SANAT DÜNYASINDAKİ ETKİLİ KADINLAR

OYA ECZACIBAŞI

Çağdaş ve modern sanatın başlıca çekim alanı İstanbul Modern Müzesi’nin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı’nın müzesi 10 yılı geride bırakırken, Eczacıbaşı yoluna enerjik bir şekilde devam ediyor. Boğaziçi Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi mezunu olan Eczacıbaşı, University of Leicester’da müze işletmeciliği dalında master derecesi aldı. 22 Aralık’ta İstanbul Modern’de, Habitat sergisini açmaya hazırlanan Eczacıbaşı, “İstanbul Modern’in Türkiye müzecilik kültürüne yaptığı en büyük katkı, yaşayan sanatçıların yapıtlarına bir müze çatısı altında yer vermeye başlamış olmasıdır.” diyor. İstanbul Modern, 2016 yılında da “YOK OLMADAN- Doğa ve Sürdürülebilirlik Üzerine Bir Sergi” başlığıyla doğaya dönüş konusunda farkındalık yaratacak.

BANU ÇARMIKLI

Uzun yıllardır devam ettirdiği çağdaş sanat koleksiyonerliğinin yanı sıra, sanatı çok yakından takip eden Banu Çarmıklı, Gezdim Gördüm Yazdım isimli blogundaki güncel sanat haberleriyle ilgi görüyor. Banu Çarmıklı sanat blogunda yurt içinde ve yurtdışında gezdiği önemli sanat fuarları ve bienallerdeki güncel sanat haberlerini, yorumlarını sanatseverlerle paylaşıyor. Londra University of Richmond’da Pazarlama – İş İdaresi bölümü mezunu olan, yurt dışında ve Türkiye’de birçok Sanat Tarihi kurslarına katılan Çarmıklı, sanat üzerine yazılarıyla geniş bir takipçi kitlesine sahip.

İNCİ AKSOY

EKAV / Eğitim, Kültür ve Araştırma Vakfı’nın kurucusu İnci Aksoy, Ekavart Gallery’de düzenlediği çağdaş sanat sergileriyle, cazip bir sanat platformu yarattı. Uzun yıllar moda dergisi yapımcılığını üstlenen kadını İnci Aksoy, sanata olan tutkusuyla, Türkiye’de bir ilke de imza attı. Aksoy, Türkiye’nin ilk online sanat televizyonu Ekavart.tv’yi açarak, galerileri internete taşıdı. İnci Aksoy, “Bu site sayesinde sanatçıyla sanatseverler arasında bir köprü kuruyoruz. Bu internet sitesiyle, insanlar sanatı ellerinin altında buluyorlar” diyor. Yurt dışındaki sanat olayları, müze ve sergileri yakından takip eden Aksoy, “Sanat eserlerini internet sitesinde sergilemek isteyen sanatçılardan para almak istemiyoruz. Sponsorlara ihtiyacımız var “ diyor. Aksoy, Ekavart Gallery’de düzenlediği sergilerden elde edilen geliri, sanat dalında eğitim gören bursiyerlere aktarıyor. İnci Aksoy’un Sanat Tarihi mezunu kızı Eda Aksoy da, Üsküdar’da Şakirin Camii’nde çektiği fotoğraflarıyla Londra’da, The Gallery’de düzenlenen “Yeni Ortadoğu Sanatı’ adlı sergide yer aldı.

