1.Twin Peaks (1990-1991, 2017) – IMDB Puanı 8.8
Yaratıcı: David Lynch, Mark Frost
Oyuncular: Kyle MacLachlan, Michael Ontkean, Madchen Amick, Dana Ashbrook, Richard Beymer, Lara Flynn Boyle, Sherilyn Fenn, Peggy Lipton
David Lynch ve Mark Frost'un yaratıcılığını üstlendiği "Twin Peaks", 1990 yılında yayınlanmasının ardından 1991 yılında ekrana veda etti. Aradan geçen yıllara rağmen 2017'de üçüncü sezonuyla geri dönen dizi, televizyon tarihinin en başarılı yapımlarından biri kabul edilir. Bir FBI ajanı, küçük bir kasabadaki mezuniyet kraliçesi Laura Palmer'ın gizemli cinayetini araştırmak için Twin Peaks'e gelir. Laura'nın cinayeti bu karanlık topluluğun sırlarını ortaya çıkaracaktır. Dizinin doğaüstü korku, melodram ve absürt karışımı dengesi ve tabii ki korumayı başardığı gizemli atmosferi, popülerliğinin ve başarısının en temel taşlarından. Diziyi severseniz, "Twin Peaks" evreninde geçen ve yine David Lynch yaratıcılığındaki "Twin Peaks: Fire Walk with Me" (1992) ve "The Twin Peaks: The Missing Pieces" (2014) yapımlarına da göz atabilirsiniz.
2.The Sandman (2022-) – IMDB Puanı 7.7
Yaratıcı: Neil Gaiman, David S. Goyer, Allan Heinberg
Oyuncular: Tom Sturridge, Jenna Coleman, Gwendoline Christie, Boyd Holbrook, Kirby Howell-Baptiste, Patton Oswalt, Charles Dance, David Thewlis
Doğaüstü gizem dizilerini seviyorsanız, 2022'nin en dikkat çeken yapımlarından "The Sandman"i kesinlikle öneririz. Yıllarca süren tutsaklığın ardından Düşler Kralı Morpheus, ondan çalınanları bulup gücünü geri kazanmak için dünyalar arasında bir yolculuğa çıkar. Neil Gaiman'ın aynı adlı ünlü çizgi roman serisinden uyarlanan dizinin yaratıcılığını yine Neil Gaiman ile birlikte David S. Goyer ve Allan Heinberg üstleniyor. Bu da yapımın, orijinal kaynağa ne kadar sadık kaldığının altını çiziyor.
3.The Afterparty (2022-) – IMDB Puanı 7.2
Yaratıcı: Christopher Miller
Oyuncular: Ben Schwartz, Sam Richardson, Ilana Glazer, John Early, Tiffany Haddish, Ike Barinholtz, Ken Jeong, Jamie Demetriou
Christopher Miller imzalı komik cinayet-gizem dizisi "The Afterparty", klasik bir dedektiflik hikayesini yer yer absürtleşen bir komediyle bir araya getiriyor. Bir lise mezunları buluşmasından sonraki parti, ölümle sonuçlandığında, bir anda herkes şüpheli hale gelir. Bir dedektif, eski sınıf arkadaşlarını teker teker sorgular. Her biri, hikayenin kendi versiyonunu anlatırken potansiyel nedenleri ortaya çıkarır ve tüm sırlar ortaya dökülür.
4.The White Lotus (2021-2022) – IMDB Puanı 7.9
Yaratıcı: Mike White
Oyuncular: Jennifer Coolidge, Murray Bartlett, Connie Britton, Alexadra Daddario, Fred Hechinger, Sydney Sweeney, Steve Zahn, Jake Lacy, Brittany O'Grandy, Natasha Rothwell
Bol ödüllü "The White Lotus" dizisi, pek çok cinayet gizem yapımı gibi bir cinayetle başlıyor. Ancak dizinin konusu tam olarak bu değil; en azından hepsi bu kadar değil. Hawaii'deki tropikal bir tatil köyünde geçen dizi, bir haftalık süre boyunca konukların ve personelin hayatını takip ediyor. Mike White'ın yaratıcılığını üstlendiği dizi, senaryosuyla da oldukça beğeni topluyor. Yer yer komediye yer veren "The White Lotus", gerginlik ve dramı da korumayı başarıyor.
