Mevsim Geçişlerinde Yaşanan Yorgunluğu Atlatmanın Yolları

Dr. Hüseyin Nazlıkul, M.D. PhD, mevsim geçişlerindeki yorgunluğun sebeplerini ve sağlıklı kalmanın yollarını anlatıyor.

YAZAR: Dr. Hüseyin Nazlıkul, M.D. PhD
19 Mart 2021 Cuma 17:26 | Son Güncellenme:
12 dakika okunma süresi

Kuşlar cıvıldıyor, çiçekler filizleniyor ve günler uzuyor... Bahar geldi! Ama doğa kış uykusundan uyanırken kendinizi yorgun ve halsiz mi hissediyorsunuz? Öyleyse siz de bahar yorgunluğundan muzdaripsiniz. Bahar yorgunluğu, tansiyonu düşük kişiler ve havaya duyarlı yaşlılar için özel bir sorundur. Sebepleri çok çeşitlidir. Doğa kış uykusundan uyanır ve çiçekler açmaya başlarken bahar yorgunluğu ile mücadele etmek zorundayız. Bahar yorgunluğu bir hastalık olmasa bile semptomlar bazen çok güçlü ve çok can sıkıcı olabilir: Gündüzleri uykulu olma hali ve geceleri uyku bozukluğuna neden olur. Buna ek olarak dolaşım problemleri, sinirlilik veya depresif ruh hali de görülebilir. Günler uzadıkça ve ısındıkça çoğu kişi yorgunluk ve dolaşım sorunlarından şikayet eder. İnsanların neredeyse %50-60'ı bahar yorgunluğundan muzdariptir. Kadınlar erkeklerden biraz daha sık etkilenir.

Havaların ısınmasıyla birlikte birçok kişi eklem ağrılarından, halsizlikten, sürekli uyuma isteğinden bahsediyor ve bu da bahar yorgunluğu olarak adlandırılıyor. Bahar aylarında sıkça karşılaşılan bir durum olan yorgunluğun nedeni, insan metabolizmasında gerçekleşen bazı değişikliklerden kaynaklanabilir. Baharın ilk sıcak günlerinde kan damarları genişler, kan basıncı düşer ve kendinizi yorgun, zayıf ve halsiz hissedersiniz. Karanlık kış günlerinden sonra vücudun rezervleri de tükenir. Bununla birlikte organizma soğuk mevsimden sıcak mevsime geçerken yavaşça değişir. Vücudun yükselen sıcaklıklara alışması yaklaşık bir ay sürer. Bu, esas olarak hormonal değişikliklerden kaynaklanmaktadır.

Hormonların Savaşı

Uzun ve karanlık kış aylarında insan vücudunu daha fazla uykuya teşvik eden hormon melatonindir. Kış aylarından sonra kandaki melatonin konsantrasyonu özellikle yüksek olurken, mutluluk hormonu olan serotonin hormonu düşüşe geçer. Serotonin, gün ışığı gözün retinasına düştüğünde beyinde üretilmeye başlar. Daha fazla serotonin üretimi için ilkbahar aylarında gün ışığına çıkmak ve dışarıda daha fazla vakit geçirmek faydalı olacaktır. Vücutta serotoninin artışı uyku hormonu melatonini azaltır. Bu hormon savaşı vücudumuzu yorar.

Bahar Yorgunluğunun Nedenleri

Mevsimsel sorunların nedenleri henüz net bir şekilde açıklanmadı. Bununla birlikte kıştan bahara hava koşullarındaki değişim, semptomların başlangıcında rol oynamaktadır. Vücut genellikle havanın temposuna ayak uyduramaz, yani daha yüksek sıcaklıklar kan damarlarının genişlemesine ve kan basıncının düşmesine neden olur. Sonuçlar halsizlik ve yorgunluktur.

Bahar aylarında pek çoğumuzun kalp atışları hızlanıyor, uyku gereksinimimizde ve iştahımızda bir miktar azalma oluyor. Bu fiziksel değişikliklerin önemli nedenleri arasında, günlerin uzaması ve daha fazla doğal gün ışığına maruz kalmamız bulunuyor.