JALE YILMABAŞAR

Türkiye’nin ilk kadın seramik profesörü, ressam Jale Yılmabaşar aynı zamanda balerin ve güzellik kraliçesi ünvanlarına da sahip. Amerika dönüşü Türkiye’de açtığı ilk sergisiyle övgü alan ve ünlü olan Yılmabaşar, 1963’te açtığı ‘‘Jale’nin Horozları’’ adlı sergisinden sonra, horozlarıyla çok sevildi. Sanat yaşamında Anadolu medeniyetlerinin idol ve sembollerinden esinlendi. Horozlarına zamanla, köprüler ve yıkık evler eklendi. Ama horoz motiflerinden hiç vazgeçmedi. 1957 yılında AFS bursuyla ABD’ye giderek Albany Union High School’dan mezun olan sanatçı, seramik çalışmalarına bu ülkede başladı. Amerika’da okulda düzenlenen güzellik yarışmasında birinci olan Yılmabaşar’ın çamurun buluşması da o yıllara uzanır. Yılmabaşar, Türkiye’ye dönünce 1958’de Seramik Bölümü ile Bale Bölümü’nü aynı anda kazandı ve iki bölümü de okudu. İlhamını babasından olan Yılmabaşar, “Babam bize ‘Picasso doğduğunda Picasso değildi. Çalışın siz de Picasso olursunuz’ derdi” diyor. Sanatçı 2013 yılında 50. sanat yılını kutladı.

GÜNSELİ KATO

“Minyatür geleneğinden yola çıkarak tuvallerimde tam bir kültür birleşimine varıyorum” diyen Günseli Kato, resim çalışmalarına 1974’te Prof. Dr. Süheyl Ünver’in, Topkapı Sarayı Müzesi’nde yaptığı minyatür çalışmalarına katılarak başladı. Gençlik yıllarını Topkapı, Süleymaniye, Beyazıt kütüphanelerinde minyatür ve tarih öğrenerek geçirdi. 22 yaşında Japon Sato Vakfı’nın verdiği bursla Japonya’ya giden Kato’nun yaşamında yeni bir sayfa açılır. Tokyo Güzel Sanatlar Akademisi’ne kendini kabul ettiren ilk yabancı öğrenci oldu.

1985’de İslam Seramik Sanatı Uzmanı Takuo Kato ile tanışınca onun atölyesinde seramik çalışmalarına başladı ve onun oğluyla evlendi. Günseli Kato’nun eşi de seramik sanatçısıydı. Günseli Kato, 17 yılın sonunda Tokyo’da bir minyatür okulu da açarak tanınmış bir sanatçı oldu ve sonrasında ülkesine döndü. Eserlerinde güneşin rengi olan “altın rengi” ni kullanan Kato, temalarında çoğunlukla idoller, haçlar, hilaller, tılsımlı balık, koruyucu yeşim, aşkın taşı zümrüt gibi motifleri sıkça kullanır, sanatçının tuvallerinde sonsuz güç hissedilir. Kato, “Eserlerime, Ergin İnan’ın küçük yaştan beri yaratıcılığıma verdiği desteğin, Erol Akyavaş’ın, minyatür çalışmayı bırakmamam yolundaki öğütlerinin yansıdığını düşünüyorum ”diyor.

LEYLA ALATON

Alarko Holding’in ikinci kuşak başarılı yöneticisi Leyla Alaton, iş hayatındaki başarısının yanısıra, sanata destek veren, tutkulu bir isim ve önemli bir çağdaş sanat koleksiyoneri. ABD’de Fairleigh Dickinson University’nin İşletme bölümünü tamamladıktan sonra New York University’de Endüstri Psikolojisi dalında master yapmış olan Leyla Alaton, ruhunu sanatla dinlendiriyor. Leyla Alaton’un çağdaş sanat koleksiyonu ‘Alaca’ adıyla önce Ankara M1886 Sanat Galerisi’nde sergilendi. Sonrasında EKAV Vakfı Başkanı İnci Aksoy’un teklifiyle sergi İstanbul’a taşındı ve çağdaş sanatın önemli isimlerine ait eserler ilgiyle karşılandı. Alaton koleksiyonu hakkında, “Koleksiyonum ruhumu, zevkimi yansıtıyor onlara bakarken mutlu oluyorum. Koleksiyonumda ruhuma hitap eden, dokusu, görüntüsü beni dinginleştiren parçalar var; tablolar arasında senfoni bana büyük bir huzur veriyor” diyor.

