GIS PROJECT 2017 İLHAM VEREN ROL MODELLER

Elif ÖKSÜZ - [email protected] / Petek KIRBOĞA - [email protected] ----- 2015 yılında kimya dalında Nobel Ödülü kazanan Prof. Aziz Sancar, geçtiğimiz yıl başlattığı ve kızlar için STEM (Bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) eğitiminin önemini vurguladığı GIS (Girls in STEM) projesiyle kız çocuklarının eğitimine önemli katkıda bulunuyor. ALEM Dergisi’nin medya sponsoru olduğu proje kapsamında İzmir, Ankara, Kars, Gaziantep, Hatay, Trabzon ve son olarak İstanbul’da düzenlenen eğitim kamplarından sonra 10 Haziran’da GIS Uluslararası Konferansı düzenleniyor. Öncesindeyse Aziz Sancar, sadece ALEM’le proje ile ilgili düşüncelerini paylaştı.

PROF. AZİZ SANCAR -- Nobel Ödülü’nü aldıktan sonra yaptığım konuşmalarda eğitimin, özellikle de kız çocuklarının eğitiminin önemini vurgulamıştım. GIS projesi gerçekten çok değerli bir girişim; inşallah memleketimize ve tarihi bağlarımız olan Suriyeli kardeşlerimize büyük fayda sağlayacaktır. İmkân sağladığımız zaman kızlarımız çok büyük işler başaracaktır. Her şeyi devletten beklemekle olmaz. Anne babalara büyük görev düşüyor. Onlar inandıkları zaman çocuklarımız daha başarılı olacaklar.

MEHMET ŞİMŞEK -- Prof. Aziz Sancar’ın GIS projesi hakkında neler düşünüyorsunuz? Profesör Sancar, bir yandan dünya çapındaki akademik başarıları ile bizi gururlandırırken, diğer yandan sivil toplum için ortaya koyduğu bu proje ile gönüllerimizi ayrıca fethediyor. Sayın Sancar’ın hepimiz tarafından bu kadar sevilmesinin en önemli nedeni, “bu ülke için daha fazla ne yapabiliriz” diye kafa yorması ve düşüncelerini hayata geçirmesidir. Ülkemizin geleceği çocuklarımıza emanettir. İşte bu değerli bilim adamımızın “ağaç yaşken eğilir” bilinciyle hareket ederek hem çocuklarımızda var olan potansiyeli ortaya çıkarma ve onlara daha iyi bir gelecek hazırlama, hem de ülkemizi uluslararası arenada daha yukarıları taşıma adına çok güzel ve çok hayırlı bir işe soyundu.

DR. MMANTSETSA MAROPE -- GIS projesi konferansına konuşmacı olarak katılmak konusunda sizi ikna eden ne oldu? Konferansın konusunun eğitimle ilgili olması beni ikna eden birinci konuydu. İş alanlarında kadınların sahip olduğu meslek dallarındaki eşitsizlikler, ancak alınacak eğitimle giderilebilir. Eğitim sonucunda kazanılan mesleklerde, erkeklerin kazandığıyla eşit miktarlara ulaşıldığında başarılı olunmuş demektir. Başarılı bir iş kadını olmak, aradaki yolu iyi kat etmeyi gerektiriyor. İş ve eğitim alanlarında kadınlara sağlanmayan eşitlik, kadınları zayıf duruma düşürdüğü gibi ekonomiyi de zayıflatır. Çalışma alanlarındaki eşitlik, cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırır. İkinci önemli konu, küçük kızların önlerinde, onları güçlendirecek rol modellerinin olmaması. Rol modeli olmadığı takdirde, kızlar erkekler gibi bilim insanı, mühendis olamıyor, teknoloji dallarında kendini geliştiremiyor. Bu projenin önemi de burada ortaya çıkıyor. Çünkü GIS projesi, tüm klişeleri yıkarak başarılı rol modelleri çocukların karşılarına çıkarıyor. Aynı zamanda bu proje, eğitimin kalitesini de sorguluyor.

KLİNİK PSİKOLOG NURTEN SANCAK -- Kız çocuklarına “ben bunu başarabilirim” düşüncesinin nasıl aşılanacağına inanıyorsunuz? GIS projesinin yaptığı gibi, bunu başarmış örnekleri görünür kılarak, kız çocuklarımız ile bir araya gelmelerini sağlayarak. Bunu yapabilmenin, en büyük ölçekli kitlelere ulaşabilmenin yolu ise medyadan geçiyor. Gençlere ulaşmak için medya ve teknolojinin gücü göz ardı edilemez. Medya desteği ile geniş kitlelere ulaşacak doğru projelerin çoğalması önemli. Farkındalık çalışmalarının haricinde en önemli görev eğitimci ve anne babalara düşüyor. Öğretmenlerimizin bu konuda öğrencileri ve velilerini bilgilendirmeleri ve yönlendirmesi çok değerli bir katkı olacaktır.

ZEYNEP BODUR OKYAY -- Sizi bu projeye katılmak konusunda ikna eden ne oldu? Bu sorunun iki güçlü cevabı var: Kız çocuklarımızın STEM eğitimine yönlendirilmesinin hayati önemi ve Prof. Aziz Sancar. Değerli bilim adamı Aziz Sancar’ın bir rol model olarak başlattığı bu projeye destek vermek, sanayiye gönül vermiş bir grubun temsilcisi olarak benim için bir borç. Kız çocuklarımızın eğitimini, özellikle STEM eğitimini geleceğimiz açısından hayati bir konu olarak görüyorum. Yeni dünya düzeninde Türkiye olarak istediğimiz ligde yer alabilmek için, daha çok kız öğrencinin STEM eğitimi alması ve bu alanda kariyere yönlendirilmesi için kolektif çabalarımızı artırmalıyız. İş dünyası olarak akademik çevrelerle ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yapmalıyız.

NEŞE GÖK -- İnci Holding’in Yönetim Kurulu’nda da yıllardır kadınlar başrolde. Erkek egemen bir toplumda, kadınların iş hayatına bakışını, kadınların iş hayatındaki rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz? Siz iş hayatında kadın istihdamı konusunda neler yapıyorsunuz? Bence, kadın olmak iş hayatında bulunmanın gereği ve hayatın olağan akışı. Kadın olmanın ayrıcalık ve ayrımcılıkla karşılanmadığı bir bölgede, eşitlik ve adalet temelleri üzerinde kurulu bir ailede doğdum. Dedemin küçücük bir ticarethaneden 2500 kişinin çalıştığı holdinge yürüdüğü yolculuğunda yanında hep kadınlar vardı. İnci Ailesi’nde kadın olmanın özel bir anlamı yok. Herkesle eşit seviyede, herkese eşit mesafedeyiz. Yaşadığımız iklimde kız çocuklarımız da erkek çocuklarımız da bu bakış açısıyla büyüyor. Hayatın her alanındayız. Kadın olarak her şeyi, her sektörde başarabiliriz. Bunun en güzel örneklerinden biriyiz, erkek egemen olarak anılan otomotiv sektöründe erkek-kadın ayrımı olmadan sadece çalışarak ve azmederek bildiğimiz işi yapıyoruz. Holding olarak çalışanlarımıza kadın- erkek olarak değil, ”insan” olarak yaklaşıyoruz.

GÖKHAN COŞKUN -- Prof. Aziz Sancar’ın bu değerli projesine nasıl dahil olduğunuzdan ve projedeki rolünüzden bahseder misiniz? 2008 yılından beri Amerika’da uluslararası ilişkiler ve eğitim konularında uluslararası alandan önemli isimlerle ve projelerde yer alma imkanım oldu. Bu süreçte STEM’in neden ve ne kadar önemli bir eğitim politikası olduğunu gördüm. O dönemden, yani 2010’dan bu yana Türkiye’de STEM’in konuşulması, farkındalık kazanılması ve Türkiye’nin kendine özgü bir STEM politikası geliştirmesi için çeşitli girişimlerim oldu. Uzun süren “neler yapabiliriz” soruları ve arayışlarının sonunda yurtdışında edindiğimiz birikimleri ülkemize en iyi şekilde yansıtabileceğimiz bir sivil toplum programı geliştirmenin doğru olacağına kanaat getirdim. Bu düşünceyle 2014 yılında eşimle uluslarararası bir proje hazırlamaya karar verdik. Projenin merkezine kız cocuklarını, bilim insanlarını ve STEM eğitimini koyarak çocukların “merak duygusuna” dokunmayı hedefledik. Uzun süren çalışmalarımız sonrasında, proje ile ilgili Amerika’daki bilim insanlarımızla görüşmeye karar verdiğimiz bir dönemde saygıdeğer Aziz Sancar Nobel Ödülü’nü aldı. Nobel sonrası Aziz hocayla yaptığımız değerlendirmeler sonrasında Kız Çocukları İçin STEM projesinin Aziz Sancar ismi ve liderliğinde hayata geçirilmesine karar verdik. 2016 yılı Mart ayında yaptığımız tanıtım toplantısıyla da dünyanın ilk ve tek STEM değişim programı olan Aziz Sancar Girls in STEM (GIS Project) projesini hayata geçirdik. GIS projesi, çesitli ülkelerden yüzlerce liseli, üniversiteli ve profesyonellerden oluşan gönüllüler tarafından yürütülmekte, bu yönüyle de global seviyede bir sivil toplum girişimi olarak dikkat çekmektedir.

CASEY KIM -- Prof. Aziz Sancar Gıs Project nasıl şekillendi? Eşim Gökhan Coşkun’la size anlattığım düşüncelerimizi karşılıklı paylaştığımızda bana bir fikri olduğunu ama beklemem gerektiğini söyledi. Gökhan ile Profesör Aziz Sancar tanışıyorlardı, herkes onu bir kahraman olarak görüyordu. Türkiye’de çok takdir gördüğünü de biliyorduk. Onun zor şartlarda eğitim gördüğünü ve zor bir bölgeden geldiğini biliyorduk. Onun hayat hikayesi o kadar enteresan ki bazen insan ‘Bu gerçek bir hayat hikayesi mi?’ diye düşünüyor. Gökhan, Prof. Aziz Sancar’ın Türk kızları için çok iyi bir rol model olduğunu söyledi.

ZEYNEP GÜMÜŞ -- Projenin içeriğinden bahseder misiniz? Neler yapıyorsunuz kamplarda? Türkiye’nin yedi bölgesini kapsayan kamplarımızda hedef kitlemiz olan 6. sınıf kız öğrencilerine eğlenceli aktiviteler yaptırarak çocukların merak duygularını açığa çıkarmalarına yardımcı oluyoruz. Geleceklerini kurgularken STEM’i göz önünde bulundurabilecekleri konusunda fikir vermiş oluyoruz. Yapılan aktiviteler sonrasında her ekip çıkıp yaptıkları çalışmayı, yaparken neler hissettiklerini, nasıl motive olduklarını paylaşıyor. Bizler de bütün çocuklarımızı alkışlıyor hepsini tebrik ediyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta çocukların herhangi bir şekilde yarışma ortamına sokulmaması ve birbiriyle kıyaslanmaması. İsteğimiz kendilerini olabildiğince özgür hissedip ortaya çıkardıkları güzel işleri takdir etmek, geleceklerini planlarken ne gibi alanlarda ilerleyebilecekleri konusunda fikir sahibi olmalarını sağlamak.

SU KARAGÖZ -- Projeden nasıl haberiniz oldu? Hem arkadaşlarımdan duymuştum hem de sosyal medyada görmüştüm. O zaman liseden arkadaşlarımla lise gönüllüsü olarak çalışmaya gittik. Kayıt masasında ve protokol ağırlama bölümünde görev aldım. O zamandan beri ekibin içindeyim, bu sene de organizasyon bölümünde gönüllü olarak çalışıyorum.

EYLÜL ATEŞ -- Prof. Aziz Sancar Gıs Project 2017’yi nasıl öğrendiniz? Önce sınıf öğretmenimizden duydum ve bu kampa gelmeyi çok istedim. Anneme söyledim, annem de internet üzerinden başvuru yaptı. Daha sonra kabul edildiğimi haber verdiler biz de geldik.

DEFNE DÖNGER -- Sizin grup hangi projeyi üretti? Biz protez el ürettik. İlk önce aklımızda yelpazeye benzer bir ürün üretmek vardı. Bunu yapma sebebimiz dünyada çok fazla vücudu ile sorun yaşayan insan olması. Protez el daha önce yapıldı ama biz bugün elimizdeki imkanlar çerçevesinde hidrolik su basıncı ile protez el ürettik. Bence çok güzel ve başarılı oldu.

LAMİA AKTAŞ -- Prof. Aziz Sancar GIS Project 2017’de kamplarda eğitimi gerçekleştiriyorsunuz, siz STEM eğitimi ile nerede tanıştınız? Bölümüm Bilgisayar ve Öğretim Teknoloji Eğitimi olduğu için üniversitede okurken STEM ve robotik ile tanıştım ve bu benim esas alanım oldu.

YAĞMUR ÇAKIRGÖZ -- Kampın başında size gelecekteki hayali mesleğinizi sorduklarında cevabınız ne oldu? Robot mimarı olmak istediğimi söyledim. Gelecekte 10 yıl sonra her yerde robotlar olacağını düşünüyorum. Bu yüzden robot mimarı olmak istiyorum.

ZEYNEP SEZER -- STEM kampında geçirdiğiniz gün için neler söylersiniz? Bugün tanımadığımız kız çocukları ile arkadaş olduk, birbirimize sarıldık, birbirimize danışarak bir proje yaptık. Gerçekten çok güzel bir gündü, buradaki arkadaşlarımızla kardeş gibiydik. Aziz Sancar bize böyle güzel bir kamp günü sağladığı için çok mutluyum ona çok teşekkür ederim. RÖPORTAJLARIN TAMAMI ALEM DERGİSİDE...