Sinema tarihinin en büyük başyapıtlarının büyük bir kısmının, kitaplardan uyarlandığını biliyor muydunuz? Geçmişte ve günümüzde, sinema sektörünü besleyen en büyük sanat dallarından biri daima edebiyat olmuştur. Hatta sadece bu nedenle Oscar Ödülleri'nde senaryo kategorisi ikiye ayrılır: "En İyi Uyarlama Senaryo Ödülü" ve "En İyi Orijinal Senaryo Ödülü". Ne yazık ki kitaplardan uyarlanan tüm filmlerin, orijinal kaynaklarının başarısını gösterdiğini söyleyemiyoruz. Ancak bazı film uyarlamaları o kadar ünleniyor ki pek çok izleyici, bunların kitaplardan, hatta kitap serilerinden sinemaya aktarıldığını bilmeyebiliyor.
Yönetmen: Greta Gerwig
Oyuncular: Saoirse Ronan, Timothée Chalamet, Florence Pugh, Emma Watson, Eliza Scanlen, Laura Dern, Bob Odenkirk, Tracy Letts, James Norton, Louis Garrel
Louisa May Alcott'un ünlü romanı "Little Women"ın daha önce de uyarlamaları çekildi ancak hiçbiri Greta Gerwig'in senaryo ve yönetmenliğini üstlendiği 2019 yapımı film kadar büyük övgü toplamadı. "Little Women", İç Savaş'tan kısa bir süre sonrasında, dört kız kardeşin hikayesini takip ediyor. Film, rollerinin genellikle kocalarına bağımlı bir ev hanımı olmakla sınırlı olduğu bir toplumda kadın olma yolunda ilerleyen bu gençleri izliyor. Ancak kız kardeşler, özellikle de Jo, normlara meydan okumaya ve dünyada kendi izlerini bırakmaya çalışıyor.
Yönetmen: Victor Fleming, George Cukor, Marvyn LeRoy
Oyuncular: Judy Garland, Billie Burke, Margaret Hamilton, Frank Morgan, Bert Lahr
L. Frank Baum'un kitabından adapte edilen "The Wizard of Oz", ne kadar çok uyarlaması çekilirse çekilsin muhtemelen en iyi uyarlamalardan biri olmaya devam edecek. Genç Dorothy ve köpeği Toto, bir hortum tarafından Kansas çiftliğinden, büyülü Oz Diyarı'na sürüklenir. Dorothy, bir yandan evine dönmenin yollarını ararken bir yandan da burada tanıştığı yeni dostlarıyla bu büyülü dünyayı düzene sokmaya çalışır. "The Wizard of Oz" ile ilgili ilginç bir bilgi de çekimler sırasında, Batı'nın Kötü Cadısı'nın bir büyü ile bir anda yok olması ve belirmesi gereken bir sahne çekiliyordu. Karakteri canlandıran Margaret Hamilton yerdeki gizli kapıdan geçerken illüzyon yaratmak için salınan zehirli gaz nedeniyle yüzünde ikinci ve üçüncü dereceden yanıklar oluştu. Oyuncunun iyileşme sürecinde çekimlerin devam edebilmesi için yüzü makyajla yeşile boyanmak zorunda kaldı. Bu da ikonik yeşil cadı figürünün doğuşuna neden oldu.