DEMET SABANCI ÇETİNDOĞAN

Başarılı iş kadını Demet Sabancı Çetindoğan, bünyesinde birçok uluslararası markayı bulunduran şirketinin yanısıra, sanat ve modayla iç içe yaşar. Sanat tutkusu onu eşiyle birlikte müze kurmaya kadar götürdü. Eşi Cengiz Çetindoğan’la birlikte Haliçte müze projesinin hayata geçirmenin heyecanını yaşıyor. Pritzker ödüllü mimar Zaha Hadid’e emanet ettiği bu müzede 200’den fazla ressamın 2 bin eseri sergilenecek . Müzede sergilenecek koleksiyonda, 19. yüzyılın ikinci yarısından bugüne uzanan dönemlere ait başyapıtlar yer alacak. Ayrıca 400 adet Osmanlı hat, ferman, hilye-i şerif, Kur’an-ı Kerim koleksiyonu bulunacak. Demet Sabancı ayrıca Anadolu Hisarı’ndaki evi Zarif Mustafa Paşa Yalısı’nda, önemli bir sanat koleksiyonuna sahip ve yalıda ağırladığı yabancı konuklara Türk kültürü ve sanatının elçiliğini yapıyor.

NURCAN ARTAM

Artam Antik A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Nurcan Artam ve eşi Turgay Artam, sanat ve müzayede dünyasının akla ilk gelen isimleridir. 32 yıldır düzenlenen müzayedelerde rekor kıran fiyatlarla sanatın nabzını tutan Antik A.Ş müzayedeciliği, popüler ve sosyal hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Nurcan Artam ve eşi, 1986 yılından itibaren İstanbul’da müzayedeler düzenlemeye başladılar ve bugün rekor fiyatlara varan satışlarla önemli bir müzayede başarısınıa imza attılar.

Koleksiyoner Nurcan Artam, çeşitli ülkelerdeki müzayedelerde satın aldığı kişisel yelpaze koleksiyonunu da geçtiğimiz yıllarda ‘Geçmişten Günümüze Yelpaze’ adıyla Sakıp Sabancı Müzesi’nde Atlı Köşk’te sergiledi. Yelpaze koleksiyonunda 1720 ile 1900’lü yılların arasında değişen yelpazeler ile dönemin opera kültürünü yansıtan opera dürbünleri, porselen ve mine işçiliğinin zarif örneklerinden oluşuyordu. Nurcan Artam’ın oğlu, Antik A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi olan oğlu Olgaç Artam, anne babasının izinden gidiyor.

MAİDE KURTTEPELİ

Maide Kurttepeli’nin sanat merakı, New York’taki C24 Gallery’ye kadar uzanıyor: Maide Kurttepeli ve eşi Emre Kurttepeli’nin ortağı olduğu, New York Chelsea bölgesindeki C24 Gallery, dünyaca tanınmış çağdaş sanatçıların sergilerine ev sahipliği yapıyor. C24 Gallery her yıl Contemporary İstanbul’a katılarak yerli ve yabancı sanatçıların eserleriyle bu uluslararası sanat fuarına renk katıyor. Maide Kurttepeli, C24 Gallery olarak bu yıl Contempopary Istanbul’a ünlü İspanyol ressam Domingo Zapata’nın eserlerini getirdi. “Her sene Contemporary Istanbul’da, C24 Gallery için bir stand açıyoruz ve galerimizi temsil eden sanatçılarımızın çalışmalarına yer veriyoruz.” diyor. Zapata bu yılki Contemporary Istanbul’da, İstanbul Lütfi Kırdar’daki C24 Gallery’nin standında kendi kültürünü yansıtan matador ceketleri ve eserlerini sanatseverlerle buluşturdu. Bu ceketlerin her biri arenalarda boğalarla güreşmiş gerçek matadorların giydiği ceketlerdi.