5.Stranger Things (2016-) – IMDB Puanı 8.7
Yaratıcı: Matt Duffer, Ross Duffer
Oyuncular: Winona Ryder, David Harbour, Millie Bobby Brown, Finn Wolfhard, Gaten Matarazzo, Caleb McLaughlin, Noah Schnapp, Natalia Dyer, Charlie Heaton, Joey Keery, Sadie Sink, Maya Hawke
Bilim kurgu öğeleriyle desteklense de özünde tam bir fantastik gerilim ve gizem dizisi olan "Stranger Things", 80'ler nostaljisini iliklerine kadar işliyor. "Stranger Things", Hawkins isimli küçük bir kasabada yaşanan doğaüstü ve korkunç olayları konu almakta. Olaylar, 12-13 yaşlarındaki dört kişilik arkadaş grubu Will, Dustin, Mike ve Lucas'ın etrafında şekilleniyor. Bu çocuklar, evlerinin bodrumunda Dungeons & Dragons oynayan, kendi hallerinde karakterlerken bir gün Will, esrarengiz bir şekilde ortadan kaybolur. Arkadaşları, Will'i ararken karşılarına kendi yaşlarında, kimsesiz küçük bir kız çıkar: Eleven. Bu küçük kızın nereden geldiği belli değildir, kim olduğuna dair de en ufak bir ipucu yoktur. Ancak Eleven'ın psişik ve telekinetik güçleri vardır. Bir yandan arkadaş grubu, bir yandan da Will'in annesi Joyce ve abisi Jonathan, Will'i bulmaya çalışmaktadır. Bu süreçte Eleven, polis amiri Jim Hopper ve Jonathan'ın liseden arkadaşları Nancy ve Steve de ekibe katılarak, hem Will'i bulmaya hem de kasabayı istila etmeye başlayan canavarları ortadan kaldırmaya çalışırlar. Hikaye, kahramanlarımız ile "upside down" isimli karanlık dünya arasındaki mücadelelerle ilerler. Dizi, her sezonunda daha karanlık bir forma bürünerek gelişmekte. Bu da izleyicilerin diziden çok daha fazla zevk almasını sağlıyor.
6.Only Murders in the Building (2021-) – IMDB Puanı 8.1
Yaratıcı: John Hoffman, Steve Martin
Oyuncular: Steve Martin, Martin Short, Selena Gomez, Amy Ryan, Jayne Houdyshell, Teddy Coluca, Cara Delevigne
Yer yer absürt ama çokça ilginç cinayet dizisi "Only Murders in the Building", başrollerindeki Selena Gomez, Martin Short ve Steve Martin'in mükemmel uyumuyla oldukça üst bir seviyeye çıkıyor. Gerçek suç hikayelerine hayran üç yabancının kendilerini tam da öyle bir hikayenin ortasında bulmasını anlatan "Only Murders in the Building" dizisi, Selena Gomez'e People's Choice Awards'da Yılın Komedi Dizisi Oyuncusu ödülünü kazandırdı. Yalnız ve uyumsuz insanların, kendi istekleri dışındaki olaylar nedeniyle bir araya gelmek zorunda kalıp, zamanla ayrılamaz gruplara dönüştüğü dizileri seviyorsanız, "Only Murders in the Building" tam da size göre bir yapım.
7.Mare of Easttown (2021) – IMDB Puanı 8.4
Yaratıcı: Brad Ingelsby
Oyuncular: Kate Winslet, Julianne Nicholson, Evan Peters, Jean Smart, Angourie Rice, John Douglas Thompson, Joe Tippett, Jack Mulhern
Küçük bir Pennsylvania kasabasında yaşanan bir cinayeti araştıran dedektifin bir yandan da dağılmakta olan hayatını bir arada tutmaya çalışmasını izlediğimiz HBO dizisi "Mare of Easttown"ın başrolünde Kate Winslet yer alıyor. Kate Winslet, performansıyla Emmy'de En İyi Kadın Oyuncu ödülü alırken, Julianne Nicholson da En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, Evan Peters ise En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödüllerini kazandı.