Yönetmen: Robert Zemeckis
Oyuncular: Tom Hanks, Robin Wright, Gary Sinise, Sally Field
Winston Groom'un romanından uyarlanan "Forrest Gump" filmi o kadar ünlendi ki birçok kişi yapımın bir kitap adaptasyonu olduğunu bile bilmeyebiliyor. Dram filmlerinin doğasında iyi hissettirmek yoktur diye düşünebilirsiniz. Ancak "Forrest Gump", izleyicisine "Kimse size inanmadığında bile kendinize inanırsanız, başarabilirsiniz" fikrini aşılayarak bu türün hoş bir istisnasını oluşturuyor. Düşük IQ'ya sahip bir adam, herkesin yapabileceğini düşündüğünden çok daha fazlasını yaparak hayatında büyük şeyler başarır. Ancak elde ettiği her şeye rağmen, tek gerçek aşkı ondan kaçar. Oscar Ödüllü "Forrest Gump", Tom Hanks'e En İyi Erkek Oyuncu, Robert Zemeckis'e En İyi Yönetmen ve Eric Roth'a En İyi Uyarlama Senaryo ödüllerini kazandırdı. "Forrest Gump"ın, seyircisine umut aşılarken, birkaç damla gözyaşı da dökmesine neden olabileceğinin altını çizmek isteriz.
Yönetmen: David Fincher
Oyuncular: Brad Pitt, Edward Norton, Helena Bonham Carter, Jared Leto
Genellikle başarılı film uyarlamalarına bakıldığında dahi, kitaplar çok daha iyi kabul edilir. Hatta "En iyi kitaplar, uyarlaması çekilemeyenlerdir" diyen yazarlar bile vardır. Ancak "Fight Club", bunun istisnalarından. Kitabın yazarı Chuck Palahniuk'un senaryo benzeri yazım dilinden midir, yoksa David Fincher'ın başarılı yönetmenliğinden midir bilinmez ama "Fight Club" filmi, kitabının önüne geçen yapımlardan. Uyku problemleri yaşayan bir ofis çalışanı ve şeytani bir sabun üreticisi, çok daha fazlasına dönüşen bir yeraltı dövüş kulübü kurar. "Fight Club"ın senaryosu Jim Uhls tarafından yazıldı.
Yönetmen: Denis Villeneuve
Oyuncular: Timothée Chalamet'ye Rebecca Ferguson, Zendaya, Oscar Isaac, Jason Momoa, Stellan Skarsgard, Josh Brolin, Javier Bardem
Birkaç kez denenip başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle asla beyazperdeye iyi bir şekilde uyarlanamaz denen ünlü roman serisi "Dune", 2021 yılından Denis Villeneuve yönetmenliğinde vizyona girdi. Amerikalı yazar Frank Herbert'ın bilim kurgu roman serisinin ilk kitabından uyarlanan "Dune: Part One" filmi, soylu bir aile olan Atreides'in, İmparator tarafından galaksinin en önemli kaynağı 'baharatın' çıkarıldığı çöl gezegeni Arrakis'in koruyuculuğunu yapma amacıyla görevlendirilmesini ve bu değerli gezegen üzerindeki hak iddialarıyla büyüyen politik bir bilim kurgu hikayesini anlatıyor. Filmi, bu entrikalar arasında kalıp hem evinden hem de ailesinden olan Paul Atreides'in gözünden izliyoruz. "Dune"un devam filmleri de önümüzdeki yıllarda vizyona girecek.
Yönetmen: Joe Wright
Oyuncular: Keira Knightley, Matthew Macfadyen, Donald Sutherland, Brenda Blethyn, Rosamund Pike, Jena Malone, Carey Mulligan, Kelly Reilly
Jane Austen'in aynı isimli ünlü romanından uyarlanan "Pride & Prejudice"ın başrollerinde Keira Knightley ve Matthew Macfadyen'ı izliyoruz. Zengin ve gururlu bir soylu olan Mr. Darcy, kendisinden daha düşük sınıftaki Elizabeth Benneth'a aşık olur. Elizabeth ise ablasının mutsuzluğunun sorumlusu olarak Mr. Darcy'i görür. İkisinin de üstesinden gelmesi gereken gurur ve önyargılar vardır. Kitabın büyüleyici atmosferini oldukça güçlü bir şekilde sinemaya aktaran filmin, öne çıkmasının bir nedeni de oyuncularının başarılı performansları.