Lenf Bezleri Mikropları Durdurur!

Tıpta immün denilen "bağışıklık" timus bezi, kemik iliği, dalak ve lenf düğümlerinden oluşan bir sistemdir. Bağışıklık sisteminin askerleri olarak düşünebileceğimiz hücreler buralarda üretilir ve nerede ihtiyaç varsa o bölgeye kan yoluyla dağıtılır. Bu hücreler, insan bedeninde yabancı maddelere ve mikroplara karşı durmaksızın sürdürülen savunmanın en önemli unsurlarıdır.

Boyun, koltuk altı, kasıklar, göğüs ve karın boşluğunda çok sayıda lenf düğümü mevcuttur. Başlıca görevleri mikropların vücuda yayılımlarını engellemek ya da geciktirmektir. Bu mücadele sırasında lenf bezleri şişerek özellikle boyunda elle ya da gözle fark edilebilecek boyutlara ulaşabilir.

Grip, Nezle Gibi Salgın Hastalıklardan Korunmak İçin Hangi Önlemler Alınmalıdır?

Grip ve nezleye sebep olan virüs denilen mikroplar çok yaygındır ve çok çabuk bulaşır. Özellikle risk grubunda bulunan kişiler için tehlikelidir. Bebekler, 65 yaşın üzerinde olan kişiler, astım, kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalıkları olanlar ve bağışıklık sistemini zayıflatan ilaç kullanan hastalar risk grubundadır.

İlk yapılacak şey gripli kişilerden uzak durmak, öksüren ve aksıranların bulunduğu kalabalık yerlere gitmemektir. Bazen mikroplar burun ve boğazımıza ellerimizden bulaştığı için ellerimizi sık sık yıkamak faydalıdır. Hastalıktan korunmanın yolu vücut direnci ve bağışıklık sisteminin en iyi durumda olmasıdır. İyi beslenmek, dinlenmek, stresten uzak durmak ve sigara içmemek önemlidir. Bağışıklık sistemini güçlendiren doğal bağışıklık artırıcıları özellikle salgın dönemlerinde kullanmak çok yararlıdır.

Sağlıklı Bir Beden İçin Almanız Gerekenler: Ekinezya, Çinko, Mürver, Propolis ve C Vitamini

Ekinezya, çinko, mürver, propolis gibi doğal besin takviyelerinin antioksidan özellikleri, bağışıklık hücrelerini serbest radikallerin zararından korur. Ayrıca kalp-damar hastalıkları, kanser ve katarakta karşı koruyuculuk sağladığı bilinmektedir.

Antioksidan özelliği ile hücreleri zarar görmekten koruyan C vitamininin yetersizliğinde bağışıklık sistemi bozulmaktadır. Ayrıca C vitamini sigaranın akciğerlerdeki lenfositlere vereceği zararı önlemeye yardımcıdır. Bu tür doğal besin takviyelerinin mineral içerikler ile bağışıklığı güçlü tutmada önemli rolü vardır. Vücutta enfeksiyon olduğu zaman bağışıklık hücrelerinin çoğalması ve hücreleri harekete geçiren kimyasal maddelerin salgılanması için minerallere özellikle de çinko, demir, bakır ve selenyuma ihtiyaç duyulur.

Mineraller olmadan vitaminler görev yapamaz. Mineraller kemik, diş, yumuşak doku, kas, kan ve sinir hücrelerinin yapısında bulunur. Hormon üretimi, sinirlerden mesaj iletimi gibi birçok biyolojik reaksiyonu hızlandırıcı rol oynar. Kalsiyum, iyot, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, selenyum, sodyum ve çinko en önemlileridir.

Gerginlik, Stres ve Bağışıklık Sistemi Arasındaki İlişki Nedir?

Fazla yorgunluk, stres, uykusuzluk ve travmalar vücutta protein yıkımına ve böylece direncin azalmasına neden olur. Bazı ilaç tedavileri, mevsimsel ve hormonal değişiklikler bağışıklık sistemini zayıflatan faktörlerdir. Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla hazır bekleyen mikroplar vücutta hastalık yapmak için harekete geçer.

