BİR FUAR NE ZAMAN SADECE BİR FUAR DEĞİLDİR?

Art Basel sırasında Messe fuar alanının dışı da en az fuarın kendisi kadar ilgi çekici. Beş tane paralel fuar var: Liste, Volta, Scope, The Solo Project ve bu sene ilk defa düzenlenen Photo Basel. Görsel kapasite ve kondisyonunuza göre gezip son derece taze ve değişik çağdaş sanatçılar tanıyabilirsiniz. Fuarlar dışında da Basel bu zamanda sanatla ilgili hiper-aktif bir hal alıyor. Gördüğüm en güzel sanat mekanlarından biri olan Foundation Beyeler’de Calder & Fischli/Weiss sergisi, tarihi 1600’lere dayanan ve yeni binasıyla genişleyen Kunstmuseum’da da Sculpture on the Move  isimli müthiş heykel sergisi vardı.

Galerilerde artık kendine pek yer bulamayan heykelle ilgili, içinde Richard Serra, Joseph Beuys, Louise Bourgeois gibi sanatçıların olduğu, bir seçkiyi görmek en az fuar kadar heyecan vericiydi. Dönüş yolunda son olarak Zürih’te geçtiğimiz hafta başlayan Avrupa’nın gezici bienali Manifesta’ya uğradık. Mesleklerin insanları nasıl şekillendirdiği sorusundan yola çıkan küratör 30 uluslararası sanatçıyı tercüman, psikoterapist gibi birçok farklı yerli 30 meslek erbabıyla eşleştirmiş, beraber vakit geçirmelerini sağlamış. Fikir ilginç ama seçkiyi pek beğendiğimi söyleyemeyeceğim.

Gölün üzerine kurulan platform ve video gösterimleri en iyi kısmıydı bence. Son olarak Basel sanat haftası ile ilgili kişisel görülmesi gerekenler listem şu şekilde oldu: 1. Art Basel Editions: Sanatın çok pahalı bir hobi olarak algılanması Türkiye’de hala ciddi bir problem. Müzeler, devletin sanata desteği gibi konular önemli ama sanatseverlere her türlü bütçe içinde ulaşabilecekleri sanat eserleri sunmak da işin  bir parçası. Art Basel’de de orijinal limitli edisyonlar, çağdaş sanatta cüzdandan çok merak ve ilginin daha önde olduğunu göstermek için çok yerinde bir girişim. Baldessari, Ellsworth Kelly gibi isimlerin yanı sıra genç birçok sanatçının işlerini koleksiyonunuza katmak çok daha kolay bu şekilde. Biz de Mixer Editions’da tam olarak bunu yapmaya çalışıyoruz, Marc Quinn, Murakami gibi sanatçıların yanında Işıl Eğrikavuk, Berkay Buğdanoğlu gibi çağdaş Türk sanatçılarının işleri var geniş portföy içinde. Aynı mantığı Basel’de de görmek çok iyi geldi. 2. Tomato Head, Art Unlimited: Paul McCarthy’nin Art Unlimited’da sergilenen eğlenceli heykel enstalasyonu.

3. Chiharu Shiota, Art Unlimited: Geçtiğimiz yıl Venedik Bienali’nde anahtar enstalasyonunun biraz daha az etkileyici bavul versiyonu. 4. Rafael Lozano-Hemmer, House of Electronic Arts: Biyometrik portreden su buharıyla şiir yazan havuza kadar çok yaratıcı, çok interaktif bir sergi. 5. Tony Oursler, Art Unlimited: Amerikalı sanatçının ağız ve gözlerin yerine ekranların olduğu büyük multi-medya yüzleri. 6. Erkka Nissinen, Liste: Gelecek yıl Venedik Bienali’nde Finlandiya’yı temsil edecek sanatçının merak uyandırıcı ve ürkütücü işleri.

7. Joris Laarman, Design Miami / Basel: Bir robot tarafından 3D yazıcı kullanılarak yapılan iki metre boyundaki kelebek separatör. 8. Basel restoranlarındaki kuşkonmaz menüleri: Art Basel zamanı aynı zamanda taze kuşkonmaz zamanı bu bölgede, üzerine de kahve yanında hemen her yerde bulacağınız lackerli isimli tatlı baharatlı bisküvi. İlgilenenler için bir sonraki Art Basel fuarı Aralık 2016’da Miami’de. İyi fuarlar!

Bu sene 47. si düzenlenen ana fuarın formatı son derece klasik, iki katta yan yana beyaz küpler içerisinde galeriler… Büyük bir fuar, 280’den fazla galeri var, 4000’den fazla da sanatçı... Karşılaştırma açısından Türkiye’nin en büyük fuarı Contemporary Istanbul’da 102 galeri ve 800 civarında sanatçı var. Alt kattaki ‘ağır top’ galeriler genellikle daha muhafazakar, özellikle bu yıl modern sanat eserleri ön planda. Müze kalitesinde işler var, Gerhard Richter, Sol LeWitt, Frank Stella gibi isimlerden. Gagosian, Hauser & Wirth, White Cube gibi mega-galerilerin mega standlarında Jeff Koons, Damien Hirst, Paul McCarthy, Steve McQueen gibi sanatçıların işleri dikkat çekiyor, bol bol Instagram’da paylaşılıyor.

Üst kat daha heyecan verici, burada daha genç galerilerin genç sanatçılarıyla daha fazla risk aldığını görebiliyoruz. Daha önce Mixer’de beraber proje yaptığımız New York’lu galeriler Simone Subal ve Bureau da solo projelerin bulunduğu Statements kısmında yer alıyorlar. Ayrıca detayına sonra değineceğim Editions bölümü ulaşılabilir sanatın Art Basel için bile bir ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Ana fuar Art Basel tecrübesinin sadece bir kısmı ve binlerce işi sırayla binlerce kişi arasından görmeye çalıştığınız için de muhtemelen en zor kısmı. Bence her zamanki gibi en heyecan verici alan Unlimited.

Burada büyük müzelerin ancak altından kalkabileceği ölçüde ve iddiada işler var, devasa duvar enstalasyonları, performanslar, video odaları gibi. Hans Op de Beeck’in griden yarattığı dünya The Collector’s House ve David Balula’nın Mimed Sculptures isimli ve aktörlerin üç önemli heykeli pandomimle şeklini çizdiği eseri en çok akılda kalanlardan. Ayrıca Messe içinde bir de Design Miami/Basel fuarı var ve koleksiyon yapılabilir tasarım ürünleri sergileniyor 40 kadar galeri standında. En çok ilgi çekeni yakın zamanda dünyaya veda eden Zaha Hadid’in tasarımlarının bulunduğu bölüm.