Yönetmen: Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi
Seslendirme Kadrosu: Chiara Mastroianni, Catherine Deneuve, Gena Rowlands, Danielle Darrieux, Simon Abkarian
Sıradaki filmimiz, kitabının yazarı tarafından uyarlandığı için aslına en sadık yapımlardan biri olabilir. Marjane Satrapi, İran Devrimi sırasında büyüyen bir kızı konu alan, kendi otobiyografik çizgi romanını beyazperdeye uyarladı. Oscar adaylığı alan "Persepolis", büyük ölçüde Satrapi'nin İran'daki deneyimlerine dayanıyor olsa da evrensel temaları ele alıyor ve izleyicinin kalbine dokunuyor. Marjane Satrapi'nin çizgi romanını senaryoya Vincent Paronnaud uyarlarkan filmin yönetmenliğini iki isim birlikte üstleniyor.
Yönetmen: Theodore Melfi
Oyuncular: Taraji P. Henson, Octavia Spencer, Janelle Monae, Kevin Costner, Kirsten Dunst, Jim Parsons, Mahershala Ali, Aldis Hodge
Güçlü kadın karakterlerin gerçek hikayesini anlatan "Hidden Figures", Margot Lee Shetterly'nin çok sevilen kitabından uyarlandı. Hikaye, ABD uzay programının ilk yıllarında NASA'da hayati bir rol oynayan Afrikalı-Amerikalı matematikçilerden oluşan bir ekibin hikayesini anlatıyor. Cesur ve ilham verici "Hidden Figures", oyuncu kadrosuyla da dikkat çekiyor.
Yönetmen: Steven Spielberg
Oyuncular: Liam Neeson, Ralph Fiennes, Caroline Goodall, Ben Kingsley
Bir savaş filmi olan "Schindler's List", sinema tarihinin en kült İkinci Dünya Savaşı konulu yapımı olabilir. O kadar ki filmin, Thomas Keneally'nin kitabından uyarlandığı gözden kaçabiliyor. Alman işgali altındaki Polonya'da sanayici Oskar Schindler, Naziler tarafından uygulanan zulme tanık olduktan sonra fabrikasında çalışan Yahudi aileleri saklamaya başlar. Steven Spielberg'ün başyapıtlarından kabul edilen ve gerçek bir hikayeye dayanan filmde Liam Neeson, Ralph Fiennes, Caroline Goodall ve Ben Kingsley'nin performansları yoğun övgülerle karşılandı. Gerçek olayları, özellikle de bu tür savaş hikayelerini izlemek başlı başına yürek burkan bir deneyim, hele de filmdeki kırmızı paltolu küçük kızın minik hikayesini izlediğimizde zaten paramparça olmuş oluyoruz.
Yönetmen: David Frankel
Oyuncular: Anne Hathaway, Meryl Streep, Adrian Grenier, Emily Blunt, Stanley Tucci, Simon Baker, Tracie Thoms, Rich Sommer
En ikonikleşmiş moda filmlerinden "The Devil Wears Parada", aynı zamanda tüm zamanların en iyi hissettiren filmleri arasında da yer alıyor. Lauren Weisberger'ın romanından uyarlanan filmde akıllı ama mantıklı bir yeni mezun olan Andy, yüksek moda dergisinin talepkar Genel Yayın Yönetmeni Miranda Priestly'nin asistanı olarak işe başlar. Başta ciddiye almadığı bu işi sandığından daha fazla önemsemesi gerektiğini anladığında bir süre sonra bir bağımlılığa dönüşür. "The Devil Wears Prada"yı izlemeye veya yeniden izlemeye hala ikna olmadıysanız size dört neden daha sayabiliriz; eğlence, moda, Anne Hathaway ve Meryl Streep.
