Sanatı akımının önde gelen isimlerinden Damien Hirst'ü yakından tanırken, Almanya'daki MUCA'da gerçekleşen dev retrospektif sergisinden de bahsettik.
Damien Hirst, 7 Haziran 1965 tarihinde Bristol, İngiltere'de doğdu. İngiltere'de Londra, Devon ve Gloucestershire'da yaşıyor ve çalışıyor. Hirst, genellikle dikkat çekici ve provokatif eserleriyle tanınır ve "Yeni İngiliz Sanatı" veya "YBa" (Young British Artists) hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.
Damien Hirst'ün pek de kolay bir hayat hikayesi olmamış. Gerçek babasını hiç tanımamış, üvey babası ile annesi Damien 12 yaşındayken boşanmış. Hirst, iki kez dükka soygunculuğundan tutuklanmış. 1990'ların başında başlayan 10 yıllık süreçte çok ciddi uyuşturucu ve alkol sorunları yaşamış. Tüm bunların izlerini, Hirst'ün bugün hala ürettiği eserlerde görebiliyoruz.
Çağdaş sanatın en popüler isimlerinden Damien Hirst, genellikle dikkat çekici ve provokatif eserleriyle tanınıyor ve "Yeni İngiliz Sanatı" yani YBA (Young British Artists) hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor.
Damien Hirst'ün eserleri uluslararası galerilerde ve müzelerde sergileniyor. Sanat dünyasında tartışmalara neden olmasına rağmen, yaratıcılığı ve deneysel yaklaşımıyla tanınıyor. Aslında amacının da tam olarak tartışma yaratmak ve hem sanat dünyasını hem de izleyicileri sorgulamaya itmek olduğunu da söyleyebiliriz. Aynı zamanda Damien Hirst, 1995 yılında Turner Ödülü'ne layık görüldü.
Enstalasyon, resim, heykel ve çizim alanlarında çalışan Damien Hirst, doğrudan bir sanat okuluna gitmemiş, ancak kısa süreli sanat eğitimleri almış bir sanatçı. Kendisi sanat eğitimini sınırlı bir şekilde formel eğitim yerine kendi çabaları ve deneyimleriyle kazandı. Hirst, genç yaşlarda Leeds, İngiltere'deki Jacob Kramer College of Art'a kaydoldu ancak burada sadece kısa bir süre eğitim aldı.
Hirst, sanat eğitimini büyük ölçüde kendi çabaları ve deneyimleriyle geliştirdi. Bu, kendisini bağımsız bir sanatçı olarak yetiştirmesine ve kendi sanatsal vizyonunu oluşturmasına olanak tanıdı.
Damien Hirst, 1980'lerin sonlarında Londra'da genç sanatçılar arasında yer alarak çağdaş sanatın merkezinde bulundu ve Yeni İngiliz Sanatı (YBA) hareketinin bir parçası olarak tanındı. Sanatçının bir dönem YBA hareketinin diğer üyeleriyle çalıştığı, sanatçı ve koleksiyoncu Charles Saatchi ile tanıştığı ve mentorluk ilişkileri kurduğu biliniyor.
Damien Hirst'ün sanatının temelinde ölüm, yaşamın geçiciliği, "memento mori (ölümlü olduğunu hatırla)" teması ve tıp konuları bulunuyor. Hirst, eserlerinde sıklıkla ölü hayvanlar, ilaçlar, cerrahi malzemeler ve anatomik unsurlar kullanılıyor.
Damien Hirst'ün yer aldığı koleksiyonlar arasında Museo d'Arte Contemporanea Donnaregina, Napoli, İtalya; Museum Brandhorst, Münih; Museum für Moderne Kunst, Frankfurt am Main, Almanya; Stedelijk Museum, Amsterdam; Centro de Arte Dos de Mayo, Madrid; Tate, Londra; Israel Museum, Kudüs; Astrup Fearnley Museet, Oslo; Modern Sanat Galerisi, Glasgow, İskoçya; Ulusal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Moskova; Modern Sanat Müzesi, New York; Hirshhorn Müzesi ve Heykel Bahçesi, Washington, DC; Chicago Sanat Enstitüsü; The Broad, Los Angeles; Museo Jumex, Mexico City; ve 21. Yüzyıl Çağdaş Sanat Müzesi, Kanazawa, Japonya bulunuyor.
Damien Hirst'ün gerçekleştirdiği sergiler arasında; Cornucopia, Monako Oşinografi Müzesi (2010); Tate Modern, Londra (2012); Relics, Katar Müzeler İdaresi, Al Riwaq (2013); Signification (Paris'te Umut, Ölümsüzlük ve Ölüm, Şimdi ve Sonra), Deyrolle, Paris (2014) bulunmaktadır; Astrup Fearnley Museet, Oslo (2015); The Last Supper, National Gallery of Art, Washington DC (2016); Treasures from the Wreck of the Unbelievable, Palazzo Grassi and Punta della Dogana, Venice (2017); Damien Hirst at Houghton Hall: Colour Space Paintings and Outdoor Sculptures, Houghton Hall, Norfolk, İngiltere (2019); Mental Escapology, St. Moritz, İsviçre (2021); Cherry Blossoms, Fondation Cartier, Paris (2021); ve Archaeology Now, Galleria Borghese, Roma (2021 bulunuyor.