ASLIHAN ABACI

Tanınmış iş adamı Ömer Abacı’nın eşi Aslıhan Abacı, Nişantaşı’nda açtığı Abacı Sanat Galerisi’nde sergiler açarak, İstanbul’un kültür-sanat hayatına yeni bir renk katıyor. Güzel Sanatlar Fakültesi mezunu olan Aslıhan Abacı, “Yedi kuşaktan Bursa İznikli bir baba ve yine eski İstanbullu olan bir annenin kızıyım. Baba tarafımın kökleri Osmanlı’ya dayanacak kadar eski İznikli olduğum için, İznik çinileri gerçek bir tutkudur benim için. Zaten eğitimim de, sanat üzerine ve sanat benim için bir tutku” diyen Aslıhan Abacı, galerisinde “Şehr-i Osmanlı” adlı sergiye ev sahipliği yaparak kentin sanat yaşamına renk kattı. Sergide ressam Merab Colognia’nın, Osmanlı kültürünü, yaşam tarzını ve saray adabını yansıttığı tabloları ilgiyle karşılandı.

AYFER TOPRAK

Toprak Sanat Galerisi’nin sahibi Ayfer Toprak, 20 yılı geride bırakan sanat galerisini, Semra Özal’ın desteğiyle, babası Halis Toprak’ı ikna ederek açmış. Ayfer Toprak “ 1992 yılında rahmetli Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı ziyarete gitmiştik. Semra Özal Hanım, bana “Neler yapıyorsun?” diye sormuştu. Ben de şirketimiz için bir sanat galerisi açmak istediğimi anlatmıştım. Semra Hanım da babamla konuşup, “Halis Bey kızın doğru söylüyor, sanat-kültür insanları birleştirir, kızına destek ol” demişti. Bu olayın ardından babam Semra Hanım’ın sözünü dinledi ve beni destekledi” diyor”.

Bir süre Londra’da yaşayan ve oğlunu Londra’da dünyaya getiren Ayfer Toprak, “o günlerde sanat galerilerini geziyordum, galerilerin sıkı bir takipçisiydim” diyor. Ayfer Hanım, Toprak Sanat Galerisi’nde eşi Cengiz Karavan’la birlikte düzenlediği sergileri, yazları Bodrum Gündoğan ve Türkbükü’ne de götürerek sanatı tatilcilerle buluşturuyor. Toprak Sanat Galerisi’nin açılışı da hayli ilginç. Ayfer Toprak, açılışa, dönemin Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek’i davet ettiğini söyleyince, babası “Biz sanayi tesislerinin açılışına bakan getiremiyoruz, senin dükkânına gelir mi?” diye sorar. Ama Bakan Zeybek gelir. Toprak, “1992’de Toprak Sanat Galerisi’nin ilk açılışını Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek yaptı.” diyor.

RABİA GÜRELİ

Uluslararası çağdaş sanat fuarı Contemporary İstanbul’u, eşi Ali Güreli ile birlikte hayata geçiren Rabia Güreli, bu önemli fuarın mimarlarından biri. Contemporary İstanbul’un Başkan Yardımcısı Rabia Güreli, başta Contemporary İstanbul olmak üzere bütün etkinlik ve kongre organizasyonlarının ana planlamasını yapıyor, detaylara verdiği önemle, ortaya başarılı işler çıkarıyor. Organizasyon düzenleme işlerine 1994 yılında Habitat II’de başlayan Rabia Güreli eşiyle de bu vesileyle tanışmış. Rabia Güreli, “Geçmişte bugün var olan galerilerin bir çoğu ve bu kadar genç sanatçı yoktu. Ekonomik dengeler yüzünden insanların çocuklarının sanatçı olmasına karşı çıktığı bir dönemdi. Bugün gelinen noktada Türk sanatçılarının fiyatları yabancı sanatçılardan daha yüksek. Sağlıklı ekonomi dengeleri yanı sıra artan talep bu durumu açıklayabilir. Artık ziyaretçilerimiz fuara gelmeden önce genç sanatçıların peşine düşüyor. Bunun yanı sıra günümüzde birçok insan sanat eğitimi alıyor.“ diyor.