Yönetmen: Stanley Kubrick
Oyuncular: Jack Nicholson, Shelley Duvall, Danny Lloydyer
Stanley Kubrick'in yönetmenliğini yaptığı "The Shining", kışın bakımını üstlendiği izole bir hotele yerleşen üç kişilik bir ailenin başından geçenleri konu alıyor. Stephen King'in romanından uyarlanan filmin başrollerinde Jack Nicholson, Shelley Duvall ve Danny Lloydyer görülüyor. Jack Nicholson'ın ustalıkla canlandırdığı baba karakterinin hoteldeki doğaüstü olayların etkisi altında kalarak ailesi için bir tehdit haline gelmesiyle büyüyen olayları izliyoruz. Korku unsurları, aile içindeki çatışmalar ve karakterlerin hoteldeki kişisel deneyimleri üzerinden sunuluyor. Filmin tamamlanmasının ardından Stephen King'in filmi sevmemesine karşın; Stanley Kubrick'in incelikle işlediği, izleyici ve eleştirmenler tarafından hayran olunan "The Shining", bugün korku ve gerilim sinemasının en kült filmlerinden biri kabul edilmekte ve birçok yeni yapımda referanslarla filme selam verilmekte.
Yönetmen: Ethan Coen, Joel Coen
Oyuncular: Tommy Lee Jones, Javier Bardem, Joshn Brolin, Woody Harrelson, Kelly Macdonald, Garret Dillahunt, Tess Harper, Barry Corbin
En İyi Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen ve En İyi Uyarlama Senaryo dallarında Oscar kazanan "No Country for Old Men", yönetmenleri Ethan ve Joel Coen'e büyük bir şöhret getirdi. Cormac McCarthy'nin başarılı romanından uyarlanan yapım, Coen Kardeşler'in derinlikli yönetmenliği sayesinde o kadar ünlendi ki kitabını gölgede bırakmaya başladı. Javier Bardem, Tommy Lee Jones ve Josh Brolin'in güçlü oyunculuklarıyla dikkat çeken film, içinde iki milyon dolar olan çantayla kaçan bir adam, onu kovalayan bir kiralık katil ve kiralık katili kovalayan bir polisin hikayesini anlatıyor.
Yönetmen: David Fincher
Oyuncular: Jesse Eisenberg, Andrew Garfield, Justin Timberlake, Rooney Mara, Joseph Mazzello
Bilindiği gibi "Citizen Kane", sinema tarihinin en iyi filmi kabul ediliyor. "The Social Network" ise modern bir "Citizen Kane" olarak gösterilerek başyapıtlar arasında kalıcı bir yer edindi. Harvard öğrencisi Mark Zuckerberg, Facebook olarak tanınacak sosyal ağ sitesini yaratırken, fikirlerini çaldığını iddia eden ikizler ve daha sonra işten atılan kurucu ortağı tarafından dava edilir. Jesse Eisenberg'ün sinir bozucu olmayı çok iyi başaran performansı sayesinde Mark Zuckerbeg'den zaman zaman nefret ediyoruz, onu soğuk, mesafeli ve karşısındakini küçümseyen antipatik biri olarak görüyoruz. Ancak bir yandan da sahip olduğu dehayı takdir ediyor ve koskoca bir teknoloji imparatorluğunun ilk adımlarını, hoşlandığı kız kalbini kırdı diye atmış olmasına biraz üzülüyor biraz da gülüyoruz. David Fincher imzalı film, Ben Mezrich'in "The Accidental Billionaires" isimli kitabından uyarlandı. Yapımın başrollerinde Jesse Eisenberg'e Andrew Garfield, Justin Timberlake, Rooney Mara ve Joseph Mazzello eşlik ediyor.
