Dopamin Nedir? Dopamin Ne İşe Yarar?

Dopaminin vücudumuzda doğal olarak üretilen bir kimyasal olduğunu biliyor muydunuz? Evlilik ve Aile Terapisti İpek Aykol, bizi iyi hissettirmesiyle bilinen dopamini mercek altına alıyor.

YAZAR: İpek Aykol
28 Aralık 2020 Pazartesi 12:18 | Son Güncellenme:
5 dakika okunma süresi

Dopamin, bizi iyi hissettirmesiyle bilinen bir kimyasaldır. Canımızın çektiği bir yemeği yediğimizde, alışveriş yaptığımızda, cinsel ilişkiye girdiğimizde, yani ödül sistemimizin parçası olarak, haz ve tatmin duygularını hissettiğimiz zamanlarda beynimiz dopamin salgılar. Bu önemli kimyasal, kişiyi iyi hissettirir, motive eder aynı zamanda öğrenme ve odaklanmada kolaylık sağlar. Dopamin özellikle zihinsel işleyişimizde, duygusal ve fiziksel tepkilerimizde büyük bir rol oynar. 

Dopaminin Etkilediği Faktörler:


  1. · Motivasyon, ödül, ceza
  2. · Dikkat, öğrenme, hafıza
  3. · Hareket
  4. · Acı eşiği
  5. · Uyku ve rüyalar
  6. · Duygu durum

Örneğin; en sevdiğiniz dondurmayı yediğiniz zaman dopamin salgılarsınız, çok mutlu olursunuz, bu yüzden yemeye devam edersiniz. Bazen dondurma yiyeceğinizi düşünmek bile sizi mutlu edebilir. Mesela dondurmayı almaya giderken sabırsızlanır ve heyecanlanırsınız.

Kişinin dopamin seviyesi düşük olduğu zaman, dopaminin beyinde eksik olduğu bölgeye göre şu durumlar ortaya çıkabilir: Kaslarda kasılma, titreme, kas spazmları, dengesizlik, motor becerilerde bozulma, kabızlık, yeme ve yutma problemleri, dikkat sorunları, yorgunluk, duygu iniş çıkışları, düşük cinsel istek.

Kişinin dopamin seviyesi yüksek olduğu zaman ise şu durumlar ortaya çıkabilir: Endişe, aşırı enerji, stres, yüksek cinsel istek, agresif davranışlar, halüsinasyonlar, mide bulanması, depresyon. 

Dopaminin eşlik ettiği birçok fiziksel ve ruhsal rahatsızlık bulunmaktadır. Bunlardan bazıları bağımlılık, şizofreni, depresyon, bipolar bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk (takıntılı davranışlar), aşırı yeme bozukluğu. Aynı zamanda bir takım hareketler ile alakalı durumlarda da dopamin rol oynayabilir. Örneğin; Parkinson bozukluğu, Huntington bozukluğu, huzursuz bacak sendromu.

Dopaminin ödül ve motivasyon sistemimizde oynadığı rol, bağımlılıklarda çok önemlidir. Bağımlı olunan faktör alkol, madde, kumar, alışveriş ve seks olabilir. Bu tip bağımlılıklarda birey, dopaminin sağladığı hazza ve iyi hissetme duygusuna bağımlıdır. Beyin, çok fazla dopamin istediği için, kişi bu seviyede dopamin üretebilmek için bağımlı olduğu davranışları üst üste tekrar eder. Beyin bir yerden sonra kendi doğal dopamin üretimini durdurarak, tamamen dışarıdan gelen dopamin ile işleyişini devam ettirir.

Günümüzde özellikle akıllı telefonlara ve sosyal medyaya insanların ne kadar bağımlı oldukları sıkça konuşuluyor. Bu şu an tartışılmakta olan bir konudur. Sosyal medyanın sağladığı ödüllerin (örneğin beğeni alma, paylaşılma) dopamin salgılanmasını sağladığı, kişinin bu hazzı tekrar hissetmek için davranışı devam ettirdiği düşünülmektedir. 2019’da Davranışsal Bağımlılıklar Akademik Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada, sosyal medyayı aşırı kullanan insanlar ve madde bağımlılığı olan insanlar arasında benzerlikler bulunmuştur. 

Anksiyete İle Nasıl Başa Çıkılır?

Mindfulness Nedir?

Kendini Sevmenin Yolları

EN ÇOK OKUNANLAR

Ocak Ayı Sergileri

Ocak Ayı Sergileri

12 dakika okunma süresi
Cildinizi Rahatlatan 5 Nemlendirici Önerisi

Cildinizi Rahatlatan 5 Nemlendirici Önerisi

4 dakika okunma süresi
Meghan Markle 2025 Yılını Yeni Instagram Hesabıyla Karşıladı

Meghan Markle 2025 Yılını Yeni Instagram Hesabıyla Karşıladı

1 dakika okunma süresi
Doğru Beslenme ile Kış Mevsiminde Kilo Vermenin İpuçları

Doğru Beslenme ile Kış Mevsiminde Kilo Vermenin İpuçları

2 dakika okunma süresi
2025'in Öne Çıkan 5 Estetik Trendi

2025'in Öne Çıkan 5 Estetik Trendi

5 dakika okunma süresi

DAHA FAZLASI

Ağustos Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Ağustos Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Geçmişten Günümüze: Nicole Kidman

Geçmişten Günümüze: Nicole Kidman

Kérastase'ın 60. Yıl Kutlaması

Kérastase'ın 60. Yıl Kutlaması

Uykusuzluk Cildi Nasıl Etkiler?

Uykusuzluk Cildi Nasıl Etkiler?

Sofia Tilbury İle Makyajın Sanat Hali

Sofia Tilbury İle Makyajın Sanat Hali

2025'te Cesur Musun, Temkinli Mi?

2025'te Cesur Musun, Temkinli Mi?

Prada'dan İmza Parfüm: Paradoxe Virtual Flower

Prada'dan İmza Parfüm: Paradoxe Virtual Flower

Ekim Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Ekim Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

İstanbul'un En İyi Hamam ve Spa'ları

İstanbul'un En İyi Hamam ve Spa'ları

Eylül Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

Eylül Ayında Makyaj Çantanıza Eklemeniz Gerekenler

İlkbahar/Yaz 2024 Podyumlarından En Güzel Saç Aksesuarları

İlkbahar/Yaz 2024 Podyumlarından En Güzel Saç Aksesuarları

Mevsim Geçişlerinde Bağışıklığı Güçlendiren İpuçları

Mevsim Geçişlerinde Bağışıklığı Güçlendiren İpuçları