8.Locke & Key (2020-2022) – IMDB Puanı 7.3
Yaratıcı: Meredith Averill, Carlton Cuse, Aron Eli Coleite
Oyuncular: Darby Stanchfield, Connor Jessup, Emilia Jones, Jackson Robert Scott, Aaron Ashmore
Babaları öldürüldükten sonra ailelerinden kalan Anahtarlı Ev'e taşınan üç kardeş ve anneleri, burada hem her biri ayrı bir güce sahip sihirli anahtarlar keşfeder hem de babalarının ölümünün gizemini çözer. "Locke & Key" dizisi; sevgi, kayıp, travma ve bir aileyi aile yapan sarsılmaz bağlarla ilgili gizemli bir yetişkinliğe geçiş hikayesi.
9.Bron/Broen, The Bridge (2011-2018) – IMDB Puanı 8.6
Yaratıcı: Mans Marlind, Hans Rosenfeldt, Björn Stein
Oyuncular: Sofia Helin, Rafael Pettersson, Sarah Boberg ve Dag Malmberg
İskandinav dedektiflik dizilerinin karanlık atmosferini sevenler için "Bron/Broen (The Bridge)", en iyi seçeneklerden biri olabilir. İsveç ve Danimarka'yı birbirine bağlayan köprünün ortasında bir ceset -daha doğrusu iki yarım ceset- bulunur. Bunun üzerine Danimarkalı ve İsveçli polisler, bir araya gelerek olayı çözmek zorunda kalır. İskandinav dizilerine karşı soğuksanız da "The Bridge"in farklı ülkelerdeki pek çok uyarlamasından biri olan 10 bölümlük "The Tunnel"(2013) dizisini de izleyebilirsiniz.
10.American Horror Story (2011-) – IMDB Puanı 8.0
Yaratıcı: Brad Falchuk, Ryan Murphy
Oyuncular: Evan Peters, Sarah Paulson, Lady Gaga, Kathy Bates, Angela Bassett, Emma Roberts
Brad Falchuk ve Ryan Murphy imzalı antoloji korku dizisi "American Horror Story"nin her sezonu, ayrı bir ürkütücü gizemi konu alıyor. Hikaye ve karakterler, her sezon değişse de Evan Peters ve Sarah Paulson gibi oyuncular, farklı bir karakteri canlandırarak tüm sezonlarda yer almaya devam ediyor. Tabii Lady Gaga, Kathy Bates, Angela Bassett, Emma Roberts gibi bir veya birkaç sezon için diziye dahil olan oyuncular da var. Bol ödüllü "American Horror Story"; lanetli ev, akıl hastanesi, cadılık, ucube gösterili bir sirk, perili otel ve çok daha fazlası ile klasikleşmiş korku hikayelerini yeniden ele alıyor.
11.Under the Banner Heaven (2022) – IMDB Puanı 7.5
Yaratıcı: Dustin Lance Black
Oyuncular: Andrew Garfield, Sam Worthington, Daisy Edgar-Jones, Denise Gough, Wyatt Russell
Aynı adlı 2003 tarihli romana dayanan mini dizi "Under the Banner Heaven", 1980'lerde geçiyor. Dindar bir dedektifin inancı, saygın bir ailenin anne ve küçük çocuğunun cinayetini araştırırken test ediliyor. Dizi, bir yandan Mormon'ların dininin kökenlerini araştırırken, aşırı inanç fikrine de meydan okuyor. Bu karamsar gerilim, izleyenlerin herkesten şüphelenmesine ve zaman zaman sinirlerinin bozulmasına neden olabilir.
12.True Detective (2014-2019) – IMDB Puanı 8.9
Yaratıcı: Nic Pizzolatto
Oyuncular: Matthew McConaughey, Colin Farrell, Mahershala Ali, Vince Vaughn, Rachel McAdams, Taylor Kitsch, Woody Harrelson
Nic Pizzolatto'nun yaratıcılığını üstlendiği "True Detective", polis soruşturmalarıyla bağlantılı kişilerin hem kişisel hem de profesyonel sırlarını açığa çıkaran bir antoloji. Dizi, her sezonda başka bir cinayet davasını konu alıyor ve yeni bir dedektifi başrolüne yerleştiriyor ama benzer bir tarzda ilerliyor. "Suç nedir?", "Bir insanın suçlu olup olmadığına emin olamadığımız zamanlarda ne yapmalıyız?" gibi derinlikli konuları inceliyor ve karakterlerini neredeyse paramparça ederek karşımıza çıkarıyor. "True Detective"in ilk sezonunun, gelmiş geçmiş en iyi polisiye dizilerden ve hatta dizi tarihindeki en iyi yapımlardan biri kabul edilmesinin nedenlerinden biri de bu olabilir.
13.Dark (2017-2020) – IMDB Puanı 8.7
Yaratıcı: Baran bo Odar, Jantje Friese
Oyuncular: Louis Hofmann, Karoline Eichhorn, Lisa Vicari, Maja Schöne, Jördis Triebel, Andreas Pietschmann, Oliver Masucci
Bilim kurgu türündeki gizem ve suç yapımlarına ilgi duyanlar, yayınlandığı dönemde dünya çapında ses getiren "Dark" dizisini mutlaka izlemeli. Bir Alman kasabasında, iki küçük çocuğun ortadan kaybolmasının dört aile arasındaki ilişkileri ortaya çıkardığı doğaüstü bir zaman bükülmesi yaşanır. Yer yer oldukça kafa karıştırıcı olabilecek ve bilimsel olarak güçlü dayanakları olsa da pek tutarlılık gözetmeden izlenmesi gereken dizi, sahip olduğu karanlık atmosfer ile izleyiciyi kolaylıkla etkisi altına alabilen bir yapım.
14.The Witcher (2019-) – IMDB Puanı 8.1
Yaratıcı: Lauren Schmidt
Oyuncular: Henry Cavill, Freya Allan, Anya Chalotra, Joey Batey, Mimi Ndiweni, Eamon Farren, MyAnna Buring, Anna Shaffer
"The Witcher", dizisinden önce kitapları ve bilgisayar oyunlarıyla zaten büyük bir hayran kitlesine sahipti. Diziyle birlikte takipçilerinin sayısını daha da artıran yapım, ilk sezonuyla oldukça beğenilmişti. İkinci sezonuyla ise olumlu görüşlerin daha çok arttığını gördük. "The Witcher"da bir avcı olan Geralt'ın mitolojik canavarlarla maceralarını izlemeye devam ederken karakterler arasında oluşan kişisel bağları izliyoruz. Geralt, Ciri ve Yennefer arasında bir tür ailevi iletişim kurulmaya başlarken, krallıklar arasındaki savaşlar ve gizli kapılar arkasında kurulan konseylerle dünyanın kaderi belirleniyor.
15.Sherlock (2010-2017) – IMDB Puanı 9.1
Yaratıcı: Mark Gratiss, Steve Moffat
Oyuncular: Benedict Cumberbatch, Martin Freeman, Una Stubbs, Rupert Graves, Louise Brealey, Mark Gatiss, Andrew Scott,
Mark Gratiss ve Steve Moffat'ın yarattığı bu modern uyarlamada ünlü dedektifimiz Sherlock Holmes ve ortağı Doktor Watson'ı, 21. yüzyıl Londra'sında suçları çözerken takip ediyoruz. Benedict Cumberbatch'in canlandırdığı Sherlock'un puzzle'ı nasıl birleştirdiğine, dışarıdan bakmak yerine adım adım onu gözlemlememiz sağlanması, bu mesafeli karakteri daha iyi anlamamızı sağlıyor. Sherlock'un, dehası ve anti sosyal halleriyle kimseyi umursamıyormuş gibi davransa da yakın çevresindeki bir avuç insanı ne kadar önemsediğini ve onlar için kendisinden ödün verdiğini izlemenin keyfi ise başka. Dizi, hem başrollerindeki Cumberbatch ve Martin Freeman'ın artık çok ünlü oyuncular olması hem de Steven Moffat'ın yoğunluğu gibi teknik nedenlerle devam edememiş olsa da hayranlarının, belki bir sezon veya bir özel bölüm daha gelir beklentisi hala devam ediyor.