Yönetmen: William Friedkin
Oyuncular: Ellen Burstyn, Max von Sydow, Linda Blair, Lee J. Cobb
Korku filmi dendiğinde ilk akla gelen filmlerden biri olan "The Exorcist", çekilmeye başlandığı günden beri üzerinde adeta bir lanet taşıyor. Söylenenlere göre sette de doğaüstü olaylar gerçekleşmiş, oyuncular ve set ekibinin başına korkunç olaylar gelmiş. "The Exorcist", ünlü bir oyuncunun kızı olan Regan'ın geçirdiği psikolojik rahatsızlıkların, annesinin çağırdığı bir pederin şeytan çıkarma ayini uygulamasıyla daha da şiddetli hale gelmesini konu alıyor. "The Exorcist", korku teması eşliğinde inanç ve efsanelerin, insanın düşünce yapısı ve psikolojiye yaklaşımıyla olan ilişkisini sorguluyor. William Peter Blatty'nin 1971 tarihli romanından yine Blatty tarafından senaryoya uyarlanan filmin yönetmenliğini William Friedkin üstleniyor.
Yönetmen: Milos Forman
Oyuncular: Jack Nicholson, Louise Fletcher, Michael Berryman, Peter Brocco
Hapisten kurtulmaya çalışan bir suçlu, deli olduğunu iddia eder ve akıl hastanesine yerleştirilir, burada baskıcı hemşireye isyan eder ve korkmuş hastaları bir araya getirir. Başrolündeki Jack Nicholson'a En İyi Erkek Oyuncu, Louise Fletcher'a da En İyi Kadın Oyuncu ödüllerini kazandıran "One Flew Over the Cuckoo's Nest", En İyi Yönetmen, En İyi Uyarlama Senaryo ve tabii ki En İyi Film Oscar'larını da kazandı. Jack Nicholson'ın canlandırdığı R.P. McMurphy, kuralların ve sosyal düzenin insanı değil ve bunlardan kaçma şansı varsa hiç düşünmeden o şansı kullanır. Hemşire Ratched ise onun tam tersi, kurallar ve düzen olmadan var olamayan bir insan. İkisi birbirini yaratıyor ve Ratched sayesinden McMurphy kalbimizi kazanıyor. Ken Kesey'nin romanından uyarlanan filmin yönetmen koltuğunda Milos Forman oturuyor.
Yönetmen: Alfred Hitchcock
Oyuncular: Anthony Perkins, Vera Miles, John Gavin, Janet Leigh
Bir sekreter, işvereninin müşterisinden 40.000 doları zimmetine geçirir, kaçar ve annesinin egemenliği altındaki genç bir adam olan Norman Bates tarafından işletilen ücra bir motele yerleşir. Alfred Hitchcock'un 1960 yapımı film uyarlaması "Psycho", Robert Bloch'un 1959 romanından oldukça farklı. Hitchcock, romandan Marion Crane isimli küçük bir karakteri alıp, onun üzerine odaklanıyor. Bunu yaparken otel sahibi Norman Bates'i de kitaptaki alkolik orta yaşlı adamdan daha ürkütücü ve tehlikeli hale getiriyor. Hem Bloch'un kitabı hem de Hitchcock'un filmi harika ama "Psycho" dendiğinde ilk akla gelenin film olduğunu itiraf edebiliriz.
Yönetmen: Blake Edwards
Oyuncular: Audrey Hepburn, George Peppard
Genç bir New York sosyetesi, apartmanına taşınan genç bir adamla ilgilenmeye başlar, ancak geçmişi, yoluna çıkarak tehdit oluşturmaya başlar. Truman Capote'ın daha karanlık, daha vahşi kısa romanının ikonik uyarlaması "Breakfast at Tiffany's", kültürel bir mihenk taşı olmaya devam ediyor. Hayatının enkazından ihtişam yaratmaya çalışan bir kadının hikayesi dokunaklı, trajik ve nihayetinde güzel. Film, trajedi ve fahişelik gibi alt tonları yumuşatarak, canlandırıcı bir romantizm yaratıyor. Yine de hem film hem de kitap ayrı ayrı akılda kalıcı ve güçlü.