Almanya'da kentsel ve çağdaş sanata adanmış ilk müze olan MUCA (the Museum of Urban and Contemporary Art), Damien Hirst'ün Almanya'daki ilk büyük araştırma sergisine imza atıyor. 26 Ekim 2023 tarihinde kapılarını açmış olan sergi, Damien Hirst'ün en ikonik eserlerinden bazılarına ev sahipliği yapıyor. Bir kısmı daha önce görülmemiş enstalasyon, heykel ve resimlerden oluşan sergi, sanatçının kariyerine yayılan 40'ın üzerinde eseri içeriyor. Sergi, "Natural History" (formaldehit heykeller), "Spin Paintings", "Medicine Cabinets", "Treasures from the Wreck of the Unbelievable", "Cherry Blossoms" ve leke ve kelebek resimleri gibi Hirst'ün en ünlü serilerinden bazılarını içeriyor. Sergi, 2024 Ocak ayının sonuna dek görülebilir.
Damien Hirst'ün eserlerinden bazıları, oldukça dikkat çekerek büyük tartışmalar yarattı. Özellikle "The Physical Impossibility of Death in the Mind of Someone Living" (1991) adlı bir vitrin içinde formaldehitte saklanan ölü bir köpekbalığı heykeli ve 18. yüzyıldan kalma bir insan kafatasının 8.601 adet elmas ile kaplandığı "For the Love of God" (2007) adlı heykeli bu eserlerden bazıları.
Bu iki eserin bu kadar tartışma yaratmasının nedeni, eserlerin saygısızlık olarak kabul edilmesi ki özellikle ölü hayvanlarla yaptığı çalışmalar, hayvan hakları aktivistlerinin oldukça tepkisini çekiyor. Damien Hirst ise bu eserleri ile sanatın ve yaşamın geçiciliğini ve anlamsızlığını vurgulamaya çalışıyor. Onun için, ölüm ve yaşam arasındaki çelişki ve kırılganlık, sanatsal açıdan incelenmesi gereken temalar. Bu eserler ve Damen Hirst'ün pek çok çalışması, yaşamın ve ölümün birbirine karıştığı bir dünyayı sembolize ediyor.
"The Currency", Damien Hirst'ün ilk dijital NFT koleksiyonu. 2016 yılında fiziksel eserleri yapmaya başlamasının ardından Hirst, sanat ve para arasındaki ilişkiyi sorgulamaya başladı: "Sanat, nasıl dönüşüm geçirerek bir para birimi haline gelir?", "Para birimi ne zaman sanata dönüşür?" gibi temaları inceledi. Seri, kağıt üstüne farklı renkteki noktalarla üretilmiş 10.000 eserden oluşuyor. Damlama ve sıçrama miktarından boyanın dokusuna kadar her sanat eseri, birbirinden ayrı ve benzersiz bir kombinasyona sahip. Ayrıca her fiziksel parçanın, bir adet dijital NFT'si bulunuyor. Bu nedenle "The Currency", Damien Hirst'ün ilk dijital NFT koleksiyonu olma özelliği de taşıyor. Ancak ilginç bir şekilde Hirst, ürettiği 10.000 eseri sattığı kişilere iki seçenek sundu; ya fiziksel eseri ya da NFT'sini tercih edebilirlerdi. Satın alan kişi hangisini seçerse, diğeri sonsuza dek yok edilecekti. Tanesi 2 bin dolar olan eserler satıldı, seçimler yapıldı. 5.149 alıcı fiziksel eserleri seçerken, 4.851 kişi ise NFT'yi tercih etti. Ve Damien Hirst, gerçekten de bir sanat performansına dönüştürdüğü etkinlikte NFT'si satılan eserlerin fiziksel versiyonlarını yakarak yok etti.
"Butterfly Paintings" (2009)
Damien Hirst'ün bu serisi, binlerce gerçek kelebeği yağlı boya tablolarda kullanarak doğanın yaratıcılığı ve güzellik ile ölüm ve çürüme arasındaki ilişkiyi inceliyor.
"The Pharmacy" (1992)
Bu enstalasyon, bir eczanenin tam bir replikasını sunuyor ve ilaçların, yaşam ve ölüm temasını nasıl etkilediğini sorguluyor.
"Hymn" (1999)
Bu eser, farmakolojik semboller ve ilaç formlarının insan vücuduyla ilişkisini görsel olarak araştırıyor.