16.And Then There Were None (2015) – IMDB Puanı 7.8
Oyuncular: Maeve Dermody, Charles Dance, Toby Stephens, Burn Gorman, Aidan Turner, Harley Gallacher, Miranda Richardson, Paul Chahidi, Sam Neilll, Noah Taylor
Gizem ve dedektiflik romanı dendiğinde akla ilk gelen yazarlardan Agatha Christie'nin aynı adlı kitabından uyarlanan "And Then There Were None", daha önceki pek çok uyarlamadan çok daha fazla övgü topladı. Bunun nedenlerinden biri hikayenin ele alınış biçiminin başarısı, bir diğeri de başarılı oyuncu kadrosu olabilir. Üç bölümlük mini dizi "And Then There Were None", 1939 yılında geçiyor. Uzak bir adada yer alan tek bir eve, birbiriyle alakasız görünen 10 yabancı davet edilir. Konuklar, gizemli ev sahibi tarafından teker teker öldürülmeye başlandığında, hayatta kalmak isteyenler için katilin bulunması zorunlu hale gelir.
17.Penny Dreadful (2014-2016) – IMDB Puanı 8.2
Yaratıcı: John Logan
Oyuncular: Josh Hartnett, Timothy Dalton, Eva Green, Harry Treadaway
Viktoryen dönem Londra'sında geçen "Penny Dreadful", bir fantastik dizinin sahip olabileceği gizemli ve doğaüstü ruhu en başarılı şekilde hissettiren yapımlardan biri. John Logan imzalı dizi, Mary Shelley, Oscar Wilde ve Bram Stoker gibi ikonik fantastik roman yazarlarının eserlerinden ilham alıyor ve her birine atıfta bulunmayı ihmal etmiyor. Amerikalı bir silahşör olan Ethan Chandler, bir kaşif olan Sir Malcolm Murray, bir medyum olan Vanessa Ives ve ünlü bilim insanı Victor Frankenstein, vampirlerden kurt adamlara, iblislerden yaşayan ölülere, doğaüstü kötülükle savaşmak için güçlerini bir araya getiriyor. Başarılı oyunculukları ve hikayenin anlatıldığı evrenin gotik havası, diziye hayran olmak için yeterli nedenler.
18.The Twilight Zone (1959-1964) – IMDB Puanı 9.1
Yaratıcı: Rod Serling
Oyuncular: Rod Serling, Robert McCord
Rod Serling'in yaratıcılığını üstlendiği kült dizi "The Twilight Zone"; korku, bilim kurgu ve gizemin harika bir uyumunu sunuyor. Her bölümde açıklanamayan, tuhaf denebilecek olaylar yaşanırken, sürpriz sonlar da seyirciyi şaşırtmayı başarıyor. Bir antoloji dizisi olan yapımda her bölüm, işlenen konunun doğasına göre stil ve karakterler de değişiyor. Sıradan insanların çözmeye çalıştığı olağanüstü olayları anlatan "The Twilight Zone"un başrolünde Robert McCord ve anlatıcı olarak Rod Serling yer alıyor.
19.Broadchurch (2013-2017) – IMDB Puanı 8.4
Yaratıcı: Chris Chibnall
Oyuncular: David Tennant, Olivia Colman, Jodie Whittaker, Andrew Buchan, Caroyln Pickles, Arthur Darvill
Güçlü bağlara sahip küçük bir sahil kasabasında bir çocuğun öldürüldüğü ortaya çıkıyor. Bir yandan polis soruşturması bir yandan da büyüyen medya çılgınlığı, herkesin sırlarını ve rahatsız edici gerçekleri ortaya çıkararak toplumun parçalanmasına neden oluyor. Başrollerindeki sevilen oyuncular David Tennant ve Olivia Colman, soruşturmayı yürüten dedektifleri canlandırıyor. "Broadchurch" dizisi, "Twin Peaks"in mirasından ilerleyen en başarılı İngiliz yapımlardan biri olarak görülüyor.
20.Midsomer Murders (1997-) – IMDB Puanı 7.9
Yaratıcı: Caroline Graham
Oyuncular: John Nettles, Jane Wymark, Barry Jackson, Neil Dudgeon
En uzun soluklu gizem-dedektiflik dizilerinden biri olan "Midsommer Murders", kıdemli bir polis dedektifi ve genç ortağının gizemli cinayetleri çözmek için seyahat ettiği İngiliz kırsal bölgesinde geçiyor. İngiliz yapımlarına aşinaysanız, kara mizahtan hoşlanıyorsanız ve tabii ki gizem-dedektiflik dizilerini seviyorsanız, kesinlikle şans vermeniz gereken bir iş. Ana karakterler arasındaki dinamiği ayrıca övmemiz gerekiyor.