Yönetmen: Stephen Chbosky
Oyuncular: Logan Lerman, Emma Watson, Ezra Miller, Paul Rudd, Nina Dobrev, Dylan McDermott, Kate Walsh, Johnny Simmons, Julia Garner
"The Perks of Being a Wallflower", dostluk, sevgi ve travmalar üzerine çok şey anlatan ve bunu oldukça duygusal ve derinlikli bir şekilde yapmayı başaran bir film. Yalnız bir gencin lisede arkadaş edinme sürecini ve zihnindeki kapalı kapıların açılarak, yüzleşmesi gereken gerçeklerle mücadele edişini izliyoruz. Lisedeyken hissettiğimiz duyguları, aslında hiç de basit olmasa da dünyanın ciddiye almadığı ancak arkadaşlarımızın anlayabildiği problemlerimizi ve sonunda büyümeyi başardığımız zamanları hatırlıyoruz. Stephen Chbosky, "The Perks of Being a Wallflower"ın hem kitabını hem senaryosunu yazıp, bir de filmi yönetiyor.
Yönetmen: Peter Jackson
Oyuncular: Elijah Wood, Ian McKellen, Viggo Mortensen, Orlando Bloom, Sean Bean, Sean Astin, Billy Boyd, Andy Serkis, Ian Holm, Cate Blanchett, Christopher Lee, John Rhys-Davies, Liv Tyler, Hugo Weaving
J.R.R. Tolkien'in kitaplarından uyarlanan "Lord of the Rings" üçlemesi, beyazperdenin başyapıtlarından kabul ediliyor. Sinema tarihinde "Lord of the Rings" serisinden daha uzun ve daha ünlü bir yolculuk filmi bulmak mümkün olmayabilir. Yolculuk filmlerinin ana kaynağı mitolojik yolculuk hikayeleri olduğu için ve fantastik filmler de mitolojiden hayli esinlendiği için izlemesi oldukça heyecanlı bir macerayla karşı karşıyayız. Seri "Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring" (2001), "Lord of the Rings: The Two Towers" (2002) ve "Lord of the Rings: The Return of the King" (2003) filmlerinden oluşuyor. Shire'da sakin bir hayat yaşayan bir Hobbit ve sekiz arkadaşı, güçlü 'Tek Yüzük'ü yok etmek ve Orta Dünya'yı Karanlık Lord Sauron'dan kurtarmak için uzun ve zorlu bir yolculuğa çıkar. Özellikle üçüncü filmin, bugün hala sinema tarihinin en iyi savaş sahnelerini barındırdığı düşünülüyor.
Oyuncular: Daniel Radcliffe, Emma Watson, Rupert Grint, Maggie Smith, Robbie Coltrane, Michael Gambon, Alan Rickman, Ralph Fiennes, Helena Bonham Carter
"Harry Potter" serisinin, onunla büyüyen ve bugün yetişkin olan hayranlarının kalbinde hala özel bir yeri olsa da sekiz filmlik bu uzun macera, yeni neslin de gönlünü kazanıyor. Film sayısı hayli fazla ve süreleri hiç de kısa olmadığı için hafta sonunuzu tamamen doldurup, büyük bir nostalji maratonu yapmanızı sağlayabilecek bir seri. J.K. Rowling'in aynı adlı dünyaca ünlü kitaplarından uyarlanan ve "Harry Potter and the Sorcerer's Stone"(2001) ile başlayan seri, "Harry Potter and the Chamber of Secrets" (2002), "Harry Potter and the Prisoner of Azkaban" (2004), "Harry Potter and the Goblet of Fire" (2005), "Harry Potter and the Order of the Phoenix" (2007), Harry Potter and the Half-Blood Prince" (2009) ile devam edip, son kitabın iki ayrı filme bölündüğü "Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1" (2010) ve "Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2" (2011) ile sona eriyor. Büyücü olduğunu öğrenen Harry'nin bu sihirli dünyaya girerek, hem büyüyerek kendi hayatını kurmasını hem de Karanlık Lord Voldemort'la savaşını izliyoruz.