Dengeli Beslenme ve Egzersiz

Fiziksel yapınıza bağlı olarak stres kolayca kendinizi yorgun ve halsiz hissetmenize neden olabilir. Bahar yorgunluğuyla mücadele etmenin en etkili yolu dengeli beslenmektir. Her şeyden önce meyve ve sebzeler, baklagiller, tam tahıllı ekmekler ve kolayca sindirilebilir proteinler tercih edilmelidir. Aynı zamanda dengeli beslenmek kadar egzersiz de önemlidir. Açık havada orta düzeyde yapılan egzersiz programları özellikle uygundur:

Uzun Yürüyüşler


Temiz havada ve orta düzeyde fiziksel efor, bahar yorgunluğu için ideal reçetedir. Kışın fiziksel olarak neredeyse hiç aktif olmayan biri için yürüyüşler ve hatta mümkünse doğa yürüyüşleri en iyisidir.

Bisiklet Turları


Bisiklet de ideal bir egzersizdir. Bisiklet turu, sadece vücuda değil zihne de iyi gelmektedir.

Jogging


Koşu eğitimi de vücudunuzun baharda tekrar hareket etmesini sağlamanın iyi bir yoludur. Kışın hareketsiz kalan vücudumuza koşu çok iyi gelecektir.

Yüzme


Suda hareket etmenin vücudumuz üzerinde özellikle ilkbaharda ek bir olumlu etkisi vardır.

Kalıcı Yorgunluğa Dikkat Edin!

Yorgunluk bir aydan çok daha uzun sürüyorsa ve ipuçlarımız herhangi bir düzelme sağlamıyorsa mutlaka kendinizi muayene ettirmelisiniz. Yorgunluk, tükenmişlik, hipotiroidizm ve depresyon kronik yorgunluğa neden olan durumlardan sadece birkaçıdır. Bu konuda daha daha fazla bilgi istiyorsanız buradan ulaşabilirsiniz.

Yorgunluğu Azaltan 10 Besin

Sağlıklı ve Pratik 3 Detoks Tarifi

Mevsimsel Alerji Nedir?

EN ÇOK OKUNANLAR

Kışa Özel Nail Art Trendi

Kışa Özel Nail Art Trendi

1 dakika okunma süresi
“Bizans'a Yelken Açmak” Sergisi

“Bizans'a Yelken Açmak” Sergisi

4 dakika okunma süresi
Gossip Girl'ün Çapkın Chuck Bass'ı Ed Westwick Baba Oluyor

Gossip Girl'ün Çapkın Chuck Bass'ı Ed Westwick Baba Oluyor

1 dakika okunma süresi
Monan Mücevher'den 10. Yılına Özel Sergi

Monan Mücevher'den 10. Yılına Özel Sergi

1 dakika okunma süresi
New York'ta Türk Gecesi

New York'ta Türk Gecesi

1 dakika okunma süresi

DAHA FAZLASI

Baharı Yoğa ve Doğa İle Karşılayın

Baharı Yoğa ve Doğa İle Karşılayın

Ünlülerden İlhamla Yeni Sezon Güzellik Trendleri

Ünlülerden İlhamla Yeni Sezon Güzellik Trendleri

2024 Yılının Saç Kesim Trendi: Bob Kesim Modeller

2024 Yılının Saç Kesim Trendi: Bob Kesim Modeller

Geçmişten Günümüze: Winona Ryder

Geçmişten Günümüze: Winona Ryder

Eylül Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Eylül Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

2025'te Cesur Musun, Temkinli Mi?

2025'te Cesur Musun, Temkinli Mi?

Geçmişten Günümüze: Emily Blunt

Geçmişten Günümüze: Emily Blunt

Geçmişten Günümüze: Nicole Kidman

Geçmişten Günümüze: Nicole Kidman

2024 MET Gala'nın En İyi Saç ve Makyaj Görünümleri

2024 MET Gala'nın En İyi Saç ve Makyaj Görünümleri

Kérastase'ın 60. Yıl Kutlaması

Kérastase'ın 60. Yıl Kutlaması

Sofia Tilbury İle Makyajın Sanat Hali

Sofia Tilbury İle Makyajın Sanat Hali

Ağustos Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Ağustos Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler