DÖNÜŞEN FOTOĞRAF

Dijital gelişmeler her alanı olduğu gibi fotoğraf sanatını da etkiledi. Birlikte çalıştığımız deneyimli fotoğrafçılara dijital gelişmelerin fotoğrafa nasıl yansıdığını sorduk. Petek KIRBOĞA - [email protected]

TAMER YILMAZ “Bir kere fotoğraf çok hızlandı, bunun yanında görsel kirlilik de oluşmaya başladı çünkü fotoğrafa çabuk ulaştıkça her şeyi çekmeye başladık. Kompozisyon değerlerimizi arkada bırakarak, daha sonra yapma umudu ile yola çıkar olundu. Kadrajlara ve görsel güzelliğe önem verilmemeye başlandı. Fotoğrafı çektikten sonra hemen bakabiliyoruz ama komposizyona değil ışığına bakıyoruz. Fotoğrafta yapabildiğimiz oynamalar çok gelişti, kompozisyona verilen önem azaldıkça herkes fotoğrafçı olmaya başladı. Fotoğraf bilme değerinin çok önemi kalmadı, benim bir saatte yaptığımı artık başka biri 11 saatte de yapabilir ama sonunda yapar. Arşivleme geleneği kayboldu. Basılan fotoğrafları her zaman görüyorduk şimdi artık dönüp bakmıyoruz. Makinalar çok hızlandı ve keskinleşti. Makinalardaki görüntü bir gözün gördüğünden çok daha keskin artık bu da rahatsızlık verebiliyor.”

ZEYNEL ABİDİN “Dijital teknoloji fotoğrafçılığın bohem romantizmini olumsuz etkilemiş olsa da; yenilikçili tavrı, farklı bakış açısı, çalışma kolaylığı, zaman tasarrufu ve hayal gücünün gelişmesi açısından olumlu etkileri oldu. Bu sayede insanlar fotoğraf sanatına daha kolay erişebilir oldu. Örneğin dijital kamerası olan bir doğa aşığı sırtına çantası ve özgürlüğünü yükleyip dağlarda, ovalarda, şehirlerde gezip fotoğraf sanatını dilediği gibi icra edebilir ya da bilgisayar ortamında çektikleri fotoğrafları grafik programları ile düzenleyip etkileyici “çağdaş sanat” eserleri yaratabilir. Tüm bunları da herhangi bir sosyal medya ortamında paylaşıp, kolayca “like” alabilir.”

PINAR GEDİKÖZER “Analogdan dijitale geçiş, karanlık odanın aydınlık odaya evrilmesi, bana da fotoğrafın ortaya çıkması sürecindeki tüm aşamalarda yer alma imkanı sundu. Kameram, bilgisayarım, tabletim ve iyi bir internet bağlantısıyla herhangi bir yerden iş üretip paylaşmam mümkün artık. Dijitallleşmenin sağladığı bu özgürlüğü çok seviyorum.”

LARA SAYILGAN “Başlarda bu durum çok eğlenceli gibi gözüküyordu photoshop dediğimiz uygulama bizim için karanlık odaydı ama şu anda sadece fotoğrafta değil müzik, sinema, montaj alanında her şeyin bilgisayarda çözülür olması insanların özelliklerini bilmeden birkaç filtre ile her şeyi yapabilecekleri düşüncesine yol açtı. Bu durum bizim işimizi bir anlamda dışarıya kolay bir işmiş gibi gösterir oldu. İnsanlar cep telefonlarındaki filtrelerden klip ve reklam örneği verir oldu ama fotoğraf ve film bu kadar basit konular değil. Çok ciddi bir ışık algısı gerektirir, ışığı bilmek ve okumak gerekir. Açı bilgisi önemlidir. Bu gelişmelerin insanları altyapısızlığa ittiğine inanıyorum. Çok mekanikleştik. Şimdi rötuş ile bir insan hiç olmadığı gibi gözükebiliyor.”

CENGİZ DİKBAŞ ALEM Dergisi ile kapak çekimlerinden özel çekimlere birçok çekim gerçekleştiren Cengiz Dikbaş dijital dünyanın fotoğraf sanatına yansımalarını yakından yaşayan isimlerden biri. Cengiz Dikbaş sorumuzu şöyle yanıtlıyor; “ İki farklı cevabı olan bir soru bu. Eğer doğallığı istiyorsan dijital doğallıktan uzak; ama günceli, teknolojiyi yakalamak istiyorsan tartışmasız gerekli.“

DORUK SEYMEN “Dijital gelişmeler, fotoğraf başta olmak üzere, görsel sanatların çoğunda büyük etkiye sahip aslında. 90’ların sonuna doğru ortaya çıkan dijital yenilikler, öncelikle hızı arttırdı, bu süreç üretimi hızlandırdığı gibi tüketimi de aynı oranda kamçıladı. Aslında iki farklı açıdan bakabiliriz dijital gelişmelere, post prodüksiyon alanındaki gelişmeler ve sunum sürecindeki gelişmeler olarak. Her geçen gün daha da basitleşen yazılımlarla ve yine her geçen gün gelişen cep telefonları birleştiğinde, insanlar artık herhangi bir bilgisayara bile ihtiyaç duymadan fotoğraflarını çok kısa süreler içerisinde hazırlayıp, dünyaya sunabiliyorlar. Detaylarda kaybolmuş gelenekçi yapının bu süreçte değiştiğini ve toplum algısının daha basit ve doğal olana odaklandığını görüyorum. Toplum dijital gelişmelere özellikle son yıllarda o kadar kolay adapte oldu ki, yıllarca sabit sektörlerin elinde olan sunum şeklini kendine göre entegre etti. Bugün sadece Instagram’a günde ortalama 70 milyon fotoğraf yükleniyor, kimisi mükemmellik detaylarını korurken, kimisi paylaşım adı altında kendini sunuyor, kimisi bir duyguya parmak basarken, kimisi gerçekten kendi sanatını sergileyebiliyor. Tüm bunlar insanlığın kendini ifade ediş biçiminin bir toplamı. İyisiyle kötüsüyle yaşamlarımızın yansıması, dünya insanlarının ortak sesi. Özgür bir ifade biçimi ve sanat dünyası için bir eşitlik de sağlıyor.”

ERGİN TURUNÇ “Her alanda olduğu gibi zaman içerisinde fotoğrafta da sürekli değişimler oluyor. Bence burada önemli olan bu değişmeleri olumlu olarak almak ve şikayet etmemek çünkü bunun önüne geçmenin imkanı yok. Bu değişime ayak uydurmak önemli. Burada bana göre püf noktası fotoğraf sanatçısının kendi dilinin ve hikayesinin her zaman özgün olması.”